AKP'nin niyeti, ilk 4 madde

CHP ve MHP, devletin şeklini, dilini, bayrağını ve temel ilkelerini belirleyen ilk 4 maddenin değiştirilmesine karşı çıkarken devletin üniter yapısı, dili konusunun tartışmalarında “Kürt milleti” tartışması yaşandı.

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun dünkü toplantısında, siyasi partiler arasında derin görüş ayrılığının olduğu “kritik” maddelerden, anayasanın ilk 4 maddesinin geneli tartışma konusu yapıldığı için madde yazımına geçilmedi. Edinilen bilgiye göre toplantıda AKP’li Mustafa Şentop, anayasanın ilk 3 maddesinin “değiştirilmesinin dahi teklif edilemeyeceğini” öngören 4. maddenin değiştirilmesini istedi.

BDP de bu öneriye destek verirken Şentop, çağdaş anayasalarda “değiştirilemez hükümler olamayacağını” savunarak “1960 anayasasında değiştirilemez hüküm 1 maddedir. 82 Anayasası’nda da Danışma Meclisi’nden tek madde olarak çıktı ama 5 general bunu 4 maddeye çıkardı. Generallerin yaptığı bu düzenlemeyi niye biz değiştiremeyelim?” görüşünü savundu. Bunun üzerine CHP’li komisyon üyesi Süheyl Batum, “Aylardır AKP’nin başkanlık önerisi nedeniyle yasamayı, yürütmeyi yazamadık. Yani yasamayı, yürütmeyi tartışmadan, devleti nasıl oluşturacağız? Şimdi 50-60 maddelik değişiklik yapacağız eylülde referanduma sunacağız, yapılmak istenen bu” dedi. AKP’li Şentop ise “yeni anayasa” yapmak istediklerini savunarak kritik maddelerde uzlaşma halinde “başkanlık sistemi” önerisini çekebileceklerini söyledi.

Kart’tan sert çıkış

CHP’li Atilla Kart ise “Başkanlık sistemi ile ilk üç madde arasında ne anlam var ne münasebet var. Bu başkanlık kozudur, pazarlık noktasıdır. Müzakere iradesinin samimi olmadığını doğrulayan, gösteren çok önemli bir görüşmedir” diyerek karşı çıktı.

‘Kürtler millet mi, etnisite mi?’ tartışması

Komisyonda zaman zaman tansiyonu yükselten tartışma ise “dil ve millet” üzerinde oldu. “Anadili”nin yeni anayasaya girmesini savunan BDP; “Resmi dil Türkçe olabilir ama anadiline de olanak tanınmalı. Türk milleti, devletin bölünmez bütünlüğü ilkelerine karşıyız” görüşünü iletince, MHP’li Faruk Bal, TÜİK rakamlarına göre Kürt nüfusun yüzde 8-10 arasında olduğunu ve Kürtlerin millet değil “etnisite” olduğunu savundu. BDP’nin komisyon danışmanı Meral Beştaş, “Ben bu sözleri hakaret olarak algılıyorum” derken Bal da “Hakaret için söylemedim, durumun çerçevesini çizmek istedim” dedi.

AYŞE SAYIN / Cumhuriyet -