Mangal kömürünün 'zahmetli' yolculuğu

Kepez ilçesine bağlı Kızıllı Mahallesi'nde yaşayanların çoğunluğu, geçimini mangal kömürü üretiminden sağlıyor. Mahalle ve çevresindeki tarlalardan ve Orman Bölge Müdürlüğü'nden aldıkları izinlerle orman içerisindeki çalıları toplayan üreticiler, mahallede belirledikleri alanda kümeliyor. Üretici, şubat ile mayıs ayları arasında sabah erken saatlerde kömür üretimi için topladıkları odun ve çalıları düzenli bir şekilde yığıyor. Yığılan çalıların ortasında bırakılan boşluğa ise bir başka uzun odun parçası konularak, üstü önce kurumuş çam ağacı yapraklarıyla, sonra da toprakla örtülüyor. Ardından yığılan çalı ve odunların ortasındaki odun parçası yakılarak üzeri örtülüyor. Ocak diye tabir edilen ve yaklaşık 8 ila 10 gün arasında yavaş yavaş yanan odunların yanına ise derme çatma barakalar kuruluyor. Üreticiler, yakılan odunların hava alıp tamamen kül olmaması için duman ve is kokusu içerisinde ocakların başında 24 saat nöbet tutuyor.

ATEŞ YAKARAK ISINIYORLAR

10 gün üzerinde duman tüten ocağın üstündeki toprak temizlenerek, ortalama 800 kiloyu bulan kömürler, önce soğumaya bırakılıyor. Sonrasında ise temizlenip paketleniyor. Aileleriyle birlikte kömür yapımında çalışan üreticiler yaktıkları ateşte ısınarak soğuk havaya direniyor. Geçen yıl pandemi nedeniyle istedikleri satışı yapamayan üreticiler, bu sene emeklerinin karşılığını almak istiyor.

'EMEĞİMİZ BOŞA GİDİYOR'

Çocukluğundan bu yana kömür işi yaptığını söyleyen Abdurrahman Kozalı, “Mangal kömürü yapmak için odun yakıyoruz. Buradaki odunları dağlardan, tarlaların kenarlarından topluyoruz. Bunun başında 24 saat nöbet tutuyoruz. Ocaklar yanarken hava alırsa kül oluyor. Böyle bir durumda emeğimiz boşa gidiyor. Bu yüzden ben de ocağın başına kurduğum barakada kalıyorum. Ocaklar 8 ila 10 gün arasında yanıyor" dedi.

11 GÜN SÜRÜYOR

Bir ocağın tüm işleminin ortalama 11 gün sürdüğünü söyleyen üreticilerden Veli Şahin, “Orman köylüsü olarak yaktığımız odunları ormanlık alan içerisinde bulunan tarlalarımızdan topluyoruz. Orman Genel Müdürlüğü'nden temizleme raporu çıkararak temizliyoruz. Bu temizlikten elde ettiklerimizi burada yakıyoruz. Ortalama 1 ton kömür çıkacak şekilde yığdığımız ocaklarımız 7-8 gün yanıyor. Sonrasında toprağın içerisinden kömürü çıkarıyor ve temizliyoruz. Soğutma, temizle ve paketlemesiyle birlikte 11 gün kadar sürüyor" dedi.

Ailesiyle birlikte emeklerinin karşılığını alabilmek için çalıştıklarını belirten Şahin, “Çok zahmetli bir iş. Başında 7 gün 24 saat nöbet tutuyoruz. Beklemezsek, uyuyakalırsak bütün emeğimiz, ürünümüz boşa gider. Çünkü en ufak bir delikten hava almasında bütün kömür küle döner. Bu yüzden sürekli başında takip ediyoruz" dedi.

Semih ERSÖZLER/ANTALYA, (DHA)