2 bin yıllık deniz feneri restorasyonu tamamlandı

Kazılarda ortaya çıkarılan 2 bin 500 taş, yapay zeka teknolojileriyle belirlenen yerlerine yerleştirildi.

Kaş ilçesinde milattan önce 1'inci yüzyılın ortalarında 23 kentten oluşan Likya Birliği'nin başkenti olarak bilinen Patara'da kazı ve restorasyon çalışmaları sürüyor. Önceki kazı başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık tarafından titizlikle sürdürülen çalışmalarda, Roma İmparatoru Nero'nun Patara'ya prestij eseri olarak yaptırdığı antik deniz fenerinin restorasyonu tamamlandı. 2 bin yıllık deniz feneri, yüzde 80 oranında orijinal taşlarıyla yeniden inşa edildi.

Prof. Dr. Havva İşkan Işık, 2020'de başlayan ve 5 yıla yakın devam eden restorasyon çalışmalarının tamamlandığını duyurdu. Prof. Dr. Işık, “Roma İmparatoru Claudius tarafından milattan sonra 43 yılında oluşturulan Provincia Lycia, yani Lykia Eyaleti'nin başkenti Patara'da; kendisinden sonra gelen İmparator Nero tarafından yaptırılan deniz fenerinde, kule restorasyonu tamamlandı. Son kontrollerden sonra iskele sökülecek ve kule vinç kaldırılacak. Heyecanım da emeğim kadar çok büyük" dedi.

2 BİN 500 ORİJİNAL TAŞ KULLANILDI

32 yıl önce Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fahri Işık ve eşi Havva İşkan Işık tarafından başlatılan kazılarda bugüne kadar yüzlerce tarihi eser ortaya çıkarıldı. Bu eserlerden en önemlilerinden biri de milattan sonra 64 yılında Roma İmparatoru Nero tarafından yaptırılan deniz feneri. 2000 yılında dönemin kazı başkanı Prof. Dr. Fahri Işık tarafından tespit edilen ve daha sonra kazı başkanlığını devralan Prof. Dr. Havva İşkan Işık tarafından ortaya çıkarılan fenere ait 2 bin 500 orijinal taş bulundu.

26,5 METRE YÜKSEKLİĞİNDE

1481 yılındaki Rodos depremi ve bu nedenle Akdeniz'de oluşan tsunami nedeniyle yıkıldığı düşünülen deniz fenerinin, sonraki yıllarda olası deprem veya tsunamide yıkılmaması için de teknik rapor hazırlandı. Uzun yıllar süren kazılarda çıkartılan deniz fenerine ait 2 bin 500 taşın orijinal yeri, taş hastanesinde tek tek röntgeni çekilip, yapay zeka teknolojileri kullanılarak, bilgisayar programı yardımıyla belirlendi. Yüzde 80 oranında orijinal taş, yüzde 20 oranında yeni taş kullanılarak, 26,5 metrelik yapı tamamlandı.

NERO'NUN PRESTİJ PROJESİ

Roma İmparatoru Nero'nun prestij projesi olduğu belirtilen deniz fenerinin üzerinde, kimin tarafından yapıldığı, yapım tarihiyle ilgili bilgilerin yer aldığı yazıt bulunuyor. Kazılarda çıkarılan taş yazıtlarda, Patara Meclisi ve Patara halkının dönemin valisi Sextus Marcius'a hitaben, 'Likya halkını 8 yıl boyunca hiç rüşvet almadan, hakça yönettiğiniz için ve şehrimizi güzel yapılarla süslediğiniz için teşekkür ederiz' yazısı yer alıyor.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)-