Geleceğe Miras: Antalya'da tarihin izinde geçen bir yıl

Antalya, sahip olduğu eşsiz kültürel mirası ve tarihi zenginlikleriyle medeniyetlerin buluşma noktası olmaya devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 'Geleceğe Miras' projesi, Anadolu'ya yayılan bu değerli mirası korumak, gelecek kuşaklara aktarmak ve kültür turizmine kazandırmak amacıylahayata geçirildi. 2022 yılı kasım ayında, Side Kültürel Miras Projesi ile temelleri atılan bu yolculuk, kısa sürede Antalya genelinde geniş bir etki yaratarak şehrin tarihi dokusuna yeniden hayat verdi. 2024 yılı ise bu sürecin en verimli dönemlerinden biri oldu.

Side, Perge, Aspendos, Phaselis, Olympos, Myra, Syedra gibi antik kentlerde yürütülen kazı ve restorasyon çalışmalarında tarihi izler gün yüzüne çıkarılırken, önemli yapılar modern tekniklerle yeniden ayağa kaldırıldı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, kasım ayında Side Antik Kenti'nde, yeniden ayağa kaldırılan Athena Tapınağı önünde düzenlenen 'Geleceğe Miras' projesinin birinci yıl değerlendirme toplantısında, proje sayesinde kazı ve restorasyon çalışmalarının yıl boyunca sürdürülebildiğine dikkati çekti. Antalya'daki çalışmaların, bölgenin kültürel mirasını koruyarak sürdürülebilir turizmin önemli duraklarından biri hâline getirdiğini vurguladı.

Bu vizyon doğrultusunda, Antalya'da 2024 yılı boyunca sualtı kazılarından müze yenilemelerine, ziyaretçi karşılama merkezlerinden çevre düzenlemelerine geniş kapsamlı projeler hayata geçirildi. Tüm bu çalışmalar, Antalya'yı sadece bir turizm destinasyonu değil, yaşayan bir tarih ve kültür merkezi hâline getirme hedefinin somut adımları oldu.

2024'ÜN EN ÖNEMLİ BULUNTULARI

2024 yılı, Antalya'da yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarında tarihî açıdan önemli keşiflerin gün yüzüne çıkarıldığı bir dönem oldu. Her biri kendi hikâyesini anlatan bu bulgular, Antalya'nın tarihî ve kültürel zenginliğini daha derinlemesine anlamamıza olanak sağladı ve arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı.

PHASELİS ANTİK KENTİ

Prof. Dr. Erdoğan Aslan başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarında, Apollon'a adandığı düşünülen bir altar yapısı gün yüzüne çıkarıldı. Kuzey Ana Cadde Doğu Portiko ile Merkezi Liman Rıhtım yapılarının kesişim noktasında yapılan kazılarda ortaya çıkan altar, M.Ö. 7-6. yüzyıla tarihlenen erkek heykeli, aslan heykeli ve sunu amaçlı kullanılan küçük figürinlerle birlikte kutsal bir alan olarak tanımlandı.

Heykeller ve figürinler, bulundukları yapı ve korunmuş halleriyle yalnızca Phaselis için değil, Anadolu ve Akdeniz arkeolojisi için de büyük önem taşıyor. Bu buluntular, dini ritüeller ve inanç sistemleri hakkında eşsiz bilgiler sunarken, Akdeniz arkeolojisinin son yıllarda ele geçen en önemli buluntu grubu olarak dikkat çekiyor. Altarın ait olabileceği olası bir tapınak yapısının gün yüzüne çıkarılması için çalışmalar devam ediyor.

PERGE ANTİK KENTİ

Prof. Dr. Sedef Çokay Kepçe başkanlığında yürütülen kazı ve restorasyon çalışmaları kapsamında, M.S. 2. yüzyılda İmparator Hadrianus döneminde yapıldığı bilinen Antik Kestros Çeşmesi'nden 1800 yıl sonra yeniden su akıtıldı. Bu tarihi an, Antik Dönem'in su mühendisliğine dair önemli bir örnek oluştururken, Perge'deki yaşam kültürünü de gözler önüne serdi.

