Kemer, sualtı arkeolojisinin merkezi olacak

Kemer Sualtı Araştırma Merkezi öğretim görevlisi Doç. Dr. Hakan Öniz, dünyanın en eskisi olan 3 bin 600 yıllık batıktan çıkarılacak materyallerin de sergileneceği müzenin Kemer'i sualtı arkeolojinin merkezi yapacağını söyledi.

Akdeniz Üniversitesi'ne bağlı Kemer Sualtı Araştırma Merkezi öğretim görevlisi Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi tarafından Batı Akdeniz'de Tunç Çağı'na ait, MÖ 1600 yılından kalma olduğu tahmin edilen dünyanın en eski batığının bulunmasıyla birlikte Kemer'in vizyonu da değişiyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy ile Antalya Valisi Münir Karaloğlu önderliğinde Kemer'de Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi adlı proje için çalışmalara başlandı.

'BU BATIĞIN KAZISI BAŞLAYACAK'

Doç. Dr. Hakan Öniz, "Müzemizin projesi 3 ay önce hazırlandı ve halen Kemer'in merkezinde, denizin kıyısında kazısı devam eden Idyros Antik Kenti'nin içerisindeki 3'üncü derece sit alanında özel bir yer belirlendi. Müzemiz yaklaşık 3 bin metrekarelik alanda kurulacak. Söz konusu müze geçen aylarda keşfedilmiş ve basına henüz açıklanmış bulunan dünyanın en eski ticaret batığının, dünyanın en eski endüstri batığının sergileneceği bir müze olacak. Batık muhtemelen Kıbrıs'tan, Girit ya da Ege'de başka bir yere giderken yolda fırtınaya yakalanarak batıyor. Şimdi uluslararası bir ekiple, Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı'nın isteğiyle aralarında Prof. Dr. Cemal Pulak gibi uluslararası uzmanların da yer aldığı bir ekiple bu batığın kazısı başlayacak" dedi.

'YENİ SUALTI ESERLERİ LABORATUVARI DA KURULACAK'

Batıktan çıkan eserlerin iki aşamadan geçmesi gerektiğini aktaran Doç. Dr. Hakan Öniz, "Bunlardan birincisi konservasyon. Yani tuzdan arındırma. İkincisi de restorasyon. Yani tamir edilebilecek yerleri varsa bilimsel yöntemlerle tamir edilmeleri. Bu aşamalar başlangıçta Antalya Müzesi'nin ya da gerekiyorsa Bodrum'daki sualtı eserleri laboratuvarında ve hemen sonrasında 2 sene içerisinde Kemer'de kurulacak yeni sualtı eserleri laboratuvarında işlemlerden geçecek ve tüm bu süreçler sonunda da Kemer'de muhtemelen 2 sene içerisinde inşaatı bitecek olan Akdeniz Sualtı Müzesi'nde sergilemeye alınacaklar" diye konuştu.

'DÜNYADA SERGİLENEN 5 KÜLÇE VAR'

Bu eserlerin son derece önemli olduğunu, çünkü dünyanın en eski gemi batığı olduğunun geçen hafta yayımlanan bilimsel makaleyle kanıtlandığını vurgulayan Doç. Dr. Hakan Öniz, şöyle devam etti:

"Halihazırda 74 adet yastık türü bakır ingot (bakır külçe) var batıkta. Belki daha başka eserler de olacak. Belki daha fazla ingot da çıkacak batığın içerisinden. Önemini şöyle söyleyeyim, New York Metropolitan Müzesi'nde bu külçelerden bir tane, Atina Milli Arkeoloji Müzesi'nde de 4 tane var. Yani bütün dünyada sergilenmekte olan 5 külçe varken, Kemer'deki Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde en az 73- 74 tane külçe sergilenecek. Muhtemelen batığın canlandırılmasıyla birlikte olacak bu."

'MUAZZAM BİR SERGİLEME ALANI OLACAK'

Alanya kıyılarında bir de Osmanlı batığı olduğunu aktaran Doç. Dr. Hakan Öniz, bu batığın bir bölümüyle Akdeniz kıyılarında çıkarılmış ya da çıkarılacak eserlerin yeni yapılacak Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde sergileneceğine işaret etti. Müzenin yapılacağı alanın Idyros antik alanı içerisinde yer aldığını belirten Doç. Dr. Hakan Öniz, "Müze projesi kapsamında Idyros Antik Kenti -ki içerisinde bir erken dönem kilisesi ve çok farklı güzel yapıları olan bir köprü ve bir Roma dönemi yolu olan bir alandır- burası bir arkeo parka dönüştürülecek. Kenarındaki akarsu halihazırda biraz kötü durumda. Bu akarsu Devlet Su İşleri'nin Antalya Valimizin talimatıyla olduğu gibi yenilemesinin ve etrafının düzenlenmesi de proje kapsamında. Balıkçılara o bölgede küçük bir barınma olanağı altyapısıyla birlikte hem balıkçıların turizme kazandırılması, oradaki kötü görüntünün ortadan kaldırılması ve hem de özellikle tüm bu alanın arkeo park olarak değerlendirilmesi projenin içerisinde yer alıyor. Bu arkeo parkın içerisindeki bir bölümde Akdeniz Arkeoloji Müzesi olacak. Kültür Bakanlığımızın ilgili birimlerinin bu konuyla ilgili çalışması var. Muazzam bir sergileme alanı olacağını şimdiden söyleyebilirim" diye konuştu.

'HENÜZ TÜRKİYE'DE ÖNEMİNİN FARKINDA DEĞİLİZ'

Yapılacak müzenin Kemer turizmi için çok büyük açılım olacağını kaydeden Doç. Dr. Öniz, şöyle konuştu:

"Çünkü hepimizin bildiği gibi Kemer, Alanya ve Side gibi bölgelerde turistin dışarı çıkması için yeterli neden bulunmuyor ama özellikle Kemer'de turistin otellerden dışarı çıkması için yeterli neden yok. Şimdi Kemer'deki otellere gelen tatilcilerin, dünyanın en eski batığını görmek isteyeceklerini tahmin ediyoruz. Hem de yalnızca bu batığı görmek için dünyanın her yerinden insanların geleceğini biliyoruz. Sayın Antalya Valimiz Münir Karaloğlu'nun da dediği gibi Sualtı Arkeolojisinin Göbekli Tepesi olan batık, Kemer'i sualtı arkeoloji merkezi haline getirecek. Daha şimdiden yalnızca bilimsel makalesi açıklandığında geçen hafta bu Tunç Çağı batığı internette trend topic (TT) oldu. Yani biz henüz Türkiye'de öneminin farkında değiliz belki ama Japonya'dan Çin'e, ABD'den İngiltere'ye kadar bunun bilimsel makalesinin haberi, bilimsel makalelerin ölçümünde altimetrik adı verilen bir sistem var. Altimetrikte trend oldu bütün dünyada batığın bulunma haberi" diye konuştu.

Levent YENİGÜN/KEMER (Antalya), (DHA)