Toplu taşımada 16 milyonluk 'zimmet' soruşturması

Edirne'de belediye denetimi altında toplu ulaşımı sağlayan ETUS bünyesinde çalışan bir grup ortak, midibüslerde bulunan ve kent kartı olmayan yolcuların nakit para verdikleri kumbaralarda biriken paraların kayda geçmediği iddiasıyla Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Başsavcılığın tayin ettiği bilirkişinin yaptığı çalışmada, herhangi bir kusur bulunmadığı yönünde geçen yılın Nisan ayında rapor hazırladı. Ancak aynı bilirkişi heyetinin vergi müfettişinin raporuna dayanarak 5 ay sonra sunduğu ek raporda yaklaşık 16 milyon liranın kayıtlara geçirilmediğine yer vermesi ortalığı karıştırdı. İlk raporda şu görüşlere yer verildi:

"Kayıt dışı nakit tahsilatlarının muhasebe kayıtlarına ve hesaplarına yansımayan gelirler olduğu; kasayı, bakiyesini ve kooperatif varlıklarını arttırıcı etkisi olduğu; kooperatif genel kurulunda ortakların ibrasına sunulan bilanço ve gelir tablosuna yansıması nedeniyle ortakların bilgisinden gizlenmiş olduğu; sorumlusunun 1163 Sayılı 55 ve 56. maddeleri gereğince 2014-2015-2016-2017-2018 dönemlerinde görev yapan yöneticiler olduğu ancak nakit binişlerden kaynaklı olarak tahsil edilen tutarın 226 ortağa açıktan dağıtılması nedeniyle yönetim kurulunun uhdesinde bir meblağ bulunmadığı tespit edilmiştir."

MALİYE RAPORU: 16 MİLYON 631 BİN LİRA KAYITLARA GEÇMEDİ

Bu sırada bir kişi, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na başvurarak, vergi kaçırıldığı yönünde ihbarda bulundu. İhbar üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi müfettişlerini görevlendirerek, inceleme başlattı. 29 Kasım 2018 yılındaki ihbarın ardından başlatılan incelemede müfettişler, 2014 yılında nakit para sistemine geçen araçlarda kapsamlı çalışma yaptı. Çalışmada, nakit para kumbaralarına atılan paralar için 13 ayrı hattaki minibüslerden biri olmak üzere 13 minibüs takibe alındı. Takip edilen 13 araçta gün sonunda bin 165 hasılat tespit edilip, günlük olarak 161 aracın yolcu taşıdığı varsayılarak günlük toplam 15 bin 190 lira olarak hesaplandı. Maliye görevlileri kayıtlara geçmeyen yıllık hasılatı 5 milyon 544 bin 477 lira olarak hesapladı. Çalışma sonunda yıl boyunca yapılan nakit yolcu ödemelerini toplam 128 bin 18 lira olarak kayıtlara geçtiği, 5 yılda toplam 16 milyon 631 bin 654 liranın kayıtlara geçmediğini  belirlendi. Raporda ETUS Başkanı ve CHP'den Edirne Belediye Meclis üyesi Hakan Giyik'in de aralarında bulunduğu 14 yönetici kayıp paralardan sorumlu tutuldu.

BİLİRKİŞİDEN İKİNCİ RAPOR: ZİMMET VAR

Hazine ve Maliye Bakanlığı müfettişlerinin hazırladığı ve 16 milyon 631 bin 654 liranın kayıtlara geçmediği yönündeki raporu üzerine bu kez, Edirne Cumhuriyet Başsavcılığı'nın görevlendirdiği ve daha önce sorun olmadığı yönünde görüş veren bilirkişi ek bir rapor hazırlayarak başsavcılığa yeniden sundu. Hazine ve Maliye Bakanlığı müfettişlerinin hazırladığı rapora da dayanılarak, 'görevi kötüye kullanma, zimmet' başlığıyla hazırlanan ek raporda şöyle denildi:

"16 milyon 631 bin 654 lira kayıt dışı nakit taslaklarının muhasebe kayıtlarına ve hesaplarına yansımayan gelirler olduğu, kasayı bakiyesine ve kooperatif varlıklarını artırıcı etkisi olduğu, kooperatif genel kurul toplantısında ortakların ibrasına sunulan bilanço ve gelir tablosuna yansımaması nedeniyle, ortakların bilgisinden, gizlenmiş dönemlerinde görev yapan yönetim kurulu üyeleri, muhasip üyelerin kayıt dışı kalan nakit tahsilat tutarı olarak hesaplanan 16 milyon 631 lira tutardan tamamından birlikte sorumlu ve uhdesinde bulunduğu."

