Çocukların yarısı şans oyunu oynuyor

TÜBİTAK'ın ortaöğretim öğrencileri arasında düzenlediği Araştırma Projeleri Yarışması'na katılan Zeynep Kocadağ ve Çekdar Güzel'in sosyoloji dalındaki projesi, Adana'da sergilenmeye değer görülen 99 proje içinde yer aldı. İki öğrenci, projelerinde 18 yaşından küçüklere yasak şans oyunlarını mercek altına aldı. Ortaöğretim öğrencilerine yönelik 17 sorudan oluşan 'Ortaöğretim Öğrencilerinin Şans Oyunları ile İlgili Görüşleri' anketi hazırlayan öğrenciler, ilginç sonuçlar elde etti.

Ankette öğrencilerin yüzde 35.5'i, şans oyunlarını kötü bir alışkanlık olarak görmelerine rağmen, eğlenceli buldukları ve hayalperest yaptığı için oynadıklarını bildirdi. Şans oyunu oynama nedenleri sorulan öğrencilerin yüzde 23.4'ü çok sevdiği bir şeyi almak, yüzde 21.1'i zengin olmak, yüzde 13.3'ü kazanma hırsı yüzünden, yüzde 11.4'ü ailesine katkıda bulunmak, yüzde 6.3'ü bağımlılık yaptığı için, yüzde 5.1'i etrafındaki kişiler oynadığı için, yüzde 19.4'ü de farklı nedenlerle oynadıklarını kaydetti.

Ankette şans oyunu oynayan öğrencilerin yüzde 26.7'sinin kız olması dikkat çekerken, istatistiklerde meslek lisesi öğrencilerinin yüzde 69.4'ü, genel liselerdekilerinin ise yüzde 30.6'sının oynadığı saptandı. Ayrıca öğrencilerin yüzde 76.1'i, 'Şans oyunu oynadığınızı aileleriniz biliyor mu?' sorusuna 'Evet' cevabı verdi. Ankete katılan öğrencilerin yüzde 8.9'u her gün, 22.3'ü ise haftada bir şans oyunu oynadığını söyledi. Öğrencilerin, şans oyunlarına bir ayda harçlıklarından alt ve üst sınır olarak harcadıkları para ise 10 liraya kadar yüzde 46.9, 50 lira ve üzeri ise yüzde 21.6'lık orana isabet ediyor. Şans oyunu oynamayı kimden öğrendikleri ile ilgili soruya, 'Ailemden' şeklide cevap verenler 42.9'u buluyor.

Kocadağ, amaçlarının, ortaöğretim öğrencilerinin şans oyunlarıyla ilgili görüşlerini değerlendirerek, sorunu yansıtmak ve çözüm önerileri sunmak olduğunu söyledi. Proje kapsamında Mersin'in merkez Akdeniz İlçesi'nde 2'si genel, 2'si meslek lisesi 4 okulda 355 öğrenciye anket uyguladıklarını kaydeden Zeynep Kocadağ, "Araştırma sonucunda şans oyunlarını erkek öğrencilerin daha çok oynadığını ve yüzde 36'sının aile gelirinin 501 ile bin lira arasında olduğu belirlendi. En çok oynanan oyunlar dikkate alındığında öğrencilerin yüzde 72'si İddia oynuyor. Aynı zamanda bu öğrencilerin yüzde 46.7'si kazı kazan, yüzde 45.6'sı Milli Piyango da oynuyor. 18 yaşından küçüklere yasak olmasına rağmen, öğrencilerin yüzde 75.3'ünün kuponlarını kendileri yatırdıkları ortaya çıktı. Ayrıca şans oyunu oynayan öğrencilerin yüzde 50.6'sınının evinde başkaları da oynuyor" dedi.

Deneme için 18 yaşından küçük kendi arkadaşlarının şans oyunu oynatan bir bayiye gittiklerini ve hiçbir engelle karşılaşmadıklarını anlatan Zeynep Kocadağ, yaptıkları araştırma sonuçlarına göre şu tavsiyelerde bulundu:

"Masum bir şekilde, meraktan başlayan bu oyun isteği ileriki yaşlarda psikolojik olarak daha büyük sorunlara yol açabilir. İleriki yaşlarda kumar, başarısızlık gibi etkenleri beraberinde getirebilir. Şans oyunu bayileri daha sıkı denetlenmeli, öğrencilerin ve ailelerin bu konuda bilinçlendirilmesi gerekir. Öğrencilerin spora olan ilgisi şans oyunu oynayarak değil de onu spor oynamaya yönlendirerek arttırılabilir. Radyo Televizyon Üst Kurulu'nun medyada bu oyunları teşvik eden yayınları denetlemesi gerekir."