Hasadı kendileri yapacak çay üreticileri gün sayıyor

Doğu Karadeniz'deki Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımına sayılı günler kaldı. Mayıs ayında başlaması beklenen çay tarımında bu yıl koronavirüs tedbirleri kapsamında yabancı işçiler, çalışamayacak. Bölgede her yıl 4 ilde çay tarımında çalışan yaklaşık 40 bin Gürcistan ve Azerbaycan uyruklu işçi, sınır kapılarının kapatılması nedeniyle ülkeye giremeyecek. Üreticilerin kendi hasadını yapacağı çay tarımında her yıl yurt dışına giden yaklaşık 100 milyon dolar da bölgeye kalacak. Bu yıl çay hasadının tamamını kendileri yapacak üreticiler, bahçelerde hazırlıklarını sürdürüyor. Gübreleme ve budama yapan üreticiler, çay tarlalarını yabancı otlardan arındırıyor.

'SEZON ERKEN AÇILMALI’

Çay Üreticileri Dayanışma Derneği Başkanı Mustafa Mavi, çay hasadında bu yıl üreticilere daha fazla iş düştüğünü belirterek herkesin kendi çayının hasadını yapmasını gerektiğini söyledi. Mavi, "Bu sene yabancı işçiler çay hasadı için gelemeyecek. Herkesin kendi çayını çevresindeki insanlarla beraber toplaması gerekiyor. Bunu için Çaykur'un erken kampanyayı açıp her gün çay alması ve süreyi uzun tutması gerekiyor. Bunun olmaması halinde üretici çayını toplayamayacak ve büyük bir kaos oluşturacaktır. Sezonun erken açılması ve süresi uzun tutulması halinde bir sorun yaşanmaz" dedi.

'HERKES KENDİ ÇAYINI TOPLAMALI'

Koronavirüs salgını nedeniyle bu yıl çok dikkatli olunması gerektiğini söyleyen Mavi, "Çay tarlalarına aile dışı birinin girmesi bile salgının yayılmasına yol açabilir. Ailecek bahçeye gireceğiz. Bu sürece öğrenci kardeşlerimizi de katmış oluruz. Eğer dışarıdan bir vatandaş buraya girecek olursa salgının yayılmasına sebep olacak ve tüm bölgeyi tehdit edecektir. Herkes tarlaya girerek çayını toplamalı" diye konuştu.

'SOSYETE OLDUK, BAHÇEYE GİRMİYORUZ'

Bu yıl yabancı işçilerin gelemeyecek olmasından dolayı üreticilerin daha çok tarlaya gireceğini söyleyen Mehmet Uzun, "Önceden çay elle toplanırdı. 10 ton çayı elle toplardık. Şimdi olduk sosyete, çay tarlasına girmiyoruz. Bu süreçte herkes bahçeye girecek. Çaykur kampanyayı erken açarsa çayımızı rahatlıkla  toplayacağız" dedi.

Hacer Erduran ise "Okullar kapandı. Çayı çok olan işçi alıyordu. Ama az olan buna ihtiyaç duymuyordu. Şimdi kendimiz çayımızı toplayacağız" diye konuştu.

Zeynep Karali de "İşçi alanlar için zor bir süreç olacak. Allah yardımcıları olsun. Şimdi gübre işi var ben daha vermedim ama yakında vereceğim sezona hazırlanıyorum" dedi.

Önceki senelerde işçilerin çayı topladığını söyleyen Şevket Berat Kopuz, şunları söyledi:

"Ama bu sene işçi gelemiyor. İş başa düştü kendi çayımızı kendimiz toplayacağız. Geçmiş senelerde tarlaya çok girmezdim ama şimdi daha fazla tarlaya gireceğiz."

ÇAY ÜRETİMİ

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun illerinde yaklaşık 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımında yıllık 1 milyon 100 bin ila 1 milyon 300 bin ton arasında değişen miktarda ürün elde ediliyor. Üretilen yaş çayın 151'i özel sektör, 46'sı ÇAYKUR'a ait fabrikalarda işlenerek, yılda ortalama 230 ila 250 bin ton arasında kuru çay elde ediliyor. Dünya Çay Komitesi'nin hazırladığı 'Dünya Çay Raporu' sonuçlarına göre, yılda kişi başı en çok çay tüketen ülkeler sıralamasında 3,5 kilogram ile Türkiye ilk sırada yer alıyor. Dünya çay üretiminde ise 2 milyon 270 bin ton ile Çin birinci, 1 milyon 210 bin ton ile Hindistan ikinci, 475 bin ton ile Kenya üçüncü, 329 bin ton ile Sri Lanka dördüncü, 250 bin ton ile Türkiye beşinci sırada yer alıyor. 

Mehmet Can PEÇE/RİZE, (DHA)