SYEDRA ANTİK KENTİ

Alanya'nın güneydoğusunda yer alan Syedra Antik Kenti'nde, Doç. Dr. Ertuğ Ergürer başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarında Geç Roma Dönemi'ne ait zeytinyağı işlikleri gün yüzüne çıkarıldı. Bu keşif, Antik Dönem'de bölgenin tarımsal üretim ve ticaret faaliyetleri hakkında önemli bilgiler sundu ve Syedra'nın ekonomik hayatına dair değerli ipuçları sağladı.

ASPENDOS ANTİK KENTİ

Doç. Dr. Mustafa Bilgin başkanlığında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında, Roma İmparatorluk Dönemi'ne ait Zeus ve Aphrodite'in iki zarif heykeli keşfedildi. İki Katlı Dükkanlar-Stoa Kompleksi'nde bulunan bu heykeller, Antik Aspendos'un sanatsal ve estetik zenginliğini gözler önüne sererken, dönemin heykeltıraşlık tekniklerine dair önemli bilgiler sağladı.

MYRA- ANDRİAKE

Prof. Dr. Nevzat Çevik başkanlığında Myra Antik Kenti ve liman mahallesi Andriake'de yürütülen çalışmalarda, 'Millefiori (Bin Çiçek)' tekniğiyle üretilmiş cam kaplama levhalar keşfedildi. Bu teknikle yapılmış cam levhaların Türkiye'de bu ölçekte ilk kez bulunmuş olması, keşfin önemini artırırken, dönemin iç mekân süsleme sanatına dair eşsiz bilgiler sundu.

KUMLUCA ORTA TUNÇ ÇAĞI BATIĞI

Doç. Dr. Hakan Öniz başkanlığında yürütülen su altı kazı çalışmalarında, M.Ö. 16. yüzyıla ait bir Girit-Minos hançeri gün yüzüne çıkarıldı. 3 bin 600 yıllık bu nadir buluntu, antik Akdeniz ticaret ağlarının genişliği ve Kumluca'nın tarihî deniz ticaretindeki stratejik rolü hakkında önemli bilgiler sağladı.

ANTİOCHEİA AD CRAGUM ANTİK KENTİ

Prof. Dr. Mehmet Tekocak koordinatörlüğünde yürütülen çalışmalar kapsamında, kentin önemli yapılarından biri olan Peristilli Avlu gün yüzüne çıkarılarak ayağa kaldırıldı. Bu yapı, Antik Dönem şehir planlamasının ve mimari estetiğin dikkat çekici bir örneği olarak öne çıkıyor.

'Geleceğe Miras' projesi kapsamında, 2024 yılı boyunca Antalya'daki 22 farklı noktada yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarına Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 500 milyon liranın üzerinde ödenek aktarıldı. Bu güçlü finansal destek, kazıların kapsamının genişlemesine ve çalışmaların yıl boyunca, titizlikle sürdürülmesine olanak sağladı.

TAMAMLANAN ÇALIŞMALAR

2024 yılı, Antalya'nın kültürel mirasını yeniden ayağa kaldıran ve ziyaretçilerin tarihî alanlarla daha güçlü bir bağ kurmasını sağlayan önemli çalışmalarla geçti. Kültür ve Turizm Bakanlığının öncülüğünde, kazı çalışmalarına ek olarak yürütülen restorasyon ve çevre düzenleme projeleri hem tarihî yapıların korunmasına hem de turizmin sürdürülebilir bir anlayışla gelişmesine büyük katkı sağladı.

Antalya'daki çalışmaların merkezinde yer alan Side Antik Kenti, bu yıl önemli bir dönüşüme tanık oldu. Side Arkeoloji Müzesi, kapsamlı teşhir-tanzim ve çevre düzenleme çalışmalarının ardından kasım ayında, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katıldığı bir programla, yeniden ziyarete açıldı. Modern sergi alanları ve zengin koleksiyonlarıyla müze, Side'nin tarihî zenginliğini daha etkili bir şekilde yansıtarak ziyaretçilere eşsiz bir deneyim sunuyor.

Side'de ayrıca, Attius Philippus Surları'nın restorasyonu tamamlandı ve bölgenin tarihî dokusu yeniden canlandırıldı. Gezi güzergâhındaki anıtsal caddeler titizlikle düzenlenirken, Liman Hamamı'nda gerçekleştirilen çalışmalar da başarıyla sona erdi. Side'nin simgelerinden biri olan Athena Tapınağı, kapsamlı restorasyon sürecinin ardından binlerce yıl sonra yeniden ayağa kaldırıldı.

