Kamu İhale Kurumu (KİK) verilerine göre 2010 yılında yapılan hizmet alımlarının tutarı yaklaşık 22 milyar TL’dir.
2010 yılı Bütçesinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine yaklaşık 281,8 milyar TL ödenek ayrılmıştır.
Demek ki, genel bütçe içindeki kamu idarelerine ayrılan ödeneğin yaklaşık yüzde 7,8’i kamu hizmet alımlarına harcanmıştır.
22 milyar TL tutarındaki kamu hizmet alımlarının en az yüzde 25’i hizmet satın alınan şirketlerin karı olarak düşünülmelidir.
Bunlar devasa rakamlardır; kamu idarelerinin siyasi tercihleriyle kamunun cebinden özel sektöre aktarılan kaynaklardır.
TAŞERONLAŞTIRMA EN FAZLA NEREDE?
KİK verilerine göre toplam hizmet ihalelerinin yüzde 41’i belediyeler; yüzde 26’sı Sağlık Bakanlığı; yüzde 16,5’i KİT’ler tarafından yapılmıştır. Üç tür kamu idaresi kamu ihalelerinin yaklaşık yüzde 84’ünü yönetmektedir.
KAMUDA KAÇ TAŞERON İŞÇİSİ İSTİHDAM EDİLMEKTEDİR?
Kamuda ne kadar taşeron işçisinin çalıştığı ile ilgili bir bilgi, ne yazık ki, yoktur. Eldeki bilgiler, TBMM’de verilen kimi soru önergelerine verilen yanıtlar ve kimi sendikaların hesaplarından tahmini olarak üretilmektedir.
Bununla birlikte 2010 yılı hizmet ihaleleri tutarından yola çıkarak kamu hizmetlerinde en az 1 milyon işçinin çalıştığını tahmin edebiliriz.
Kamu hizmetlerinde çalışan işçi sayısı 20 bini geçici işçi olmak üzere toplam 400 bin civarındadır.
Demek ki kamu hizmetlerinde çalışan 100 işçiden neredeyse 70’i taşeron işçisidir.
KAMUDA TAŞERONLUK NE ANLAMA GELİYOR?
Eldeki rakamlar, taşeronlaştırmanın artık bir Devlet politikası olduğunu göstermektedir. Taşeronlaştırma emek gücünün değerini düşürmenin en kestirme yoludur. Bir başka deyişle emek gücünün değerini düşürme politikası artık bir Devlet politikası haline gelmiştir.
Emek gücünün değerini düşürmek için sendikal hakların kullanılmasını engellemek ve güvencesiz istihdamı egemen kılmak gerekir. Taşeronluk sistemi Devlet politikası olarak buna hizmet etmektedir.
Devlet, altına imza koyduğu Uluslararası Sözleşmeler gereği her işçinin sendikal haklarını özgürce kullanmasını temin etmek zorundadır. Oysa taşeronluk sistemi sendikal hakların bizzat Devlet tarafından ortadan kaldırılması anlamına gelmektedir.
CHP’NİN POLİTİKASI GERÇEKÇİDİR; KAYNAK SORUNU YOKTUR…
CHP’nin yeni yönetiminin kamuda taşeronluğa son verme yönündeki politikası son derece gerçekçi bir politikadır. Bu politikanın herhangi bir kaynak sorunu yoktur çünkü kaynak sorunu ihalelerdeşirketlere kar olarak verilen payın kadroya geçirilecek işçilere ücret olarak yansıtılması ile kendiliğinden çözülecektir.
İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BU POLİTİKANIN OLABİLİRLİĞİNİ KANITLAMIŞTIR…
İzmir Büyükşehir Belediyesinde taşeron şirketlere bağlı olarak çalışan işçiler 2011 Ocak ayından bu yana Belediyeye bağlı şirketlerde istihdam edilmeye başlanmıştır. Bugüne kadar güvencesiz ve sendikasız olarak çalışan işçiler sendikalı ve güvenceli olarak çalışmaya başlamışlar ve ilk kez bir toplu iş sözleşmesi ile çalışma olanağına kavuşmuşlardır.
KAMUDA TAŞERONLUĞUN BİTMESİ NE ANLAMA GELECEK?
Kamuda taşeron uygulamasına son verilmesi Türkiye’de ucuz emek gücü politikasının bir Devlet politikası olmaktan çıkmasının ilk işareti olacak.
İkinci olarak bugün neredeyse 500 bine gerileyen sendikalı işçi sayısı çok kısa sürede 1,5 milyon düzeyine yükselecek.
Sendikaların üye sayısının artması ile birlikte sendikal harekette yeni bir canlanma ortaya çıkacak; bu özel sektör örgütlenmesine de yansıyacak.
Kamu kaynaklarının hizmet ihaleleri yoluyla siyasal yandaşlara peşkeş çekilmesi dönemi sona erecek; kamu kaynakları işçilere ücret ve güvence olarak yansıyacak; toplumsal eşitsizliklere müdahale şansı ortaya çıkacak.
İşçi sınıfının ucuz emek politikalarına karşı direnebilmesi için en önemli silahı sendikalarıdır. Sendikal haklara düşman olmayan ve kamuda ucuz işgücü ve güvencesiz istihdama prim vermeyen bir siyasal iktidarın işbaşına gelmesi sendikaların yeniden ayağa kalkması anlamına gelecektir.
Kamuda taşeronlaştırmanın sona erdirilmesi kamu hizmetlerinde niteliksel bir gelişmenin de yolunu açacaktır. Çünkü nitelikli bir kamu hizmeti için nitelikli kamu istihdamı temel koşuldur. Bunun için kamu hizmetlerinde çalışanların güvenceli koşullarda ve iyi ücret alarak çalışmaları gerekmektedir.
Serhat Salihoğlu
Odatv.com