Pomakların ilginç düğün geleneği

Edirne'de  1800'lü yıllarda Bulgaristan'dan Edirne'ye göç eden, Müslüman Pomak Türkleri, yüzyıllarca önce başlatılan 'boya gecesi' kültürlerini yaşatmaya devam ediyor. Havsa ilçesine bağlı Naipyusuf köyünde yaşayan Mert ve Deniz Şentürk'ün düğünlerinin öncesinde düzenlenen etkinliğe, şalvar ve yöresel işlemeli tülbent ve kıyafetleri ile katıldılar. Pomak gelenekleri gereği, gelinin arkadaşlarının yüzlerinin sadece alın kısmını  pulla süslendi. Alanda eski kıyafetler, yatak, yorgan , yastık, mutfak ve diğer ev gereçlerinden hazırlanan dekor dikkat çekti. Gelinin arkadaşlarının süslenmesinin ardından köyün ileri gelen kadınların söylediği ağıtlar ve Türküler ile yatağa yatırılan gelinin yüzünün tamamını pullarla süsleyip geceye hazırladılar. Süslemenin ardından yataktan kaldırılan geline, damadın 80 yıl önce babaannesinden kalan el yapımı kıyafeti giydirildi. Süslemesi  tamamlanan gelin, aynayla yüzüne bakmasının ardından, geceye katılanlarla birlikte  Pomakça ve Türkçe söylenen Türküler ile oynayıp  göbek atarak gönüllerince eğlendiler. Etkinlik gecesinde gelin, kaynanasının kucağına oturtturulup, kucağına bebek verildiği görüldü.

'ÖNCE GELİNİN ARKADAŞLARI ARDINDAN GELİNİN YÜZÜNÜ PULLUYORUZ'

Boya gecesinin yüz yıllar  öncesine dayanan bir Pomak geleneği olduğunu, adetler gereği önce gelinin arkadaşlarının alınlarını,  ardından gelinin yüzünün tamamını pulla süslediklerini  belirten, geceyi organize eden Meryem Pelin, "Boya gecemize başlamadan önce gelinin arkadaşlarının alınlarını  pullarla süslüyoruz. Şeker ve yumurta akından yaptığımız karışımla, rengarenk pullarla gelinimizin yüzünün tamamını  pulluyoruz Gelinin arkadaşlarının alınları pulla süslenirken gelenekler gereği, gelinin yüzünün tamamını pulluyoruz. Pomak geleneği gereği  böyle adetlerimiz var. Bu geleneklerimiz çok eski bir gelenek. Biz köyümüze 1893'de, Bulgaristan'ın  Lofça kentinden  gelen Pomaklar olarak yerleşmişiz buraya. Bu gelenek o zamandan bu zamana kadar kullanılıyor ama son 50 yıldır unutulmuş durumda. En son 4 yıl önce ben gerçekleştirdim boya gecemde ve şimdi kardeşim evleniyor onun eşini gelinimizi pullayarak geleneklerimizi canlandırmaya çalışıyoruz. Renkli şalvarlarımız ve renkli tülbentlerimiz ile geceye katılıp aslına uygun yaşatmaya çalışıyoruz adetlerimizi "dedi. Damat Mert Şentürk'de, geleneklerini canlandırmak için böyle bir gece düzenlediklerini söyledi. Rizeli gelin Deniz Şentürk'te, "Uzun zamandır bu gelenek yapılmıyordu, görümcem ile uzun zaman sonra başlayan bu geleneğin devam etmesi için organize olduk. Geleneği yaşattığımız için  çok mutluyum."dedi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Balkan Çalışmaları Anabilim Dalı yüksek lisans öğrencisi olan Meryem Pelin'in, 'Edirne'de Pomak Halk Kültürü' adıyla kitap bastığı ve Pomak kültürünü yaşatmak için çalışmalarına devam ettiğini söyledi.

Ali Can ZERAY/EDİRNE,(DHA)