Çanakkale fotoğraflarının bilinmeyen öyküsü

ÇANAKKALE Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah,  5'inci Ordu Karargahı'na ait belgelerde, Necati Bey'in fotoğraf ve video çekme konusundaki gayret ve fedakarlık, avcı hatlarına kadar gitmekte gösterdiği cesaret ve maharet nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk tarafından ordu fotoğrafçısı olarak kalmasının teklif edildiği belgenin de yer aldığını söyledi.

Dünyanın en kanlı savaşları arasında yer alan Çanakkale Savaşları'nın 110'uncu yıl dönümüne sayılı günler kaldı. Çanakkale'de şiddetli çarpışmalar yaşanırken, çok sayıdaki gazeteci, fotoğrafçı, ressam, şair ve bestekar da cephede bulunup, yaşananları hem halka hem de gelecek nesillere aktarmaya çalıştı. Bunlar içeresinde en dikkat çeken isimlerden biri ise Anafartalar Grubu Kumandanı Mustafa Kemal'in övgüsünü alan ve karargahından yazdığı raporla da ordu fotoğrafçısı olması teklif edilen Necati öğretmen oldu. ÇOMÜ Atatürk ve AÇASAM Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, Çanakkale Savaşları'na ilişkin birçok fotoğrafın Necati öğretmen tarafından çekildiğini söyledi. Dr. Sabah, Necati öğretmenin avcı hatlarına kadar giderek büyük bir cesaret ve fedakarlıkla yaşanan kahramanlıkları kayda almaya çalıştığını kaydetti.

'MİLLİ BİR EMEL İLE FOTOĞRAF ÇEKMESİ İÇİN CEPHEYE GÖNDERİLMİŞTİ'

Seferberlikle birlikte birçok öğretmen ve öğrencinin gerekli şartları taşıdıkları takdirde silah altına alındığına dikkati çeken Dr. İsmail Sabah, "Bunlar Birinci Dünya Harbi içerisinde farklı cephelerde savaşarak vatan ve millet uğrunda şehitliğe ve gaziliğe ulaşmışlardı. Ancak belgelere baktığımız zaman bir öğretmenimizin askerlik haricinde bir görevle Çanakkale'ye gönderildiğini görmekteyiz. Bu kişi Darülmuallimin-i Aliye, yani öğretmen okulunda fotoğraf öğretmeni olarak görev yapan Necati öğretmendi. Necati öğretmen 1915 yılında Müdafaa-i Milliyet Cemiyeti tarafından Çanakkale cephesine bir fotoğrafçı gönderilmek istendiğinde ismi gündeme gelmiş ve muzafferiyet-i askeriyemize dair görüntüler almak ve bunu mektepte öğrencilere göstermek gibi milli bir emel ile Çanakkale cephesine gönderilmişti" dedi.

GRUP HEYETİNİN FOTOĞRAFINI DA ÇEKMİŞ

Dönem hatıratlarına bakıldığında Necati Bey'in Çanakkale'de yaptığı görevlere dair bir fikir sahibi olunabildiğini vurgulayan Dr. Sabah, şöyle devam etti:

“Örneğin Atatürk'ün hem 19'uncu Tümen'de hem de Anafartalar'da kurmay başkanlığını yürütmüş olan İzzettin Çalışlar'ın hatıralarına baktığımızda 8 Eylül 1915 tarihinde Necati isminde birinin geldiğini ve grup heyetinin fotoğrafını çektiğini yazdığını görmekteyiz. Aslında Çalışlar, bu hatıratında Çanakkale'ye gönderilen Necati öğretmenimizden bahsetmekteydi. Keza 10 Eylül tarihinde yine Çalışlar'ın hatıratında, Abdurrahman bayırında iken Necati Bey'in tekrardan geldiğini ve Kayacıkağılı'na bir top ateşi açtırıldığını ve kendisi tarafından da bu top ateşinin filme alındığını görüyoruz."

'ATATÜRK'ÜN ÖVGÜSÜNE MAZHAR OLMUŞ'

Dr. Sabah; Necati Bey'le ilgili en önemli belgenin ise 5'inci Ordu Karargahı'na ait belgeler içerisinde çıktığını söyledi. Dr. Sabah, bu belgeyi incelediklerinde, Necati Bey'in fotoğraf ve video çekme konusunda gösterdiği gayret ve fedakarlık, avcı hatlarına kadar gitmekte gösterdiği cesaret ve maharetten dolayı ordu fotoğrafçısı olarak kalmasının teklif edildiğini gördüklerini söyledi. Dr. Sabah, belgenin altına bakıldığında söz konusu ifadelerin Anafartalar Grup Komutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e ait olduğunu görüldüğünü de kaydetti.

OBÜS MERMİSİ PARÇASIYLA GAZİ OLMUŞ

Dr. Sabah, "Atatürk'ün bu önerisiyle yazışmalar başlamış, akabinde Necati Bey toplamda 3 kez Çanakkale'ye gelmiş. Hatta görevini yerine getirirken bir obüs mermisi parçasıyla yaralanıp, Çanakkale gazileri arasına da katılmış. Dahası bu esnada fotoğraf makinesi de kırılmış. Kendisi aylarca süren bir tedaviyle iyileşmek durumunda kalmış. Bugün 110'uncu yılını andığımız Çanakkale savaşlarındaki kahramanlıkların günümüze aktarılmasında ve yaşatılmasında Necati öğretmenimizin de çok büyük bir emeği ve gayreti vardı. Kendisiyle ilgili belgeleri takip ettiğimizde kendisinin daha sonra Bağdat'ta ve Bursa'da olmak üzere yurdun çeşitli yerlerinde görev yaptığını görmekteyiz" dedi.

Nazif Cemhan ŞEN/ÇANAKKALE, (DHA)-