Çetin: Önceliğimiz enflasyonla mücadele olmalı

TÜFE'de 1998, Yİ-ÜFE'de 1994 yılından sonraki en yüksek enflasyon verilerinin görüldüğünü belirten Başkan Çetin, bu düzeyde bir enflasyonun ekonomi, sosyal adalet, ticaret ahlakı ve sosyal ahlak üzerinde olumsuz etkilerinin olabileceğini kaydederek "Önceliğimiz enflasyonla mücadele olmalı" dedi.

ATSO Başkanı Davut Çetin, 2022 Mayıs ayı enflasyonu beklentilerin oldukça altında bir düzeyde bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 2,98, Yİ-ÜFE'de yüzde 8,76, yıllık enflasyonun ise tüketici fiyatlarında yüzde 73,50, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 132,16 olarak açıklandığını söyledi.

"TÜİK'in madde sepetini ve bölgesel enflasyon verilerini yayımlaması yararlı olacaktır" diyen ATSO Başkanı Çetin, "TÜİK, bu ay itibariyle enflasyon sepetindeki madde fiyatlarını ve bölgesel enflasyon verilerini yayımlamamış ve buna ilişkin de kurum tarafından 'Eurostat tarafından talep edilmeyen tabloların kaldırılarak, aynı şekilde talep edilen yeni tabloların da eklenmesine karar verilmiştir' açıklaması yapılmıştır. Enflasyon verilerine güvenin korunması ve bölgesel enflasyonun detaylı verilerle izlenebilmesi için bu verilerin kamuoyuyla paylaşılması yararlı olacaktır" dedi.

SEBZE VE MEYVE, ENFLASYON AZALTICI YÖNDE ETKİ YAPTI

TÜİK verilerine göre Mayıs ayında taze sebze ve meyve fiyatları ortalama olarak yüzde 11 oranında düşüş gösterdiğini, aylık gıda enflasyonu yüzde 1,63 oranında kaldığını, böylelikle sebze ve meyve grubu enflasyonda azaltıcı yönde etki yaptığının açıklandığını belirten ATSO Başkanı Çetin, "Taze sebze ve meyvede üretim artışı ve ihracatta yavaşlamayla mevsimlik fiyat düşüşü görülmektedir. Mayıs ayında Türkiye yaş sebze ve meyve ihracatı yüzde 5 gerilemiş, Antalya ihracatındaki artış yüzde 1,4 oranında kalmıştır. Sebze ve meyvede aylık düşüşe rağmen yıllık enflasyon halen yüzde 94,4 oranındadır. İşlenmiş gıdayla birlikte gıdada yıllık enflasyon da yüzde 91,6 gibi yüksek bir düzeyde kalmaya devam etmektedir" yorumunu yaptı.

TÜFE'DE EN YÜKSEK ARTIŞ ULAŞTIRMADA

TÜFE'de yıllık bazda ise en yüksek artışların yüzde 107,62 ile 'ulaştırma', yüzde 91,63 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler', yüzde 82,08 ile 'ev eşyası' gruplarında gerçekleştiği belirten ATSO Başkanı Çetin, TÜİK verilerine göre yıllık fiyat artışları kirada yüzde 20, giyimde yüzde 29,2, hizmetler genelinde yüzde 45,8 olarak açıklandığını, çekirdek enflasyon göstergelerinin enflasyonda mevsimlik etki haricinde henüz gerileme sinyali vermediğini belirtti.

ENERJİ FİYATLARI

ATSO Başkanı Çetin, TÜİK'in Mayıs ayı enflasyon rakamlarını değerlendirmelerine şöyle devam etti:

"Yİ-ÜFE ise, 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 8,76, beş aylık yüzde 51,43 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 132,16 olmuştur. Aylık bazda en yüksek artış yüzde 38 oranıyla elektrik-gaz, yüzde 11 oranıyla madencilik sektörlerinde, yıllık bazda en yüksek artış yüzde 360 ile elektrik-gaz, yüzde 250 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 246 ile kok ve akaryakıt gruplarında gerçekleşmiştir. Enerji fiyatlarının Yİ-ÜFE'yi yukarı çekmeye devam ettiğini görüyoruz. Maalesef TÜFE'de 1998, Yİ-ÜFE'de 1994 yılından sonraki en yüksek enflasyonu yaşamaktayız. Bu düzeyde bir enflasyonun ekonomik ve sosyal adaleti, ticaret ahlakını ve sosyal ahlakı derinden zedelemesi mümkündür. ABD'de halen tek hanede olan enflasyona karşı, resesyon riskine rağmen alınan önlemler enflasyonun ekonomik ve sosyal yapı üzerindeki kalıcı etkilerinin ne kadar önemsendiğini göstermektedir. Bu nedenle bizim de önceliğimiz enflasyonla mücadele olmalı, Merkez Bankamız piyasaya doğru sinyaller vermeye başlamalıdır. Diğer taraftan, son aylardaki enflasyon artışında dolaylı vergilerin de bir rolü olduğunu görüyoruz. Maliyet enflasyonuna karşı dolaylı vergilerin artırılmasına değil, düşürülmesine devam edilmelidir. Ayrıca, gübre sektöründe üretim sürecine yansıyan sorunlar gibi örnekler enflasyonla mücadelenin toplumsal uzlaşmayla birlikte, sektörel düzeyde daha fazla istişare ve ortak akılla yapılması gerektiğine işaret etmektedir."