Likya'nın 2 bin yıllık 63 yolundan 21'i belirlendi

Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Eda Akyürek Şahin, aynı zamanda bölümün kurucu olan merhum eşi Prof. Dr. Sencer Şahin'in Likya ve Pamfilya bölgeleri Roma yolları üzerine araştırmasını, bir zamanlar öğrencileri olan öğretim üyeleriyle birlikte sürdürdüklerini belirtti. Prof. Dr. Eda Akyürek Şahin, eşinin 2004 yılında başlattığı, Patara'da bulunan Stadiasmus Patarensis adlı anıt kapsamında yapılan bu araştırmayı, 2014 yılında vefatından sonra devraldıklarını aktardı.

Prof.Dr. Şahin, araştırmaya desteklerinden dolayı Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, Koç Üniversitesi, Suna ve İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi ve anıtın bulunduğu yer olan Patara'da devam eden kazıların başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık'a teşekkür etti.

ANITIN DÜNYADA BENZERİ YOK

Araştırma ekibinde yer alan Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Onur, Stadiasmus Patarensis yol anıtının 1994 yılında Patara'da bulunduğunu hatırlatarak, “Yazılı bloklar hocamız tarafından birleştirilmiş. Bu blokların 7 metreyi bulan bir anıta ait olduğu, üç tarafının ise yazılı olduğu tespit edilmişti" dedi. Anıtın İ.S. 46'da Roma İmparatoru Claudius'a ithafen yazıldığını belirten Doç. Dr. Onur, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Anıtta Roma'nın Likya'yı kontrol altına aldığı süreçle ilişkili olarak bir iç karışıklık sonrasında ülkenin kontrolünün ele alındığı anlatılıyor. Anıtın yan yüzlerinde ise yol listesi var. Bir kentten bir kente şu kadar mesafe diyerek 63 tane yol sayılmış. Bunların içerisinde de 50'nin üzerinde kent ismi anılıyor. Böyle bir anıtın benzeri Türkiye'de ve dünyada yok." 

ROMA'NIN KORKU VERMEK İSTEYEN BİR MESAJI DA VAR

Anıtta yer alan yolların bir propaganda aracı olarak kullanılmış olabileceğini anlatan Doç. Dr. Onur, “Likya İ.S. 43'te eyalet yapılmış, İ.S. 46'da ise bu anıt dikilmiş. Anıtı Likyalılar İmparator Claudius'a ithafen diktirmişler. Ve onun yaptırmış olduğu yolları da listelemişler. Böylelikle Roma hakimiyetinin bir şekilde pozitif görüntülenmesi amaçlanıyor. Anıt Patara'da dikilmiş çünkü Patara o zaman Likya'nın başkenti" diye konuştu. 

Anıtla birlikte Roma'nın arka planda verdiği bir başka mesaj bulunduğunu da kaydeden Doç. Dr. Onur, “Bu mesaj, 'Askeri olarak tüm kontrol sağlandı, sizin topraklarınızı biz karış karış biliyoruz, Roma'nın gücü budur' şeklinde. Bir taraftan yeniden ülkenin başına getirilen Likyalı aristokratlar tarafından olumlama, öbür taraftan da Roma'nın biraz korku vermek istemesiyle ilişkilendirilecek bir sunum" dedi. 

BÖLGENİN 63 YOL GÜZERGAHI YER ALIYOR

Anıtta yer alan 63 yol güzergahından üçte birinin belirlendiğini kaydeden Doç. Dr. Fatih Onur, Doğu Likya'daki çalışmalarda 5 yol tespit ettiklerini belirterek, “Orta Likya'da yaptığımız çalışmalarda 10 yol daha tespit ettik. Şimdi ise batıda Fethiye ve Seydikemer'de devam ediyoruz. Orada 6 yol bulduk" diye konuştu.

LİKYA'NIN COĞRAFİK BİLGİLERİ BELİRLENECEK

Anıtta yer alan iki şehir arasındaki en uzak mesafenin yaklaşık 45 kilometre olduğunu belirten Doç. Dr. Onur, araştırmanın tamamlanmasıyla Likya bölgesinin ulaşım alt yapısı, Roma döneminde değişip değişmediği, idari sistem, kentlerin özerklikleri ve ne kadar toprağa sahip olduklarının belirleneceğini vurgulayarak, “Antik Likya'nın daha derinlemesine coğrafik bilgilerini tespit etmiş olacağız" dedi.

ŞİMDİ HOCAMIZIN ŞEVKİNİ DAHA İYİ ANLIYORUZ

Prof. Dr. Sencer Şahin'in öğrencisi olduğunu belirten Doç. Dr. Fatih Onur, hocasının araştırmasını devam ettirmenin çok onur verici olduğunu da sözlerine ekleyerek şöyle konuştu:

“Çalışmaya hocayla başladığımız ilk dönemlerde onun kadar konuya ve anıta hakim olamadığımız için biz onun enerjisi ve heyecanından faydalanarak bu işleri yaptık. O dönemde yaptığımız işin detaylarını bu kadar bilmiyorduk. Şimdilerde anlıyoruz hocanın o heyecanını, o şevkini, bunun gerçekten çok özel bir şey olduğunu, bunun ne olduğunu."

BÖLÜMÜN İLK İKİ MEZUNUNDAN BİRİ

Bölümün ilk iki mezunu olarak Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Alkan ile birlikte kendisinin de araştırmada yer aldığını belirten Yrd. Doç. Dr. Ertan Yıldız ise “Tamamen dağlık, çalışma koşullarının zor olduğu bir alanda çalışıyoruz" dedi. Aradan geçen yaklaşık 2 bin yıl gibi zaman diliminde antik yol izini sürmek ya da kalıntılarını tespit etmenin oldukça zor, hatta bazı durumlarda neredeyse imkansız olduğunu vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Yıldız, “Ekibimiz büyük özveriyle çalışıyor, çünkü hepimiz hocamız Sencer Şahin'in çalışma azmini görmüştük. Onun bize verdiği misyon çalışma şevkimizi artırıyor. Ne zaman bir tembellik hissetsek hemen aklımıza hocamız geliyor" diye konuştu.










Selma KUNAR/ANTALYA, (DHA)