'Binalar için uzman mühendislik uygulamasına geçilmelidir'

Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, deprem felaketinin ardından açıklamalarda bulunarak, 'uzman mühendis' kavramını gündeme getirdi. Yaşanan felaketin ardından bir yandan yaraların sarılmaya çalışıldığını aktaran Atmaca, bir yandan da bu ve benzeri afetlerin tekrarını önleyebilmek için birtakım uygulama ve iyileştirmelerin hızla devreye alınması gerektiğini ifade ederek, "Doğal afetler başta olmak üzere birçok kaza ve hadise mühendislik mesleğinin önemini gözler önüne sermiştir. Zira alınmayan bir mühendislik önlemi ya da yapılan hata veya tam tersi şekilde baştan alınmış teknik önlemler, yaşanabilecek bir hadisede çok sayıda insanın hayatına aynı anda olumlu ya da olumsuz tesir edebilmektedir" diye konuştu.

Bir binanın projelendirilmesinden, şantiyede uygulanmasına, kontrolünden ruhsatlanmasına kadar her aşamasında çeşitli aşamaları tamamlayarak 'uzman mühendis' yetkisini alan teknik insanların yer alması gerektiğini dile getiren Başkan Atmaca, "Diğer taraftan da bir binanın projesinde yer alan mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, harita mühendisi ve jeoloji mühendisinin, projenin her safhasını birlikte yürüteceği 'bütünleşik tasarım' uygulaması ve ofisleri devreye alınmalıdır. Hepsinden de önemlisi sahibi uzman mühendis olmayan bir şirketin tabelasında mühendislik sıfatının kullanmasının önüne geçilecek yasal alt yapı hızla düzenlenmelidir" dedi.

'UZMAN MÜHENDİS KAVRAMI NEDİR?'

"Birçok ülkede başarıyla uygulanan 'uzman mühendis' belgesi ve yetkisi için öncelikle tanımlanmış bir şekilde belirli bir süre konusunda tecrübeli başka bir uzman mühendisin yanında çalışarak tecrübe kazanma şartı yerine getirilmelidir" diyen Atmaca, "Akabinde zorunlu bir eğitim sonrası yapılacak sınavla yetkinliğini kanıtlaması sağlanmalıdır. Hatta meslekteki değişim ve gelişimleri takibi için meslek içi süreçte de yerine getirilmesi gereken şartlar belirlenmeli ve takibi sağlanmalıdır. Geçmişte kısa bir süre meslek odalarından alınan uzman mühendislik belgeleri ile bina projeleri yapılıyor ve projeyi yapan mühendisin işi yapmaya ehil olduğunu kontrol eden mesleki denetim süreci gerçekleştiriliyordu. Ancak çıkarılan yönetmelikler ile bu uygulama maalesef son bulmuştur. Önceden kısıtlı bir süre bina projelerinde mecburi olan imza yetkili uzman mühendis uygulaması ve mesleki denetim prosedürü yaşadığımız ağır deprem felaketi sonrası mevzuat ile daha da güçlendirilmiş bir şekilde geri getirilmelidir. Dahası önceleri uygulandığı şekilde sadece projelerde değil şantiyede uygulamayı yapan mühendisten denetimi yapan mühendise, hatta belediyelerde ruhsatlandırma mekanizmasında çalışan mühendislere kadar tüm işleyişte uzman mühendislik belgesi şart tutulmalıdır. Bunun yanı sıra meslek sigortası şartı da devreye alınmalı, uzman mühendis belgesine sahip mühendise uygulanacak düşük pirim, uzman mühendise yönelimi arttıracaktır" ifadelerini kullandı.

'BÜTÜNLEŞİK TASARIMA GEÇİLMELİDİR'

Bina tasarım ve uygulamasında mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, harita mühendisi ve jeoloji mühendisinin beraber çalışacağı bütünleşik tasarım ve taahhüt şirketlerinin oluşumunu özendirici yasal önlemlerin alınmasının da binanın projelendirmesinden şantiyede uygulanmasına kadar sağlıklı yapıların gerçekleşmesi sürecine olumlu katkılar sağlayacağını dile getiren MMO Antalya Şube Başkanı Atmaca, "Böyle bir uygulama gerek mekanik gerekse elektriksel tesisatın kolon kiriş gibi taşıyıcılar içerisinden geçmesi örneğindeki gibi birçok olumsuzluğu baştan engelleyebilecektir. Günümüzde, bina tasarımlarında her bir mühendislik dalının aynı proje üzerinde ortak çalışıp kararlar alabileceği 3 boyutlu tasarım programları mevcuttur. İvedi olarak bina projelendirmesinde bütünleşik tasarımı destekleyecek yasal dayanakların oluşturulması sağlıklı binaların oluşma sürecine olumlu katkılar sunacaktır" diye konuştu.

'HER ŞİRKET MÜHENDİSLİK SIFATINI KULLANMAMALIDIR'

Piyasada birçok şirketin tanımında 'mühendislik' sıfatını gördüklerini ve bu şirketlerin birçoğunun sahibinin ise mühendis olmadığına şahit olduklarını aktaran Başkan Atmaca, "Sahibi uzman mühendis olmayan bir şirketin tabelasında mühendislik sıfatının kullanmasının önüne geçilecek yasal alt yapı hızla düzenlenmeli, aksi durumda bu şirketlere sadece müteahhitlik sıfatı verilmelidir. Böylece vatandaş aldığı hizmetin bir mühendis tarafından sağlanıp sağlanmadığından emin olmalıdır. Uzman mühendislik, bütünleşik tasarım ve mühendislik sıfatının şirket tanımlamalarında kullanılmasına yönelik mevzuatın konunun paydaşları ile tam bir istişare süreci ile olgunlaştırılarak devreye alınması önümüzdeki süreçte güvenilir yapılar için oldukça önemli katkı sağlayacaktır" dedi.

ANTALYA, (DHA)