Olympos Antik Kenti, bir başka önemli çalışma alanı oldu. Antik kentteki ziyaretçi karşılama merkezi ve çevre düzenleme çalışmaları tamamlanarak mart ayında hizmete açıldı. Bu çalışmalar, bölgenin doğal ve tarihî dokusunu korurken, ziyaretçilere daha erişilebilir ve konforlu bir deneyim sundu.

Alanya Atatürk Evi Müzesi, yapılan titiz restorasyon çalışmaları sonucunda 19 Mayıs'ta yeniden ziyarete açıldı. Müze, bölgenin kültürel tarihine dair önemli bir durak olarak ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.

Side, Patara, Aspendos, Perge, Olympos gibi antik kentler 'Gece Müzeciliği' kapsamına alınarak yaz sezonunda, günün geç saatlerine kadar ziyaret edilebilir hale getirildi.

Bunların yanı sıra; Xanthos Tiyatro Yapısı Restorasyonu, Syedra Ziyaretçi Karşılama Merkezi ve Çevre Düzenlemesi, Aspendos Ziyaretçi Karşılama Merkezi ve Çevre Düzenlemesi ilePerge Batı Nekropol Çevre Düzenleme ve Aydınlatma Projesi, projelendirme aşamalarını tamamlayarak uygulamaya hazır hale getirildi.

2024 yılı boyunca gerçekleştirilen bu çalışmalar, Antalya'nın tarihî ve kültürel mirasını koruma yolunda önemli adımlar atarken, bu mirasın sürdürülebilir turizme entegrasyonu için güçlü bir zemin oluşturdu.

2025: ANTALYA'DA YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR

2024 yılı, 'Geleceğe Miras' projesi kapsamında Antalya için tarihî bir dönüm noktası oldu. Ancak bu büyük vizyon, önümüzdeki dönemde de Antalya'nın kültürel mirasını koruma ve geleceğe taşıma hedefi doğrultusunda yeni projelerle devam edecek. 2025 yılı, şehrin kültürel ve tarihî zenginliğini daha geniş kitlelere ulaştırmak adına önemli adımların atılacağı bir yıl olacak.

Antalya'nın en önemli kültürel değerlerinden biri olan Antalya Arkeoloji Müzesi, 2025 yılında kapsamlı bir yenileme sürecine girecek. Müze, modern sergileme teknikleri ve ziyaretçi dostu tasarımlarla yeniden yapılandırılarak Antalya tarihini daha etkili bir şekilde anlatan bir merkez haline getirilecek.

Bir diğer önemli proje ise Kemer'de kurulacak Sualtı Arkeoloji Müzesi olacak. Akdeniz'in derinliklerinde yatan tarihî hazinelerin sergileneceği bu müze, Türkiye'nin su altı arkeolojisindeki öncü konumunu güçlendirecek. Ziyaretçilere, su altı kazılarında elde edilen eserleri yakından görme fırsatı sunarken, bölgenin turizm potansiyeline de büyük katkı sağlayacak.

2025 yılında ayrıca Aspendos, Syedra, Perge, Phaselis, Sillyon ve Idyros antik kentlerinde ziyaretçi karşılama merkezi ve çevre düzenleme projeleri tamamlanarak hizmete açılacak. Bu projeler, antik kentleri yalnızca tarihî kalıntılar olarak değil, ziyaretçilerin her anında tarihi deneyimleyebilecekleri modern alanlar haline getirecek.

Tüm bu projeler, Antalya'yı sadece bir turizm destinasyonu olmanın ötesine taşıyarak, kültürel mirasın korunduğu ve yaşatıldığı, dünya çapında bir kültürel merkez haline getirme vizyonunun birer parçası olarak hayata geçirilecek.

Antalya, 'Geleceğe Miras' projesi sayesinde tarihî ve kültürel mirasını modern bir turizm anlayışıyla buluştururken, sürdürülebilir ve kalıcı bir geleceğin temellerini atmaya devam ediyor.

ANTALYA, (DHA)