Enflasyonda yaz dönemi düşüşü

"2012 Haziran ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE'de %-0,90, ÜFE'de %-1,49 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %8,87, üretici fiyatlarında %6,44 olarak artış göstermiştir.

Enflasyonda geleneksel yaz dönemi düşüşü, petrol fiyatlarının gerilemesi, döviz kurunun yatay seyretmesi gibi faktörlere ekonomideki yavaşlama da eklenmiştir. Merkez Bankasının ekonomiyi soğutma önlemleri, kredi faizlerinin yükselmesi yoluyla iç talepte ciddi bir gerilemeye neden olmuş, dış talebin de zayıflamasıyla tüketici ve üretici enflasyonunda gerileme belirginleşmiştir. Merkez Bankası politikası enflasyon ve cari açığın düşürülmesi bakımından başarılı olmuştur. Ancak, enflasyon kaygısı yerini durgunluk kaygısına bırakmıştır. Dün açıklanan % 3.2 düzeyindeki birinci çeyrek yıllık büyüme hızı Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında yumuşak iniş olarak kabul edilebilse de Türkiye koşullarında sert iniş anlamına da gelmektedir. Büyüme rakamları özellikle ticaret sektöründe tam bir durgunluk olduğunu ortaya koymaktadır. Dış koşullarda değişiklik olmadıkça ekonomi gündeminde durgunluk kaygısının ağırlık kazanacağını söyleyebiliriz.

Dolayısıyla enflasyonun düşük büyüme ile değil, maliyetleri düşürücü yapısal reformlarla kontrol altına alınması yönündeki kaygımız geçerliliğini korumaktadır.

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış %1,92 ile "haberleşme" grubunda görülürken, "gıda ve alkolsüz içeceklerde" %-3,42 ile en yüksek düşüş gerçekleşmiştir. Geçen ayın zam şampiyonu ise yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar olmuştur. Yurt içi turların fiyatı Haziran'da % 48.83 oranında artmıştır.

Yıllık bazda enflasyonun, %26'lık ağırlığa sahip "alkollü içecekler ve tütün", "çeşitli mal ve hizmetler" ve "konut" gruplarında daha yoğun gerçekleştiği görülmektedir. Özellikle bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış %18,69 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşmiştir.

2012 yılı Haziran ayında endekste kapsanan 444 maddeden; 84 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 232 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 128 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşmiştir.

ÜFE baz alındığında ise aylık değişim Mayıs ayına göre %20 düşüş göstererek %6,44 olmuştur. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre % -1,77 düşüş, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,39 ve on iki aylık ortalamalara göre %3,83 artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,08, bir önceki yılın aynı ayına göre % 6,87 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,64 artış yaşanmıştır.

ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış % 2,97 ile iletişim teçhizatı imalatı alt sektöründe gerçekleşmiştir.

Sanayinin üç sektöründen, elektrik, gaz ve su sektöründe % 1,72 artış, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe % -0,55, imalat sanayi sektöründe % -0,75 düşüş olmuştur..

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık % -0,94, altı aylık % 2,70 ve yıllık bazda % 7,96 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi'nin, aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının altında olduğu, altı aylık değerlendirme de ise ortalamanın üzerinde kaldığı görülmüştür.

Bölgemizde aylık bazda enflasyon oranının düşük çıkmasının ana nedeni giyim ve ayakkabı fiyatlarında meydana gelen değişimden kaynaklanmaktadır. Buna karşın gıda ve alkolsüz içecekler, eğitim ve lokanta-oteller grupları fiyatları Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Özellikle eğitim alanında Türkiye'de aylık bazda % 1,67 artış meydana gelirken, Bölgemizde ise bu değişim % 4,40 olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye geneline göre 26 bölge arasında Batı Akdeniz Bölgesi enflasyon bakımından aylık bazda on yedinci, altı aylık bazda ikinci ve yıllık bazda ise yirmi dördüncü bölge konumunda yer almıştır.

Çetin Osman Budak
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası
Yönetim Kurulu Başkanı