Foça'da 'kaldırım taşı' polemiği sürüyor

Foça'da geçen 18 Kasım'da Reha Midilli Caddesi'nin Demokrasi Meydanı'nın güneyindeki bölümde içme suyu şebekesi çalışması ile başlatılan taş döşeme çalışmaları tartışmalara neden oldu. Yoldaki ağır ve iri olan parke taşları kepçeyle sökülüp, kaldırılarak yerine 'Bergama taşı' olarak bilinen daha küçük kesme taşlar döşenmeye başlandı. Belediyenin yoldaki bu taşları söküp yenileri ile değiştirmesi Foçalıları ikiye böldü. Bazı vatandaşlar ilçenin ünlü 'kara taş' efsanesiyle özdeşleştirdikleri taşların kent kimliği açısından önemli olduğunu ve yerine tekrar döşenmesini isterken, bazıları ise buradaki taşların tarihi bir değeri olmadığını belirterek yenileme çalışmalarını destekledi. Tartışmamaların ardından konu ile ilgili bazı vatandaşlar şikayetçi oldu. Şikayetler üzerine İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 3 Kasım 2020 tarihinde aldığı karar ile döşeme çalışmalarının derhal durdurulmasına ve konunun Koruma Bölge Kurulu'nda değerlendirilinceye kadar alanda hiçbir fiziki müdahalede bulunulmamasına karar verdi. Karara gerekçe olarak ise yapılan uygulamanın Kurul kararı kapsamı dışında ve karar eki projesine aykırı olarak gerçekleştirilmesi gösterildi. Kararın tebliğ edilmesinin ardından Foça'nın en işlek caddesinde çalışmalar durduruldu. 10 Aralık'ta toplanan İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu konuyu tekrar değerlendirdi. Değerlendirmenin ardından Foça Belediyesi'nin, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 61'inci maddesi hatırlatılıp, onaylı projeye aykırı işlemler için uyarılmasına, ancak eski kara taşların boyutlarının uygulanma kabiliyetlerinin olmaması nedeniyle aynı bölgede kalan kesimlerin de 10'a 10 ebadında doğal granit taş malzeme ile döşenerek tamamlanabileceğine karar verdi. Karara göre döşenen taşlar kaldırılmayacak, Reha Midilli Caddesi Sevgi yolunun kalan bölümü de aynı taşlar döşenerek tamamlanacak. Kurul ayrıca, 115 Sokak ve Değirmenlik Caddesi'nde ise eski büyük taşların tekrar yerine döşenmesine karar verdi.

Ancak ilçede konuyla ilgili tartışmalar yine son bulmadı. Vatandaşlardan bazıları yeni taşların kent kimliğini zedelediğini ve eskilerine kıyasla daha engebeli olduğunu söylerken, bazıları ise yenileme işlemini savundu.

'ŞİKAYET HATTINI ARADIM'

Doğduğundan beri Foça'da yaşayan vatandaşlardan Canan Limnili, "Su şebekesi çalışması yapılırken kepçenin taşları kaldırdığını gördüğümde hemen Kültür Bakanlığı'na ait şikayet hattını aradım. Sosyal medyada da yaptığım paylaşımlarla taşların kaldırılmasıyla ilgili tepkimi ortaya koydum. Foça halkı bu konuyla alakalı olarak ikiye bölündü. Bazıları taşlarda yürümenin zor olduğundan bahsetti ve kaldırılmasını istedi. Bizler ise, bu taşların Foça'nın ambiyansı olduğunu, Foça'nın tarihi bir kent olduğunu söyleyerek bu taşların yerinde kalması gerektiğini savunduk. Eski taşlar kullanılarak zaman içinde kenarları aşınmış ve aslında insanların takılması daha zor. Su hattı başka bir yoldan döşenebilirdi ve bir çözüm bulunabilirdi. Yeni taşlar daha hafif olduğu için deformasyonu daha kolay" diye konuştu.

'ESKİ TAŞLARDA YÜRÜMEK DAHA KOLAYDI'

Bazı kişilerin eski taşlarda yürümenin zor olduğunu söylediğini ancak bunun gerçeği yansıtmadığını ifade eden vatandaşlardan Ayşe Egeli, "Yeni yapılan taşların araları çok açık ve değişen bir şey yok. Topuklu bir ayakkabıyla dolaşmam mümkün değil" dedi.

Taş yerine asfalt döşenmesi gerektiğini destekleyen vatandaşlardan Zehra Koldaş ise "Her yer asfalt olsa bence daha iyi. Yürürken zorlanıyoruz, düşüyoruz. Bacağını kıran bile oldu. Daha önceki taşlar da yeni yapılanlar da aynı. Hiçbir değişiklik yok. Yürüyemiyoruz, topuklu giyemiyoruz^" diye konuştu.

'BU HALİ DAHA İYİ'

Yaklaşık 6 yıldır Foça'da yaşayan Esra Songül, "Bu taşların eski halinden pek çok kişi şikayetçiydi. Bence değişmiş olması çok iyi oldu. Bu hali gayet iyi diye düşünüyorum. Değişen taşların da Foça'nın tarihiyle bir ilgisi yok. Kim niye bunu şikayet etti bilmiyorum ama hiç gerek yoktu" dedi.

Vatandaşlardan Tunç Yılmaz ise, "30 yıldır Foça'da yaşıyorum. Yeni taşların döşenmesini destekliyorum çünkü diğerleri çok büyüktü. Özellikle kadınların topuklu ayakkabıları taşların arasına giriyordu. Şu an değişen ve küçük taşlar çok güzel görünüyor. En azından Çarşı'nın bu şekilde olması iyi çünkü sürekli buradan geçenler oluyor" diye konuştu.

Hande NAYMAN / İZMİR, (DHA)