Pandemi ve deprem Bodrum'da ev kiralarını iki katına çıkardı

Muğla'nın kış nüfusu normalde 170 bin olan ilçesi Bodrum'da koranavirüs vakalarında yaşanan artış nedeniyle yazlıkçılar evlerine dönmeyi erteleyince bu rakam 600 bine kadar ulaştı. Pandemi nedeniyle büyükşehirlerden kaçarak ilçeye yerleşenler de nüfus artışına neden oldu. İzmir'de yaşanan deprem, yine İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlerde beklenen depremlerin çok katlı binalardan daha az katlı binalara yönelimi artırması da Bodrum'un nüfusunun artmasında etkili oldu. Bodrum'a olan bu talep ev fiyatlarının geçen yıllara oranla iki katına kadar çıkmasına neden oldu.

Pandemi nedeniyle İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa gibi büyükşehirlerden kaçan vatandaşlar ilçe merkezinde fiyat bakımından kendilerine uygun ev bulmakta zorlanıyor. İlçede 1 artı 1 evler 1500 ile 1800 lira, 2 artı 1 evler 2 bin ile 2 bin 2 bin 500 lira, 3 artı 1 evler ise 3 bin ile 5 bin lira arasında değişen fiyatlarla kiraya veriliyor. Havuzlu, bahçeli 100 metrekarelik bir evin kirası 10 bin liradan başlıyor. Geçen yıl 200 bin lira olan 75 metrekarelik 1 artı 1 bir evin satış fiyatı ise kalitesine ve mevkiine göre 300 bin ile 500 bin liraya kadar çıkıyor.  2 artı 1 ve 3 artı 1 evlerde ise fiyatlar 500 binden başlıyor evin durumuna göre 1 milyon liraya kadar ulaşıyor. Özellikle ilçe merkezinde kiraların yüksek olması nedeniyle devlet memurları Bodrum'a tayin olmak istemiyor. Olanlar ise kiraların yüksekliği nedeniyle, her gün kilometrelerce yol gitmeyi göze alıp, ilçeye uzak olan Mumcular Mahallesi ya da diğer kırsal mahallelerde ev kiralıyor. Birçoğu ise kısa bir süre görev yaptıktan sonra başka ilçe ya da şehirlere tayinini istiyor. Ev sahiplerinin 6 aylık kirayı peşin istemesi, depozito alması ve eğer emlakçı vasıtası ile ev bulunduysa emlakçıya ödenen genelde 1 aylık kira bedeli kadar olan para da Bodrum'a tayin olan memurlar ya da pandemi nedeniyle burada yaşamak isteyenleri kaygılandırıyor.

'KORANAVİRÜS VE DEPREM EV FİYATLARINI ARTIRDI'

Bodrum Emlak Müşavirleri Derneği Başkan Yardımcısı Can Tayhan, "Pandemi nedeniyle büyük bir göç unsuru ortaya çıktı. Büyükşehirlerden Fethiye, Marmaris'e olduğu gibi Bodrum'a da büyük bir göç yaşandı. İzmir'deki deprem sonrası ve deprem uzmanı bilim insanlarının İstanbul'da beklenen deprem ilgili açıklamaları Bodrum'da başta konut ve arazi alımlarının artmasına neden oldu. Bodrum'a yerleşmek arzusu yoğunlaştı. Müteahhitlerin kat karşılığı arazi alımlarında da bir artış söz konusu. Yoğun talep kiralarda artışa neden oldu. 1 artı 1 apartların kirası 1800 liraya kadar çıkıyor. 2 artı 1 evlerin kiraları 2 bin, 2 bin 500 lira, 3 artı 1 evler için 3 bin lira 5 bin lira arasında semtine göre değişen kiralar isteniyor. Tüm ilçelerde ev fiyatlarında yüzde 50 ile yüzde 100 arasında bir artış var. Özelikle Yalıkavak, Gündoğan ve Göltürkbükü mahallelerinde yüzde 70 ve yüzde 100'e varan kira artışları söz konusu. Ancak bunun sorumlusu kesinlikle emlak komisyoncuları değil. Fiyatlardaki artış tamamen ev sahiplerinin taleplerinden kaynaklanıyor" dedi.

