152 yıllık tescilli değirmende geleneksel yöntemlerle tahin üretimi

Cudi Dağı eteklerindeki Kumçatı beldesinde, 1869 yılından beri tahin üretimi yapılan değirmen, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca 'taşınmaz kültür varlığı' olarak tescil edildi. 152 yıldır Kumçatı'da yetişen susamlar ile tahin üretimi yapılan değirmen, tescil sonrası Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 110 bin TL’lik hibe desteği ile restore edilerek modern görünüm kazandı.

GÜNLÜK 400 KİLO ÜRETİM

4’ü kadın, 2’si erkek toplam 6 kişinin vardiyalı çalıştığı değirmende günde 350-400 kilo tahin üretimi yapılıyor. Tarlalardan toplanan susamlar, evlerde yıkanıp, damda kurutuluyor sonra da odun ateşinde kavrulup, değirmende öğütülerek tahin elde ediliyor.

Değirmen sahibi Muzhap Demir, “1869’dan beri değirmenimiz var. Dedemizden kalma. Sade tahin yapıyoruz. Hiçbir şey katmıyoruz. Hiçbir şekilde katkı maddesi yok. Kumçatı tahinini bilen biliyor zaten. Gece gündüz 2 kişi çalışıyoruz. Köylerde, ilçelerde, beldelerde herkes gelip kendine de tahin yapıyor. Hem biz yapıyoruz hem de onlar kendi ihtiyaçları için yapıyor. Dedelerimizden kalan değirmenimizin restorasyonu için Kültür ve Turizm Bakanlığı bize hibe olarak yaklaşık 110 bin TL gönderdi. Biz de tamamlayıp değirmenimizi tertemiz hale getirdik. Çok güzel değirmen yaptık. 2 vardiya çalışıyoruz. Günlük 350-400 üretim yapıyoruz" dedi.

VALİDEN ZİYARET 

Tarihi değirmeni ziyaret eden Vali Ali Hamza Pehlivan, değirmenin Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca 'taşınmaz kültür varlığı' olarak tescil ve restore edildiğini belirterek, şunları söyledi:

“Burası tarihi bir mekan. 1869 yılında Demir ailesi tarafından kurulmuş ve aynı aile tarafından bugün de işletiliyor. Günümüze kadar bu değirmen faaliyetini sürdürmüş durumda ve bugün de faal bir şekilde tahin üretimine devam ediliyor. Tabi burası Kültür ve Turizm Bakanlığımız tarafından 'taşınmaz kültür varlığı' olarak da tescil edildi.  Bu sene itibarıyla restorasyon için de destek aldı. Buranın restorasyonu yaklaşık 110 bin TL bakanlığımızın ve Demir ailesinin katkılarıyla bakımı onarımı gerçekleştirildi. Otantik dokusu da muhafaza edilmek suretiyle de yine vatandaşlarımızın hizmetine sunuldu. Susam üretimi Kumçatı beldemizde yaygın olarak yapılıyor. Malumunuz tahin üretimi susamdan elde ediliyor. Şu anda özellikle hanım kardeşlerimiz üretmiş oldukları susamları buraya getiriyorlar. Burada sağlanan ortam son derece otantik bir su değirmeni. Tarihi bir değirmen. Önce ocak başında hanım kardeşlerimiz kavurma işlemini yapıyorlar. Daha sonra da değirmende son aşamaya tabi tutulmak üzere ürünler haznesine dolduruluyor. Susam tahine dönüşmüş olarak soframıza geliyor."

Sekvan KÜDEN/ ŞIRNAK, (DHA)