Gelsin dövizler

Müjde olarak duyuruldu. Dünya Bankası'ndan dövizler gelecek. Hiç bir zaman öyle bir şey olmasa da, bir zamanlar IMF'ne borç veren Türkiye'nin yeni ekonomi yönetimi, 18 milyar dolarlık projelere onay aldı. 

On aydır görevde olan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bugüne kadar bir ekonomik program açıklamadı. Yerel seçimler nedeniyle frene basan hükümet, kötü giden ekonomiyi düzeltmek için halka bir acı reçete de vermedi. Günü kurtarmanın, döviz fiyatını sabit tutmanın dışında geçen sürede somut adım atılmadı.

Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu aynı kökenli olsa da farklı kurumlardır ve faaliyet alanları birbirinden tümüyle ayrılır. Dünya Bankası yatırım projelerinin uygulanması amacıyla kredi verir. IMF ise ülke hükümetlerine genel anlamda borç verir.

7 NESİL BORÇ ÖDER

Dünya Bankası projelerin parasını verirken, kendi ihale yöntemlerinin uygulanmasını, dış ülkelerden malzeme alınmasını şart koşar. IMF borç verirken bir istikrar programını öncelik olarak dayatır.

Dünya Bankası ile 1.5 milyar dolarlık proje yatırımı olarak başlayan ilişkimiz, 3 yıllığına 18 milyar dolarlık yeni bir anlaşmaya dönüştü. 

"18 milyar dolar yetecek mi, bizi kurtaracak mı" sorusuna Mehmet Şimşek, "Bu rakam 5 yıl içinde 35 milyar dolara çıkacak" diye yanıt veriyor.

Hazine 2 milyar dolar ile borç yapmaya başlamış, ardından bu rakam 20 milyar dolara çıkmıştı. Varlık Fonu da 100 milyon dolar borç almıştı. Sonra öğrendik ki, 128 milyar dolarımız da yok olmuş. Proje yatırımı falan derken, görüldü ki 7 nesil sonrasına borç ödeyecek duruma gelmişiz.

70 YILDIR VERİYORLAR

Dünya Bankası'ndan gelen paraları istediğimiz yere kullanamayız. Denetçiler projenin uygulanmasını kontrol eder, rapor olumlu olursa parayı verir. IMF'den gelen borç parayı ise hükümet istediği alanda kullanabilir.

Mültecilerin bakımı, deprem hasarlarının onarımı, KOBİ yardımları gibi insani projelere para çıkmış. Yangınla mücadele, deniz kirliliği, ormanların iyileştirilmesi, karbon salınımı önleme, yeşil enerji gibi alanlarda projeler onay almış.

Dünya Bankası 70 yıldır Türkiye'ye proje yatırımları için destek kredisi veriyor. Bu kez miktarı artıyor, süre uzadıkça rakam yükseliyor.

Gelen dövizler yerli sanayimize, özel sektöre ve doğrudan bireylere ulaşır mı? Hayır, sadece kamu kesiminin projelerinde kullanılır. 

UÇUK PROJE OLMASIN

Merkez Bankası dövizin yükselmesini önlemek için 4 ayda 3 milyar dolar yaktı. Yeter ki 3 yıl içinde gelecek 18 milyar dolar çarçur olmasın, talan edilmesin, gerçek anlamda yerini bulsun.

Dileriz, gelecek para, politik amaçlı Kanal İstanbul gibi uçuk proje yapımı için değildir. Yine dileriz, o dövizler "Suriyelilere, Afganlara, diğer mültecilere iyi bakın" desteği için olmaz.

Dünya Bankası kimseye ve bize babasının hayrına para vermiyor. Her adımı kontrol edecek. Biz istediğimiz gibi harcayamayız. Tamam, doğru da yurt dışından kredi borç alma yolu bir kez açıldı. Ardından IMF'nin kapısına gider miyiz? Yüksek olasılıkla olabilir. Dünya Bankası'ndan kredi almak IMF için iyi bir referans sayılır. IMF'de para çok, döviz bol. Yeter ki acı reçeteniz olsun.