‘ESKİ KİRA SÖZLEŞMELERİ DE ARTIŞTAN ETKİLENECEK’

Avukat Ersin Uslu da özellikle pandemi döneminde Bodrum'da yaşamayı tercih edenlerin konut ihtiyacının artması nedeniyle yeni kira bedellerinde büyük oranda artışlar görüldüğüne dikkati çekip, "Esasen bu durum mevcut kira sözleşmelerini de emsal kira bedeli yönünden olumsuz etkilemektedir. Mevcut kira sözleşmelerindeki kira bedeli Türk Borçlar Kanunu (TBK) 344’üncü maddesine göre, en fazla bir önceki yıl TÜFE ortalaması miktarında artabilir. Bununla birlikte, ilgili sözleşmede, taraflarca daha düşük oranda bir artış yapılması öngörülmüş ise kira artışı belirlenen oran üzerinden yapılabilir. Yeni düzenlenecek kira sözleşmelerinde taraflar kira bedelini sözleşme serbestisi ilkesi gereği serbestçe belirleme hakkına sahiptir. Bununla birlikte TBK'da bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, 5 yıldan uzun süreli veya 5 yıldan sonra yenilenecek kira sözleşmelerinde kira bedeli, hakim tarafından tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenmesi esası kabul edildiğinden eski kira sözleşmelerinin yeni kira sözleşmelerinden etkilenmesi söz konusudur. Bodrum ilçemiz özelinde özellikle üniversite öğrencilerinin mağdur olmaması için öğrenim süreleri içerisinde kalacak yer ve ailelerin maddi sıkıntı çekmemeleri için hizmet verecek misafir öğrenci evleri projesinin hayata geçirilmesi ve öğrencilerin ücretsiz yararlanmasına sunulması zorunludur. Keza yine belediye öncülüğünde toplu konut alanları belirlenerek dar gelirli vatandaşlarımıza yönelik konut inşasına ve kiralamaya yönelik tahsisine derhal başlanmalı. Sosyal bir yara halini alan yüksek kira bedelleri dengelenmeye çalışılmalıdır" diye konuştu.

‘EV SAHİPLERİ KRİZİ FIRSATA ÇEVİRİYOR’

Bodrum’un havası, suyu, denizi, güneşi ve nem oranının fazla olmaması nedeniyle dünyaca rağbet gören bir ilçe olduğuna dikkati çeken kamu görevlisi Murat Çelik, "Bodrum'da 4 yıldır kiralık evde yaşıyorum. Bodrum'a geldiğimde yaz dönemiydi. Tayin dönemlerinde genelde kiralar yüksek olur. Güç de olsa bir ev buldum. Ancak kiralar pandemiyle birlikte bir anda ikiye katlandı. Ev sahipleri krizi fırsata çevirmeye başladı. Zaten insanlar zor geçiniyor, birçok esnaf zor durumda krizi fırsata çevirmeye çalışmak insanlık suçudur. Bu ekonomik atmosferde her kesimin empati yapıp, birbirine yardımcı olması gerekmektedir. Hepimiz aynı geminin içerisindeyiz. Turistik bölgelerde kiraların yüksek olması normal. Ancak, bunu fırsata çevirip dolarda yükselişe, dış gelişmelere bağlayarak fırsatçılık yapmayı doğru bulmuyorum" dedi.

Pandemi nedeniyle Bodrum'da yaşamayı tercih ettiğini belirten tekstilci Hasan Yılmaz (58) da pandemi nedeniyle yaşanan mağduriyetin ev sahipleri tarafından fırsata çevrilmesini doğru bulmadığının altını çizip, "Bir anda fiyatların yüzde 70'artması insanların alım gücüne bakmadan mağdur edilmeleri olacak şey değil" diye konuştu.

Bodrum'da emeklilik hayatı yaşadığını belirten Tayfun Yiğit (57) ise, "Pandemiyle birlikte kiralar bir anda arttı. Aldığımız emekli maaşının yarısından çoğu kiraya gidiyor" dedi.

Selçuk AKBAŞ/ BODRUM (Muğla), (DHA)