(GÜN HABER/ÖZEL)
Antalya’da ziraat ve peyzaj mimarlığı alanlarında profesörlerin de aralarında bulunduğu bir uzman grubu, Antalya Expo sembolü için altı çiçeği aday göstermişti: Karanfil, kardelen, papatya, püren, iris ve nergis… İnternet üzerinden de halkoylaması yapılmış, Antalya’nın yılda 450 milyon dal ihraç ettiği karanfil birinci seçilmişti.
Fakat bakanlık bunlara şakayık ve menekşeyi de ekleyerek kendi içinde yeni bir seçim yaptı. Bilim insanlarının ısrarla “Şakayık dünyada Çin’in sembolü olarak bilinir.” demelerine rağmen Mehdi Eker seçimini yaptı: ŞAKAYIK…
Güzel bir çiçek olmasına karşın, önemli bir sorun EXPO’yu bekliyor: Bu çiçek EXPO fuarının açılacağı nisan ayında Antalya’da artık geçmiş, kurumuş oluyor. Öyleyse ne yapılacak? Bakanlık adresi gösterdi: BEYDAĞLARI Florası’nda üretilecek. Hem de 1500 ila 2000 metreler arasındaki yükseltide.
Eğer oralarda bir araziniz varsa hele de azıcık orman içindeyse durmayın, hazırlık yapın. Milyonlarca şakayık için açılacak ihalenin aktörü olmak buradan geçiyor. Aksi halde bilmediğimiz birileri daha bugünden her şeyin hesabını yapmış olabilirler.
Yılmaz Özdil de yazdı
Hürriyet gazetesi yazarlarından Yılmaz Özdil, konuyu bugünkü köşesine taşıdı. Özdil yazısını şu cümlelerle bitirdi:
“Halkoylamasıymış, demokrasiymiş, bilimmiş filan, hikâyedir. AKP budur. Konu ne olursa olsun, senin ne düşündüğünün, evrensel değerlerin, kanıtlanmış gerçeklerin önemi yoktur. Onun canı nasıl isterse odur.”
EXPO2016 Sekreteryasının web sayfasında konu şöyle yer alıyor:
SEMBOL ÇİÇEĞİMİZ 'ŞAKAYIK'
Türkiye’nin ilk EXPO’su olacak EXPO 2016 Antalya’nın sembol çiçeği “şakayık” olarak belirlendi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı ve EXPO 2016 Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Mehdi Eker tarafından açıklanan “şakayık”, organizasyonun tanıtımında sembol çiçek olarak kullanılacak.
Sembol çiçek belirlenirken, Türkiye’ye ve mümkünse bu bölgeye ait bir çiçek olması, endemik zenginliğimizi dünyaya anlatabilmemiz için albenisi olan bir çiçek olması, ticari potansiyele sahip olması Antalya florasında yetiştirilebilme özelliği, resim, kuru çiçek ve hediyelik eşya olarak işlenebilme kolaylığı ile gibi kriterler göz önünde bulunduruldu.
Belirlenen dört çiçek arasından seçilen şakayığın kriterlere en uygun çiçek olduğunu söyleyen Bakan Eker, “Türkiye, dünya üzerinde yetişen 12 bin endemik bitki türünün 3’te birine sahip. Avrupa kıtasının tamamında 2400 endemik bitki türü varken, Türkiye sınırları içerisindeki tür sayısı 4000. Türkiye’nin endemik zenginliğinin dünyaya tanıtmak adına, sembol çiçeğimizin, bize ait bir çiçek olasına dikkat ettik.” açıklamasında bulundu.
Bakan Mehmet Mehdi Eker, “Latince ismi “Paeonia turcica” olan sembol çiçek; isminin içinde “Türk” geçen bize ait bir çiçektir. Gen merkezi Anadolu olan bu çiçek; Antalya, Burdur ve Denizli illerinde yetişen bir bitki türüdür. Bizim topraklarımıza ait ve kriterlere uygun olması bakımından, sembol çiçeğimizi şakayık olarak belirledik.” şeklinde konuştu.
ŞAKAYIK (Paeonia L.)
