Çizi açıcı ile bitki ıslahında çapa derdine son

Prof. Dr. Çağırgan, çizi açıcı ile 2 haftada 15 kişi tarafından yapılan işin, 1 kişinin 1 günde yapabileceği düzeye getirildiğini aktardı.

Akdeniz Üniversitesi Antalya Mutasyon Projesi Koordinatörü ve Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çağırgan, uzun yıllardır yürüttüğü araştırmalar neticesinde, toprakta çizi açma işini, elle veya traktörle çekilen toprağı yırtıp keserek çıkarma yerine, tekerlek ve tesviye küreği kombinasyonu ile yapacak 'çizi açıcı'yı (çizer) geliştirdi.

Bitki ıslahının erken jenerasyonlarında toprakta çizi açma işinin, elle, çapa gibi aletler kullanılarak veya traktörle yapıldığını anlatan Prof. Dr. Çağırgan, artık çekilen toprağı yırtıp keserek çıkarma yerine, tekerlek ve tesviye küreği kombinasyonu ile yapacak çizi açıcı geliştirdiğini, bu buluş ile keseksiz (katılaşmış toprak parçası) bir tohum yatağı oluşturulacağını, böylelikle on binlerce farklı bitki sırası ekiminin mümkün olduğunu söyledi.

Çizi açıcının 2 haftada 15 kişi tarafından yapılan işi, 1 kişinin 1 günde yapabileceği düzeye getirdiğini anlatan Prof. Dr. Çağırgan, özellikle bitki ıslahı sırasında çapa veya elle toprakta çizi açma sırasında oluşan ve büyük sorun olan keseklerin bu sistemde olmadığını belirtti. Prof. Dr. Çağırgan, özellikle küçük tohumlu bitkilerin ıslahı için ekime uygun bulunan bu buluşu, Türk Patent Enstitüsü'nün 'Faydalı Model' olarak tescil ettiğini kaydetti.

Prof. Dr. Çağırgan'ın bu buluşuna, geçen hafta bir de ödül geldi. 28-30 Kasım tarihlerinde Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi'nin ev sahipliği yaptığı ve Türkiye'de Ar-Ge ve patent konusunda uzman kişi ve kuruluşların katıldığı 2'nci Ar-Ge ve Teknoloji Günleri kapsamında düzenlenen 'Üniversite Patentleri Yarışıyor' adlı yarışmada, Prof. Dr. Çağırgan'ın buluşu, 'faydalı model' sınıfında dereceye girdi.

Prototip için Eğilmez Tarım Makinaları A.Ş., Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Atom Enerji Ajansı'nın (IAEA) maddi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nin testler için altyapı desteklerine müteşekkir olduğunu belirten Prof. Dr. Çağırgan, bu buluşta asıl ilham kaynağının, avuçlarını patlatma pahasına yıllar boyunca yılmadan usanmadan kendisiyle çalışan öğrencileri olduğunu söyledi.

Çizi açıcının eski yöntemlere oranla bitki ıslahında topraktaki çizi açma, tohum ve üretim tasarrufları açısından 100 kat daha faydalı olduğunu belirten Prof. Dr. Çağırgan, maliyetinin ise 1200-1500 lira arasında olduğunu dile getirdi.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)