AKP düşüyor HDP yükseliyor

2015 genel seçimleri sonuçları üzerine, son cumhurbaşkanlığı seçimini en yakın bilen araştırma şirketi Andy-Ar Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar çarpıcı analizler yaptı. Al Jazeera’ya konuşan Acar, aday listeleri üzerinde kritik çözümlemelerde bulundu. Acar, anket araştırmalarında en şaşırtıcı bulduğu konunun, seçmenin HDP ve MHP gibi iki zıt ideolojide parti arasında ‘kararsız kalması’ olduğunu açıkladı.

ANDY AR’DAN TOPLUM ALGISINI ÖLÇEN ARAŞTIRMA
Raporlama safhasında bulunan ve ‘oy tercih tahminlerin ve toplumun bazı konulardaki algısını ölçen’ bir araştırması bulunan Andy-Ar Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, henüz yayınlanmayan ‘algı araştırması’nın bazı bulgularını Al Jazeera’ya anlattı.

ACAR’I ÇOK ŞAŞIRTAN “SEÇMEN KARARSIZLIĞI”
Acar, özellikle vurgu yaptığı ‘kararsız seçmenler’e ilişkin yaptıkları çalışmaların sonuçlarının çok şaşırtıcı olduğunu, seçmenin hangi iki parti arasında kararsız kaldığını anlayabilmek için ipuçları çıkarmaya çalışarak, ‘Kararsız olduğunuzu belirttiniz. Size iki seçenek versek, hangi partiler arasında kararsız kalıyorsunuz?’ diyerek yaptıkları yönlendirmede, seçmenin en çok kararsız kaldığı 2 partinin, yüzde 35 oranıyla “MHP-HDP” olduğunu belirtti. Acar, seçmenin bu iki zıt parti arasında kaldığı ikilemini ‘İnanılır gibi değil’ diyerek yorumladı.
HDP’nin çok konuşulan ‘barajı aşıp aşamayacağı’ konusuna ilişkin, Acar, HDP’ye sıcak bakmayan seçmenlerin ‘barajı geçmesi gerektiğini’ söylediklerini açıkladı.

” ‘YENİ BABACANLAR, YENİ ARINÇLAR BUNLAR’ DENİLEBİLECEK BİR VİTRİN…”
AK Parti’yi yakından takip eden Acar, AK Parti aday listelerinin kendisini şaşırttığını ifade ederek “AK Parti’de üç dönem kuralına takılan ağır topların listelerde yer almayacağını biliyorduk. Bu isimlerin yerlerinin doldurulabilir olması gerekiyordu. ‘Biz yeni bir kanla, Yeni Türkiye başlığı altında yeni bir sürece başlıyoruz ve vitrinimizde bulunan yeni Ali Babacanlar, yeni Bülent Arınçlar bunlar’ denilebilecek bir vitrin ortaya konmalıydı. Böyle bir beklenti içindeydim. Listeler ilk açıklandığında açıkçası çok flaş isimler görmeyi beklerken henüz kamuoyunun bilmediği isimler ile karşılaştım. Kamuoyunun yakından tanıdığı isimlerin seçilebilecek yerlerde olması önemli olabilirdi. AK Parti’nin algı oluşturan bir parti olduğu düşünülürse burada bir eksiklik olduğunu düşünüyorum.” dedi.

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNİ EN YAKIN TAHMİN EDEN ANKET ŞİRKETİ
7 Haziran 2015 Genel Seçimleri’ne ilişkin nisan ayı başında bir anket yayınlayan Andy-Ar, hem son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hem de daha önceki seçimlerde isabetli tahminlerde bulunmuştu.
İşte o açıklamalardan kritik satırlar:

LİSTELERDE ERDOĞAN VE DAVUTOĞLU’NUN İZİ VAR MI?
( “Listelerde Recep Tayyip Erdoğan’ın ya da Ahmet Davutoğlu’nun izinin olup olmadığı. Siz böyle bir iz yakalayabildiniz mi?” sorusuna cevaben) Şu ifade yanlış olmaz sanırım: Kapatılan HAS Parti’nin kısmen de olsa bir izi olduğunu söyleyebiliriz. Yine Demokrat Parti’den AK Parti’ye gelen ve AK Parti’de teşkilat başkanlığı yapan Süleyman Soylu’nun bir izi olduğunu söyleyebiliriz. Sonuç olarak Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti sadakati üzerine kurgulanmış bir liste olarak yorumladım. Bu sadakate ihtiyaç var mıydı? Bence vardı. 17-25 Aralık operasyonlarının hemen sonrasında bugünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arkasında neredeyse hiç kimse durmamıştı. Operasyonlar sonrasında Erdoğan kendi partisi tarafından maalesef yalnız bırakıldı. Erdoğan’ın dik duruşu partideki suskunları konuşabilir hale getirdi. Bu süreç Erdoğan’ın çok da hoşnut olmadığı, kendisini yalnız hissettiği, gönlünde böyle yer alan bir süreç oldu. Sonrasında çok fazla konuşan oldu ama iş işten geçmişti. Zamanında yanında olması gerekenler zamanında yanında değildi.

