Akdeniz'e Türkiye'den günde 144 ton atık plastik

Raporda, Türkiye'de kişi başı poşet tüketiminin yıllık 440, toplamda ise 35- 36 milyar olduğu belirtildi.

WWF tarafından hazırlanan 'Plastik Kapanından Çıkış: Akdeniz'i Plastik Kirliliğinden Kurtarmak' başlıklı rapora göre, Ege Denizi de dahil Akdeniz büyük plastik atık tehdidi altında. Raporda, Akdeniz'in açık sularını, deniz tabanını ve kıyılarını kirleten atıkların başlıca kaynaklarından birinin, Akdeniz'e günde 144 ton plastik atık boşalttığı belirtilen Türkiye olduğu kaydedildi.

TÜRKİYE DÜNYA 14'ÜNCÜSÜ

WWF-Türkiye İletişim Müdürü Tolga Yücel, raporun Akdeniz'in yanı sıra Ege bölgesini kapsadığını, Marmara ve Karadeniz'e ait rakamların bilinmediğini belirtti. Tolga Yücel, bir araştırmaya göre, Türkiye'nin yanlış yönetilen plastik atık sıralamasında dünya 14'üncüsü olduğunu söyledi. Yücel, dolayısıyla Marmara ve Karadeniz'e ait rakamların da benzer sonuçlar yansıtacağını tahmin ettiklerini kaydetti.

POŞETTE İLK YIL HEDEFİ KİŞİ BAŞI 90

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de yılda yaklaşık 30-35 milyar poşet kullanıldığını aktaran Tolga Yücel, "Bakanlık kişi başı tüketim rakamını ilk yıl itibarıyla 440'tan 90'a düşürmeyi hedefliyor. 2025'e kadar bu rakamı 40'a kadar düşürmek hedefleniyor. Ancak artık birçok ülkede poşet yasaklanma noktasında. Örneğin Akdeniz çanağında, İsrail ve Fas poşeti yasaklayacaklarını açıkladı. Avrupa Birliği de bu yönde çalışmalar yapıyor. Hatta aralarında Kenya'nın da bulunduğu birçok Afrika ülkesi, poşeti tamamen yasakladı" dedi.

POŞETLERİN SADECE YÜZDE 1'İ GERİ DÖNÜŞÜYOR

Plastik kirliliğinde poşetlerin oranı çok yüksek olmamakla birlikte, doğa üzerinde en çok tahribatı veren plastik atıklar arasında olduğunu da vurgulayan Tolga Yücel, "Örneğin her iki deniz kaplumbağasından birinde plastiğe rastlanıyor ve bunların içerisinde poşetin oranı çok yüksek. Çünkü deniz kaplumbağaları poşeti normal diyetlerinde bulunan denizanasıyla karıştırıp yemeye çalışıyor. Maalesef bu sırada birçoğu boğularak ölüyor. Üstelik poşetlerin geri dönüşüm oranı da çok düşük, tahminen yüzde 1 civarında" diye konuştu.

100 BİNİN ÜSTÜNDE TAAHHÜT ALDILAR

Tek kullanımlık plastiklerin yarattığı tahribata dikkat çekmek üzere geçen Haziran ayında '1guzelhareket.org' sitesi üzerinden başlatılan '1 Güzel Hareket' kampanyasını hatırlatan Yücel, insanların hayatlarından tek kullanımlık plastikleri çıkartmalarını istediklerini söyledi. Poşetin yanı sıra pet şişe, plastik çatal bıçak ve tabak için de taahhüt topladıklarını anlatan Yücel, "Şu an itibarıyla 100 bin taahhüdü geçmiş durumdayız. Kampanyamız devam ediyor" dedi.

BEZ ÇANTA KAMPANYASI

Tek kullanımlık plastik yerine çok kullanımlı ürünlerin tercih edilmesini her fırsatta önerdiklerini dile getiren Yücel, "Geçen yıllarda kasalarda çok kullanımlı çanta seçeneği sunulması konusunda iş birliklerimiz oldu, önümüzdeki dönemde de bu iş birliklerini tekrarlamak istiyoruz. Öte yandan 'wwfmarket.com' adresinde bez çantalarımız ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor. Tek kullanımlık plastikler içerisinde poşetin yanı sıra pet şişeler de önemli paya sahip. Önümüzdeki dönemde bu şişelerin geri dönüşüm oranının iyileştirilmesi için çalışmalar yürütüyoruz" diye konuştu.

KORKUTAN RAKAMLAR

WWF'nin Akdeniz'deki plastik atık raporunda ise çarpıcı rakamlara yer veriliyor. Raporda, Akdeniz'in dünyada plastik kirliliği seviyesi en yüksek denizlerden biri olduğu belirtilerek, atıkların yüzde 95'inin plastik olduğu kaydedildi. Bu atıkların başlıca kaynağı ise Türkiye (günde 144 ton) ile İspanya (126 ton) gösterildi. Ardından İtalya (90 ton), Mısır (77 ton) ve Fransa (66 ton) geliyor. Avrupa'da her yıl 150 bin ila 500 bin ton makroplastik ve 70 bin ila 130 bin ton mikroplastik denizlere akıyor. 150 milyon insanın yaşadığı Akdeniz Havzası, kişi başına 208 ila 760 kilo kentsel katı atık üretimiyle başı çeken bölgeler arasında. Her yıl Akdeniz'e gelen 200 milyondan fazla turist yaz aylarında deniz kirliliğinde yüzde 40 artışa neden oluyor.

ASIL TEHDİT MİKROPLASTİKLER

Büyük plastik parçalar, fok ve deniz kaplumbağaları gibi deniz canlılarının yaralanması ve ölümüne neden oluyor. Akdeniz'de asıl tehdit, miktarı rekor seviyelere ulaşan, daha küçük ve sinsi parçalar olan mikroplastikler. Gıda zincirinin bir parçası haline gelen bu parçacıklar, giderek daha fazla sayıda hayvan türü ve insan sağlığını tehdit ediyor. Akdeniz'de yaşayan 134 tür deniz canlısı plastik atıkları yiyor. Akdeniz'de 1 kilometrekarede 5 milimetreden küçük 1,25 milyon plastik parça bulunuyor. Hayvanlara en çok zarar veren plastik atıkların yüzde 65'i denize bırakılan misinalar. Biyoçözünür olmadığı için çevreye bırakılan plastikler yüzlerce hatta binlerce yıl kalıyor. Denizde sigara izmariti 5, plastik torba 20, plastik bardak 50 ve misina 600 yıl süreyle çözünmeden kalıyor. Dünyada her yıl denizlere atılan 10 ila 20 milyon ton plastik atığın deniz ekosistemlerine verdiği ekonomik zarar ise 13 milyar dolar.

WWF Türkiye, 1 Ocak'tan itibaren plastik poşet kullanımının azaltılması amacıyla başlatılan ücretli poşet uygulaması için '#BirlikteMümkün!' ve '#poşet25kuruş' etiketleriyle duyarlılığı artırmaya çalışıyor.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)