Milletvekili mi olsam bakan mı?

Macun tüpten çıktı ve Türkiye hızla 24 Haziran seçimlerine doğru yol alıyor.

Son anda vaz geçilmezse ki böyle bir olasılık görünmüyor, Meclis’ten karar çıkar çıkmaz meydanlar da hareketlenecek.

Seçimlerin birçok bilinmeyen denklemi var özellikle milletvekili adaylarının belirlenmesinde sıkıntılıların yaşanacağı tahmin edilebilir.

Cumhurbaşkanlığı Sistemi, adı böyle olsa da aslında bir tür Başkanlık Yönetimi demek. Seçilecek olan Cumhurbaşkanı kabineyi atayacak, bütçeyi yapacak, kararnameler çıkartabilecek, bürokrasiye istediğini getirebilecek, hükümette yar alacak bakanlar hakkında soru önergeleri verilemeyecek, yönetim düşürülemeyecek ve yargı önüne çıkartılması da çok zor olacak.

Yani, çok geniş yetkilerle donatılmış, nereden bakarsanız bakın tek kişinin yöneteceği bir sistem…

Türkiye buna alışabilir mi, bu tarz bir sistemle sağlıklı yönetilebilir mi şimdiden kestirmek kolay değil, uygulamayı görmek gerek.

Yukarıda özellikle milletvekili adaylarının belirlenmesinde sıkıntılar yaşanabileceğine dikkat çekmiştim. Bunun nedeni, Cumhurbaşkanlığı Sistemi Yasasında milletvekillerinin artık eskisi gibi etkili olamayacakları anlamına gelen düzenlemelerin bulunması. Mesela, sadece yasa yapacaklar ve artık hiçbir biçimde bakan olamayacaklar.

Hal böyle olunca, bugünkü kabinenin etkili kimi isimleri eğer kabinede yer bulmaya dönük kuvvetli sinyal alırlarsa kesinlikle milletvekili adayı olmayacaklardır.  Milletvekili adayı olurlar ise bu kabine dışında kalacakları demektir.

Bu her parti ve aday olacaklar için geçerli bir durum. Ha, ben şansımı deneyeyim seçilmezsem bakan olma şansını da muhafaza ederim taktiğinde olanlar ise bence boşuna hayal kurmasın. Cumhurbaşkanlığı seçimine katılacak olanlar öyle sanıyorum ki, kendi takımında yer alacağı isimleri önceden ayıracaklar ve onları aday göstermeyecekler, çalışmak istemediği ama kıramayacağı kişileri de parlamentoya gönderecekler. Tabi milletvekili adayı yapılmayanların bakan olacakları yönünde de bir garanti yok. Bu durumda olanlar “aç tavuk” misali, kendilerini “aday olmadığıma göre koltuk ihtimali var” tesellisiyle avutacaklar.

Yani, seçimlerin kimlerin Cumhurbaşkanı adayı olacağından tutun, kimlerin bakan olacakları veya olmayacakları gibi son derecek karmaşık ve parti dengelerini sarsıcı etkileri olacağı kaçınılmaz görünüyor.

Ama şimdiden söyleyebiliriz ki, yağ yakma ve biat kapasitesi yüksek olanlar yarışa şimdiden bir adım önde başlayacaklar.