BU LİSTE AK PARTİ’YE GÜÇ KATAR MI?
2014’de yapılan son yerel seçimler bir genel seçim havasındaydı. Ben bu nedenle 2011 genel seçimleri yerine yerel seçimleri baz alarak konuşmayı tercih ediyorum. Yerel seçimde AK Parti’nin belediye meclislerinde aldığı oy, yüzde 42.7 idi. Bunu baz alarak konuştuğumuzda AK Parti büyük bir kayba uğramamıştır. Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 74 katılımla alınan yüzde 52 de bize doğru sonuç vermez. Baz alacağımız oran yüzde 42.7’dir.

“GÜNEYDOĞU’DA AK PARTİ’YE OY GETİRİSİ OLACAK İSİM GÖREMEDİM”
Büyük şehirlerde, metropollerde sokağa çıkın, büyük çoğunluk ilinin milletvekillerinin isimlerini sayamaz. Milletvekillerini isim olarak tanımaz. Milletvekillerinin büyük kentlerde önemi yoktur ama Anadolu’da milletvekili ismi yadırganamaz düzeyde önemlidir. Örneğin Güneydoğu’da aşiretlerin blok olarak oylarını kullandığı göz önüne alınırsa, adayın mutlak olarak oy getirisinin olduğunu söyleyebiliriz. Bunun Türkiye ortalamasına yansıması 1-2 puandır ama bu seçimde seçim sonuçları milletvekili sayısı üzerinden değerlendirileceği için adaylar çok önemli. Ben Güneydoğu’da AK Parti’ye oy getirisi olacak isim göremedim.

GÜNEYDOĞU’DA AK PARTİ GÜÇ YİTİREBİLİR Mİ?
HDP de yükselişte. HDP’nin kendine açtığı alanda gösterdiği isimler muhakkak AK Parti listeleri ile kıyaslanabilir düzeyde olacaktır. Bunun da AK Parti aleyhine bir sonuçla karşılık bulabileceğini değerlendirebiliriz. Mesela Abdurrahman Kurt isminin Diyarbakır’daki önemini ben biliyorum. Listeden çekilmesinin en az yüzde 1-1.5’lik bir bedeli olacağını söyleyebilirim. Yine listelerden çekilen Mehmet Emin Ekmen’in Batman’da bir karşılığı olduğunu söyleyebilirim. Dolayısıyla bu isimlerin seçilemeyecek yerlerden gösterilmeleri ve istifa etmeleri, AK Parti’nin bir milletvekilini HDP’ye kaptırmasına ortam hazırladı bence. Böylesi kritik bir seçimde yeni bir başlangıç peşinde koşan AK Parti’nin adaylarını kişisel olarak ben yeterli bulmadım.

“HDP VE MHP” YÜKSELİYOR
Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrasında AK Parti’de bir yükseliş söz konusuydu. Fakat çözüm süreci sonrasındaki gündem, HDP’yi bir aktör olarak öne çıkardı. Selahattin Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı yüzdesel oyu da düşündüğümüzde HDP ile ilgili bir gündem oluştu. AK Parti için geçerli olan yükseliş trendi HDP için de geçerliydi. Fakat sonrasında bu iki aktörün kamuoyunda gündeme gelmiş olmaları, aynı sebeple sıkıntılı bir şekilde eleştirilmelerine de neden oldu. Milliyetçi kesim tarafından dile getirilen ‘taviz veriliyor’ yaklaşımı MHP’yi de bir aktör haline getirdi. HDP’nin yükselişi ile birlikte MHP yükselişi de gündeme geldi.

KARARSIZLAR NE YAPACAK?
Son bir aya kadar kararsızların oranı yüzde 20’ler civarındaydı. Ben daha önceleri seçime bu kadar kısa süre kala bu kadar kararsız seçmen oranı hatırlamıyorum. Bu şuna işaret ediyor: Bu yüzde 20’lik oran tüm dengeleri değiştirebilecek bir oran. Nisan ayı başında yaptığımız araştırmada ise kararsızlarda yüzde 5-6 puan eksilerek yüzde 14’e düştü. Bu daha da düşecek.

