40 bin çay işçisi gelemiyor, 100 milyon dolar üreticiye kalacak

Doğu Karadeniz'deki Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımına sayılı günler kaldı. Mayıs ayında başlaması beklenen çay tarımında bu yıl koronavirüs tedbirleri kapsamında yabancı işçiler, çalışamayacak. Bölgede her yıl 4 ilde çay tarımında çalışan yaklaşık 40 bin Gürcistan ve Azerbaycan uyruklu işçi, sınır kapılarının kapatılması nedeniyle ülkeye giremeyecek. Üreticilerin kendi hasadını yapacağı çay tarımında her yıl yurt dışına giden yaklaşık 100 milyon dolar da bölgeye kalacak.

'100 MİLYON DOLAR YURT DIŞINA ÇIKMAYACAK'

Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, bölgede yaş çay hasat sezonunun yaklaştığını belirterek, hasat dönemi için her yıl yurt dışından gelen 40 bin kadar çay işçisinin bu yıl gelemeyeceğini belirtti. Her fırsatta üreticilere çay hasatlarını kendilerinin yapmaları çağrısında bulunduklarını hatırlatan Erdoğan, "Çay ürününü üretici nasıl kendi emeği ile toplar ve yurt dışına giden paralarımızın ülkede kalması için ne yapabiliriz, diye düşünürdük. Bunu için bazı dönemlerde 'Şirket kuralım' dedik. Bazı arkadaşlarımız kooperatif çalışmaları yaptı. Ancak olmadı. Bu dönemden faydalanabiliriz. Bazı krizleri fırsata çevirme şansımız var. Bunu fırsata çevirip çay sektöründen her yıl 100 milyon dolar civarında bir paranın çıkışına da engel olmuş oluruz’’ diye konuştu.

'KORONA BİZİ TARIMCI YAPACAK'

Yabancı uyruklu çay işçilerinin yurda gelemeyecek olmalarının çay tarımına olumlu yansıyacağını belirten çay üreticisi Ahmet Kuk da "Azeri ve Gürcü işçiler bizim tarlamıza, bahçemize ve evimize girdikten sonra çay tarımı bitti. İşçilerin eline verdik makası, 'Buyur kilo ile topla' dönemi başladı. 3 ton çayı 3 güne, 5 ton çayı, 5 güne toplatanlar yüzünden yevmiye fiyatları tavan yaptı. Sınır kapılarının kapanması çok iyi oldu. Şimdi herkes kendi tarlasına girecek. Koronavirüs herkesi tarımcı yaptı’’ dedi.

Çay üreticisi Yaşar Papaker de "Rizeli kendi çayını kendi toplayacak. Her yıl yabancı işçiye bir ev veya araba alıyoruz. Buraya gelip çayı berbat ettiler. Herkes kendi çayını toplarsa çay daha iyi olur. Kapıların kapanması Rize için çay tarımı için çok iyi oldu" diye konuştu. 

TÜRKİYE, ÇAY ÜRETİMİNDE DÜNYA 5'İNCİSİ

Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun illerinde yaklaşık 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımında, yıllık 1 milyon 100 bin ile 1 milyon 300 bin ton arasında değişen miktarda ürün elde ediliyor. Üretilen yaş çayın 151'i özel sektör, 46'sı ÇAYKUR'a ait 197 fabrikada işlenerek, yılda ortalama 230- 250 bin ton kuru çay elde ediliyor. Dünya Çay Komitesi'nin hazırladığı 'Dünya Çay Raporu' sonuçlarına göre, yılda kişi başı en çok çay tüketen ülkeler sıralamasında 3,5 kilogram ile Türkiye ilk sırada yer alıyor. Dünya çay üretiminde ise 2 milyon 270 bin ton ile Çin 1'inci, 1 milyon 210 bin ton ile Hindistan 2'nci, 475 bin ton ile Kenya 3'üncü, 329 bin ton ile Sri Lanka 4'üncü, 250 bin ton ile Türkiye 5'inci sırada yer alıyor. 

Mehmet Can PEÇE/RİZE(DHA)