Tokat'ta yetişen 'Lübnan sedirleri' dikkat çekiyor

Toros Sediri veya Katran ağacı olarak bilinen, Güney Anadolu Toroslarında yaygın görülen Lübnan sedirleri (Cedrus libani), en kuzeyde ise Tokat’ın Erbaa ve Niksar ilçelerinde yetişiyor. Lübnan bayrağının simgesi olan ağacın Türkiye’nin batı sınırı Fethiye ve Köyceğiz’den başlıyor. Toros Dağları üzerinden Göksun ve Kahramanmaraş dolaylarına kadar uzanan, oradan da Nur Dağlarına doğru yönelen Lübnan sedirleri, Akdeniz bölgesinde yaygın olarak görülüyor. Boyları 40 metreye kadar uzayabilen Lübnan sedirleri Erbaa’da Tortepe bölgesi, Niksar’da ise Akıncı köyü yakınlarında toplam 30 hektarlık meşçerelerdeki varlığıyla dikkat çekiyor. 

Lübnan sedirlerinin dünyanın en kuzeyinde Erbaa ve Niksar'da varlığını sürdürdüğünü ifade eden Orman Mühendisi Emre Ulusoy "Dünya’nın en kuzeyinde Erbaa’da Çatalan bölgesinde Türk Fındıcak köyünün üstünde yayılış gösterdiği biliniyor. Erbaa’da orman amenajman verilerine göre 20 hektar civarında bir sedir varlığına sahibiz. Psödomaki bir iklim burası, Akdeniz iklimine yakın olduğu için sandal, sedir, kızılçam ağırlıklı o bölgemiz. Akdeniz bitkisi olduğu için yetişmeye devam ediyor" dedi.

'İKLİM YETİŞMESİNE UYGUN'

Akdeniz’e özgü bu ağaçların bu kadar kuzeyde yetişmesinin bölgenin iklim şartlarından kaynaklandığını ifade eden Ulusoy "İklimden kaynaklı olduğunu düşünüyoruz. Bende öyle düşünüyorum. Bizim mevcut olan meşçerecikler küçük bir alan çünkü 4 hektar bir yerde var, 5 hektar bir yerde var. Zaten o da kızılçamla, sarıçamla sıkışmış. Neden o bölgede var? Kayalık olduğu için talanı, zedelenmesi yok. Bitki gelişimine devam ediyor. Belki daha fazlası vardı. Çünkü Erbaa ile Niksar’ın arası iklim olarak çok yakın. Zeytin yetişiyor şu an sandal yetişiyor, karaçalı yetişiyor, Akdeniz iklimi hakim olduğu için. Belki de daha fazlası vardı zamanla talan oldu. O kadarı kaldı yani" diye konuştu.

Ağaçların, tarihte bölgeye hakim olan bir hükümdarın Lübnanlı eşi için diktirdiğine yönelik rivayetler bulunduğunu ifade eden Ulusoy, Anadolu’da eskiden çok daha fazla sedir ağacı olduğunu, savaşlar sırasında gemi yapımı gibi işlerde kullanılmasından dolayı talan edildiğine yönelik kesin olmayan bilgiler bulunduğunu dile getirdi.

İbrahim UĞUR/ERBAA (Tokat), (DHA)