'DENETLEME KURULU DA SORUMLU'

Raporda ayrıca kooperatifin denetleme kurulunun da yönetim kurulunun faaliyetlerini ve hesaplarını periyodik zamanlarda inceleyerek inceleme sonuçlarını hazırlayacağı bir rapor ile genel kurul üyelerinin bilgisine sunmak zorunda olduğu kaydedildi. Raporda, 16 milyon

631 bin 654 lira nakit tahsilatın kayıt dışı kaldığına dikkat çekilerek, denetleme kurulunun bu konuda uyarı yapabileceği ancak bu konuda periyodik zamanlarda hazırlanmış bir raporun bulunmadığı, son yapılan denetim kurulunda da bu hususlara yer verilmediğinin görüldüğü ifade edilerek, denetleme kurulu üyelerinin de sorumlu ve kusurlu olduğu belirtildi.

'İDDİALAR ASILSIZ'

ETUS Başkanı Hakan Giyik, iddialar üzerine kooperatif ortaklarının da hazır bulunduğu basın açıklaması yaptı. Bilirkişinin ilk hazırladığı rapora vurgu yapan Giyik, Hazine ve Maliye Bakanlığı müfettişleri ile başsavcılığının oluşturduğu bilirkişi heyetinin ek olarak hazırladığı raporlara değinmedi.  

2014 yılında Edirne Belediyesi'nin aldığı kararla nakit binişle toplu taşıma hakkı verildiğini söyleyen Giyik, "Bu hak, şehrin dışından gelen ve Kentkartı olmayan vatandaşlarımızın mağdur olmaması için verildi. 2014-2019 yılları arasında nakit toplama işi başladı. O sırada haftada 1 gün, 15 günde 1 gün hak ediş dağıttık. Bu hak edişleri dağıttığımız sırada kooperatifimizin içinden 12 tane ortağımız bizi zimmetle suçladı; suç duyurusunda bulundu. Savcılık da bunların iddiasına istinaden ben, yönetimim ve denetim kurulu hakkında soruşturma başlattı. Soruşturma başlatılmasının ardından konumuz bilirkişilere gitti. Bilirkişiler de kooperatifimizdeki tüm evraklarımızı incelediler ve aldılar. Bu konuyla ilgili inceleme yaptılar ve 18 Kasım 2019 tarihinde savcılığa bilirkişi raporları verildi. Raporlar verildikten sonra, sonuç kısmında şu ifadeler vardı. Yönetimin uhdesinde hiçbir şekilde bir meblağ bulunmadığı açık ve nettir" dedi.

'ADAMIN ALNINI KARIŞLARIM'

Giyik, iddiaların kendilerini çok üzdüğünü belirterek, "Zimmet, vurgun, hırsızlık ithamlarını biz kabul etmiyoruz, edemeyiz de. Hakkımızda iddialarda kooperatif ortağı olan 12 kişi de dava açacağız. Ortaklarımız da tazminat davalarını açacak. Bu durumu, bu noktaya getirdikleri için hakkımızı soracağız onlardan. Burası büyük bir kooperatif, kimse itibarsızlaştırmaya çalışamaz. Kimse bana ve yönetimime hırsız diyemez. Alnını karışlarım adamın. Yüce adalete güveniyoruz. Gereken sonuçları alacağımıza da inanıyoruz. Biz Edirne halkına kaliteli hizmet vermeye çalışıyoruz; vermeye de devam edeceğiz. Yatırımlarımız da devam edecek. Kimse ETUS battı demesin; bunların cevabını da çok yakın zamanda vereceğiz. Kimse ETUS'a dil uzatamaz. Çok büyük emekler var burada; kimisi evini, kimisi arabasını, kimisi arsasını sattı şu anda ayakta durmaya çalışıyor. Kooperatifimiz üzerinde oynanan oyunlara hiçbir şekilde izin vermeyeceğiz" diye konuştu.

KAPSAMLI SORUŞTURMA

Öte yandan Edirne Cumhuriyet Başsavcılığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı müfettişleri, oluşturulan bilirkişinin ek raporu üzerine soruşturmayı derinleştirdi. Başsavcılığın, konuyu detaylı incelemesi için İl Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü'ne talimat verdiği öğrenildi.

Gurbet GÖKÇE- Resul ORUÇOĞLU/EDİRNE, (DHA)