SEÇMENE “HANGİ 2 PARTİ ARASINDA KARARSIZSINIZ” SORUSU
Biz kararsızları bilimsel ölçüler ışığında dağıtmanın ötesinde, onların alt kodlarına girecek sorular sorup buralardan ipuçları çıkarmaya çalışıyoruz. Mesela şunu soruyoruz: ‘Kararsız olduğunuzu belirttiniz. Size iki seçenek versek, hangi partiler arasında kararsız kalıyorsunuz?’ Burada yönlendirme yapıyoruz, ‘AK Parti ile CHP arasında mı kararsızsınız’ veya ‘CHP-MHP arasında mı kararsınız’ diye tüm partileri eşleyip soruyoruz. En yüksek oran MHP-HDP arasında kararsız kalanlar çıktı. Bunun oranı yüzde 35’ler seviyesinde. İnanılır bir şey değil.

“DEMİRTAŞ’IN “ERDOĞAN SENİ BAŞKAN YAPTIRMAYACAĞIZ” MESAJI DOĞRUYDU”
Bu ilginç olduğu kadar dikkat çekici de bir durum. Bunun açıklaması, Erdoğan karşıtlığı noktasında oluşan bir merkezde, HDP’nin kendine bir yer bulmuş olmasıdır. Selahattin Demirtaş’ın tek cümlelik grup toplantısındaki “Erdoğan seni başkan yaptırmayacağız” mesajı kendi açılarından doğruydu. Bu mesaj onları AK Parti karşıtı pozisyona oturtmuş durumda. Şimdiye kadar bu karşıtlar CHP, MHP ve daha düşük yüzdeli partilere giderdi. Şimdi HDP de buradan beslenebilir halde.

”HDP, CHP’den AK Parti’den milletvekili alacak”

HDP BARAJI KESİN AŞTI MI?
Şu anda bunu net bir ifade ile söylemek zor. (Biz bunun ötesinde bir algı araştırması da yaptık) Sonuçları ayrıntılı olarak önümüzdeki günlerde açıklanacak. Bu algı araştırmasında HDP’nin barajı aşacağını düşünenlerin oranı geçen ay yüzde 10’lar civarındaydı, bu ay ise yüzde 25’ler düzeyinde. Yani “HDP geliyor” algısı iyi yönetiliyor. HDP rüzgarı toplumda karşılık bulmuş vaziyette. Diğer taraftan “HDP’nin barajı geçmesini istiyor musunuz?” diye sorduğumuzda evet diyenlerin oranı geçtiğimiz ay yüzde 18’di. Şu an yüzde 50’ler dolayında. Dolayısıyla iki kişiden biri HDP’nin barajı geçmesini destekler düzeyde. Oy vermeyebilecek, kesinlikle HDP ile bağı olmayan seçmenden söz ediyorum. HDP’ye çok net karşı duruş sergileyen seçmenlerin dahi HDP’nin barajı aşarak mecliste temsil edilmesini istemelerinin bir tek nedeni var: o da korkuları olan AK Parti’nin başarısızlığının HDP’nin barajı geçmesi ile mümkün olması.

CHP KAYBEDİYOR MU?
Görüntüde AK Parti kaybediyor algısı var ama sonuçlar itibariyle genel başkan Kılıçdaroğlu’nun mevcut konumunu sürdüreceği bir sonuç alacağını düşünmüyorum diyen Faruk Acar CHP'nin de oy kaybedeceğini iddia etti. 
”BBP-Saadet-MHP ittifakı ana muhalefet olurdu”

MHP YÜZDE 20’Yİ ZORLAR MI?
MHP – BBP – Saadet Partisi ittifakı olsaydı, bu oran yakalanabilirdi ama şimdi yüzde 20 zor. Sürpriz olur. Yüzde 17-18’ler civarı olacaktır diye tahmin ediyorum. Biz BBP-Saadet Partisi ittifakının toplumdaki karşılığını şu an bilmiyoruz. Zira çok yeni, hiç ölçmedik. AKP’den MHP’ye giden oylar bu ittifakta bir rüzgar görüp oraya gider mi? Buna elbette bakacağız. MHP bu partilerle ittifak yapsaydı ana muhalefeti yerinden edecek konuma ulaşabilirdi.

FARUK ACAR KİMDİR?
Milli Görüş geleneğini savunan bir aileden gelen Acar, İmam Hatip Lisesi mezunu ve AKP listelerini iyi okuyabilecek kadar da partiye yakın bir isim.