15 tür karides binlerce mil öteden Akdeniz’e göç etti

AÜ Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Gökoğlu, Su Ürünleri Fakültesi'nde 2007 yılında başlatılan Akdeniz göçmenleri deniz canlılarına yönelik araştırma çalışmalarında, iklim değişikliğinin etkisiyle bazı deniz canlılarının anavatanları olan bölgelerden, binlerce mil öteye göç ettiklerinin belirlendiğini söyledi. Yrd.Doç.Dr. Gökoğlu, 46 balık türünün yanı sıra, 15 tür karidesin Hint Okyanusu ve Kızıldeniz'den gelip Süveyş Kanalı'nı geçerek, Akdeniz'i yurt edindiklerini kaydetti. Akdeniz'in yeni sakinleri olan 15 tür karidesin yeni yaşam alanlarında hızla çoğaldıklarını belirten Yrd.Doç.Dr. Mehmet Gökoğlu, göçmen karides türlerini 'derin' ve 'kıyı' türleri olarak ikiye ayırdıklarını belirtti. Yrd.Doç.Dr. Gökoğlu, kıyı türleri olan karideslerin tamamına yakınının Kızıldeniz kökenli olduğununun anlaşıldığını açıkladı.

'Penaeus japonicus' türü karidesin Akdeniz'de 'jumbo karides' olarak adlandırıldığını anlatan Yrd.Doç.Dr. Gökoğlu, 'Penaeus semisulcatus' ve 'Metapenaeus monoceros'u balıkçıların 'erkek karides' olarak bildiğini, ancak aslında bu tür karideslerin erkek olmadıklarını kaydetti. Kızıldeniz'den Akdeniz'e gelen bir başka tür olan 'Trachypenaeus curvirostris'in ise küçük bir karides türü olduğuna değinen Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, 'Melicertus hathor' türü karidesin ayaklarında kendine özgü renkler bulunduğunu, dişilik organının ise farklı bir yapısı bulunduğuna dikkati çekti.

Atlantik Okyanusu göçmeni 'Farfantepenaeus aztecus'in ise Peru bölgesinden geldiğini açıklayan Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, bu tür karidesin 'jumbo' olarak adlandırılan karidesten daha da büyük olduğunu vurguladı. Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, "Bu tür ya boğaz sularıyla akıntılarla geldi ya da yetiştiricilik amacıyla getirildi ve doğaya kaçtı, çoğaldı. Bu tür karidesin Akdeniz'de çoğalması balıkçılarımız için sevindirici bir durum. Bu tür karides, çamurlu akarsu ağızlarını seviyor ve buralarda yakalanabilir" dedi.

Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, derin su karideslerinden 'Aristeus antennatus'un 'kırmızı karides' olarak bilindiğini ve 300-600 metre derinlikte yaşadığını anlattı. Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, "Yine derin sularda yaşayan 'Aristeomorpha foliacea'nın çok sayıda dişi var. 'Plesionika narval' türü karides zaman zaman televizyonda belgesellerde karşımıza çıkan küçük karides türlerinden" diye konuştu.

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Gökoğlu, Akdeniz'in yeni sakinleri arasında yer alan deniz canlıları arasında 'Pasiphaea multidentata' ve 'Plesionika heterocarpus' ve 'Plesionika martia' türü karidesler bulunduğunu da aktardı.

Göçmen türlerin yaşadıkları anavatanlarından gelirken 'masum olmadıklarını', beraberlerinde hastalıklara yol açan parazitleri de taşıdıklarını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, göçmen deniz canlılarının, bazı parazit ve hastalıkları da getirebildiklerini belirtti. Yrd. Doç. Dr. Gökoğlu, yaptıkları incelemelerde bir karideste izotop türü parazite rastlanıldığını, parazitin karidesin solungaçlarına yapışmış vaziyette yaşadığını sözlerine ekledi.

 

Mehmet ÇINAR/ ANTALYA, (DHA)