Otsu ve odunsu formu olan şakayık, yumru köklere sahip, çok yıllık bir bitkidir. Şakayık; Türkiye’nin değişik yörelerinde Kame, Tombak, Bocur, Atlas, Guguk, Kan Çiçeği, Lale, Zambak, Ayı Gülü, Yaban Gülü, Dağ Gülü, Orman Gülü diye bilinmektedir.
Şakayık; Paeonia Latinceismini Truva savaşları sırasında konulmuştur. Homeros’a göre bu hekim Pluton’un Herakles’ten aldığı yarayı Yunan hekimi Paeon bu bitkiyle tedavi etmiştir.
Paeoniacea familyasının tek cinsi olan Paeonia'nın dünya üzerinde 20 civarında otsu türü mevcuttur. Türkiye florası 8 tür (11 takson) ile otsu türlerin ana gen merkezi olarak kabul edilir. Bu taksonlar içerisinde Paeonia turcica, Paeonia mascula subsp. bodurii, Paeonia arietina subsp. arasicola, Paeonia x kayae endemik taksonlardır.
Tıbbi amaçla hem otsu hem de odunsu türler kullanılırken; genellikle odunsu türler daha çok bahçe çiçekçiliğinde; otsu türler ise kesme çiçekçilikte kullanım alanı bulmuştur.
Şakayık; birçok ülkede devlet bitkisi, kral çiçeği, saray bahçesi bitkisi olarak yetiştirilmiştir. Ülkemizde ise tıbbi bitki olarak bilinmesi ve kullanılması daha eski tarihlere dayanmakta olup süs bitkisi amacıyla ilk olarak; Sultan IV. Mehmet Han doğadan toplattırmış ve Hasbahçe’ye diktirmiştir. Hakkı (1927)’nin Osmanlıca kaleme aldığı ‘Nebatlar İlmi’ adlı eserinde “Padişah IV Mehmet’in (Avcı Mehmet) uzak Anadolu şehirlerinden İstanbul’a getirtip Hasbahçe’de yetiştirdiği zarif bahçe şakayığı sonraları İstanbul’dan İtalya’ya oradan da Almanya’ya ve Hollanda’ya götürülmüştür. Bugün Hollanda çiçekçilerinin elinde ıslah edilmiş muhtelif renklerde katmerli çeşitler mevcuttur…” denilmektedir.
Endemik olan Paeonia turcica; Antalya, Burdur ve Denizli illeri florasında yayılış göstermekte ve bu bölgeden başka yerde bulunmamaktadır.
NEDEN ŞAKAYIK SEÇİLDİ?
Çoğaltım kabiliyeti:
Tohum ve doku kültürü ile 4-5 yılda çiçeklenme boyuna ulaşılır. Ayırma ile en az 3 göz ihtiva eden her parça aynı yıl çiçek açar.
İşlenebilme özelliği:
Kurutmaya-Çizime- Hediyeye (Kesme sap ve büyük saksı) uygundur.
Çiçeklenme zamanı:
Çiçeklenme zamanı 1 ay ayarlanabilir, florasında çiçeklenme zamanı 1- 15 Nisan Expo açılışı için Beydağları florasında üretim uygundur.
Fiziki Büyüklük:
Bitki boyu 60-90 cm; sürgün çapı 1-1.5 cm çoklu sap oluşturmakta, 5 yaşlık bir bitkide ortalama 7 sürgün oluşmakta bitki izdüşüm çapı ise 50-70 cm arasındadır. çiçek durumu, her sürgün üzerinde tek çiçek; çiçek çapı, 7-10 cm diğer bitkilere göre oldukça büyük ve gösterişli çiçeklidir.
ÖZELLİKLERİ
Tür Adı:
Paeonia turcica Davis&Cullen
Türkiye Yayılışı:
Antalya, Denizli, Burdur
Türkçe Adı:
Şakayık
Çiçeklenme Zamanı:
Mart, Nisan
Yöresel Adı:
Ayı gülü, Orman gülü
Doğal Yoğunluğu:
Az
Endemizm:
Endemik
Yükselti:
1500-2000 m
Bitki Formu:
Çok yıllık, Otsu, Yumru köklü
Habitatı:
Orman altı
Hakkımızda
Iletisim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene
Ekle
Günün
Haberleri