Karadeniz’in son körüklü çizme ustası, teknolojiye direniyor

Yörük kültürüyle özdeşleşmiş değerlerden ve geleneksel Efe giyiminin vazgeçilmezi körüklü çizmeler, günümüzde folklor, tiyatro, sinema gibi görsel sanatların yanı sıra, kostüm ve geleneksel deve güreşlerinde aksesuar olarak tercih ediliyor. Efelerin giysilerini tamamlayan körüklü çizme mesleği, onları yapan maharetli ellerin son zamanlarda giderek azalması ve teknolojinin de gelişmesiyle unutulmaya yüz tutuyor. Ordu'nun Altınordu ilçesinde, tek körüklü çizme ustası Türkay Yavaş da, mesleğini, gelişen teknolojiye direnip, 44 yıldır yaşatmaya çalışıyor. Yavaş, maharetli elleriyle, yaklaşık 20 metrekarelik dükkânında, tek başına çalışarak, bir zamanlar zengin ağaların giydiği körüklü çizmeleri imal ediyor.

‘BU MESLEĞE AŞIĞIM'

Kuşadası’nda öğrendiği, mesleğine âşık olduğunu anlatan Türkay Yavaş, "Çizmecilik mesleğini Kuşadası’nda öğrendim. Ordu’da en son bu meslek 1960 yılında yapılmış. Ben de 'Karadeniz’de neden olmasın' diye kafama koydum ve çizmecilik mesleğini Ordu’ya yeniden getirdim. 44 yıldır da aralıksız olarak bu mesleği sürdürmekteyim. Mesleğimden memnunum. Bu mesleğe aşığım. Emekliyim ama maddi yönden değil, manevi yönden kendimizi eğlendiriyoruz” dedi.

‘MESLEK ALTIN ÇAĞINI YAŞIYOR’

Körüklü çizmelerin unutulmaya yüz tuttuğunu belirten Yavaş, mesleğin son temsilcilerini yetiştirecek çırak bulamamaktan yakınıyor. Yavaş, "Son zamanlarda mesleğe rağbet gösteren yok. Meslek ölmek üzere, aslında meslek altın çağını yaşıyor.  Zanaat bitmiş.  Zanaat öğrenmek isteyen yok. Berberlikte, terzilikte olduğu gibi kunduracılıkta da artık çırak bulunmuyor. Ben diyorum ki; gelsin bu mesleği öğrensinler. Bir şekilde yardımcı olalım. Karadeniz’de bu işi benden başka yapan birisi yok. Gelsinler ben burada onlara bu işi öğreteyim. Bu gibi zanaatlara belediyeler başta olmak üzere ilgili kurumların sahip çıkması gerekiyor. Bu meslek elden gitmesin. Körüklü çizmeyi yapmak sabır işidir. Ayrıca zevkli bir meslektir. Bu mesleği yapabilmek için bu mesleğe aşık olman lazım" diye konuştu.

YURT DIŞINA DA GÖNDERİYOR

Sipariş üzerine yurt dışına da gönderdiği çizmelerin fiyatının 600 liradan başladığını kaydeden Yavaş, "Çizmeyi isteyen arkadaşlarımız var. Çeşitli illerden çizmeleri sipariş üzerine yaparız. Yurtdışına sattığım da oldu. Fransa’ya, Almanya’ya çeşitli ülkelere körüklü çizme yaparak gönderdik. Bazı bakanlara yaptık. Çizme genelde kostüm olarak kullanılıyor. Ben körüklü çizmenin her evde bulunması gereken ürün olduğunu düşünüyorum. Dededen toruna geçen bir çizme. Şu an bir çift çizmenin fiyatı 600 ila 700 lira arasında değişiyor” ifadelerinde bulundu.

Mustafa KIRLAK/ORDU, (DHA)