İnci kefali göçü için sevindiren su seviyesi yükselişi

Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen ve nesli koruma altında olan inci kefalinin üreme dönemi nedeniyle 15 Nisan- 15 Temmuz tarihleri arası uygulanan av yasağı başlıyor. Van Gölü Havzası'nda yaklaşık 15 bin kişinin ekmek kapısı olan inci kefalleri, bu süre içinde üremek için zorlu göç yolculuğunu gerçekleştirmek için gölün tuzlu ve sodalı sularından çıkıp tatlı sulara akın edecek. İnci kefallerinin en çok göç ettiği tatlı sulardan biri de Erciş ilçesindeki Deliçay balık bendi. Van Gölü çevresinde yaşanan kuraklığın özellikle göle dökülen akarsuları etkileyeceğini, bu durumdan da en çok üreme döneminde tatlı sulara göç eden inci kefali balığının etkileneceğini düşünen bilim insanları, son günlerdeki yağışları ise umut verici olarak değerlendirdi.

'SU OLMAZSA, İNSANOĞLU DA YAŞAYAMAZ'

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, suyun insanoğlunun dünyada var olduğu günden beri, hayatta kalmasındaki doğal kaynakların başında geldiğini söyledi. Akkuş, "İnsanoğlu milyarlarca yıl petrolsüz yaşadı. Fakat su olmadan 3 gün yaşamamız mümkün değil. İçinde bulunduğumuz yüzyılda maalesef küresel ısınma ile beraber artık su kaynakları her geçen gün azalıyor. Bu su azalmaları en büyük etkisini kapalı havzalarda gösteriyor. Van gölü havzası da, kapalı havza. Bütün su bütçesi kendi içinde gerçekleşiyor. Bildiğiniz gibi bu yıl geçen yıllara göre kar yağışının daha az olduğu bir yıl oldu. Eğer kış aylarında dağların tepelerinde kar miktarı yeterli miktarda olmaz ise, maalesef yaz aylarında akarsularda su görmemiz mümkün değil. Akarsulardaki suyun varlığı bütün bölgeler için önemli, fakat Van Gölü için ayrı öneme sahip. Çünkü Van Gölü'nde yaşayan inci kefalleri üremek için yaz aylarında akarsulara göç ediyor ve burada üremesini gerçekleştiriyor. Bu göç aslında bir balık göçü değil, bölgedeki yaklaşık 15 bin insanın geçimini sağladığı bir göç oldu" dedi.

MART AYINDAKİ YAĞIŞLAR UMUT VERİCİ

Kış aylarından sonra Mart ayında yağan yağışın umut verici olduğunu söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Akkuş, "Mart ayı itibarıyla akarsularda yeterli miktarda su olduğunu görüyoruz. Bu bizim için sevindirici bir haber. Yani önümüzdeki aylarda su miktarının yeterli olacağının göstergesi gibi. Buradaki en önemli faktörlerden birisi akarsuların yukarı kesimlerine kurulan barajlarda yeterli miktarda su tutulmasına ve bu suyun yaz aylarında sabit bir dibi ile bırakılmasına bağlı. Özellikle Erciş ve Muradiye bölgemiz kritik öneme sahip. Çünkü üreme kısmının yüzde seksenlik bölümü bu bölgelerde gerçekleşiyor. Deliçay, Zilan Çayı ve Bendimahi Çayı bu noktada en önemli akarsularımız. Şu an için bu akarsularda su miktarımız yeterli derecede mevcut. Umuyoruz ki; Haziran, Temmuz ve  Ağustos aylarında da buradaki sabit su debisi devam eder. Tabi buradaki en önemli işlerden birisi bu sularla ilgili olan resmi kurumlarımıza düşüyor. İnci kefali göçünü dikkate almalılar ve barajlardaki suyu uygun şekilde kullanmalılar" diye konuştu.

Balıkların göç ettiği alanda 25 yıldır fotoğraf çeken Ferzende Coşar ise, "25 yıldır gelip burada su seviyesini, sıcaklığını takip ediyorum. Yılbaşında yağışların olmadığı dönemde kuraklık nedeniyle içimizde korku, telaş meydana geldi. Yağışlar olmazsa balıklar etkilenir mi? diye içimizi telaş sarmıştı. Fakat hamdolsun son günlerde yağışların tekrar yoğunlaşmasıyla su eski seviyesine ulaştı. Bu durum bizi çok mutlu etti" dedi.

Barış KUL/ ERCİŞ (Van), (DHA)