Milattan önce 158'de kurulan ve binlerce yıllık tarihinde birçok medeniyete ev sahipliği yapan Kaleiçi'ni çevreleyen surların büyük bölümü 1914 ve 1930'lu yıllarda yıkıldı. Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı eseri surlardan geriye kalan ve Kaleiçi'nin değişik bölgelerindeki toplam 6.5 kilometrelik surların büyük bölümü de uzun yıllardır yıkım tehdidi yaşıyor.
ORTA BURÇ SURLARINA BETON
1930'lu yıllarda Antalya Belediyesi tarafından şehir rüzgar almadığı gerekçesiyle Tophane'den Hıdırlık Kulesi'ne kadar uzanan surların önemli bölümü yıktırılırken, yıllar sonra ise Yat Limanı'nda 'Orta Burç' olarak bilinen surların içindeki galeriler beton sıvayla donatıldı. Binlerce yıllık tarihi değerlerin galerileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki vakıf tarafından işletilen Türk Evleri ve orta burçlar, bir özel sektör firması tarafından kafe-restoran ve pansiyon olarak hizmet veriyor.
ERDOĞAN 2007'DE TALİMAT VERDİ
Önemli bölümü rüzgar almadığı gerekçesiyle yıkılan ve sonraki süreçlerde bakımsızlık ve ilgisizlik kurbanı olarak kaybolan surlardan günümüze 6.5 kilometrelik kısmı kaldı. Dünyaca ünlü Hadrian Kapısı, Yat Limanı'nın seyir terası konumundaki Orta Burçlar gibi geriye kalan surlar, 2007 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Antalya ziyaretinde dikkatini çekti. Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı'nın da katıldığı ziyarette Erdoğan'ın, burçlarla ilgili talimat verdiği ortaya çıktı.
YAZIŞMALAR YAPILDI
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilgili kurumlarının resmi yazışmalarında da belirtilen talimatta Erdoğan, Kaleiçi surlarının korunması ve restore edilmesini istedi. Erdoğan'ın bu talimatı üzerine 2007 yılında çalışma başlatıldı, ancak kurumlar arasındaki birkaç yazışmadan sonra konuyla ilgili çalışma devam etmedi.
TALİMATI VALİ FARKETTİ
Surların restorasyonuna ilişkin umhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatı, 10 yıl sonra Vali Münir Karaloğlu tarafından farkedildi. Vali Karaloğlu'nun Kaleiçi'ne yönelik yürütülen projeler kapsamında fark ettiği talimatın uygulanması için 2016'nın son aylarında yeni bir çalışma başlatıldı. Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü'nce yürütülen çalışmalarda, toplam 6.5 kilometrelik surların çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğu belirlendi. Surların sahibi olan Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Antalya Büyükşehir Belediyesi, Muratpaşa Belediyesi, Ziraat Bankası ve Maliye Bakanlığı gibi kurumlardan surların muvafakatları alındı. Yaklaşık 4 ay süren işlemler neticesinde surların muvafakatı, tamamıyla Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü'ne geçti.
RESTORE PROJESİ İÇİN İHALE
Surların tek bir kuruma devredilme çalışmalarının tamamlanmasının ardından restorasyon projeleri için ihale hazırlıkları başladı. Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü'nce önümüzdeki günlerde proje ihalesi yapılacak ve ardından sur mazgalları, gözetleme kuleleri, derzler tamamıyla elden geçirilecek, yıkılma tehlikesi olanlar güçlendirilecek. Bu kapsamda özellikle Hadrian Kapısı'nın da cephe temizliği yapılacak. Surların üzerinde yeni bir yürüme sirkülasyon programı hazırlanacak. 20 milyon TL'nin üzerinde proje ve uygulama maliyeti öngörülüyor. Orta Burç'ta galeriler içine dökülen betonların da tamamen temizleneceği ve surların tamamının aydınlatılacağı kaydedildi.
Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)