'Analiz mağduruyuz'

Yaş meyve sebze sektöründe Türkiye'nin ihracat lideri Antalya'da ihracatçılar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün zirai ilaç kalıntı sorunu yaşandığı gerekçesiyle biber analizlerini zorunlu kılması nedeniyle zor durumda kaldı. Antalya'daki Güneşler Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Güneş, biber çeşitlerine ilişkin analiz zorunluluğu getirildiğini ancak, burada yapılan analiz sonuçlarının ne AB ülkelerinin giriş kapısı Bulgaristan'da, ne de oradan sonra gönderilecek ülkede geçerli sayılmadığını söyledi. Bulgaristan'da yeniden analiz yaptırıldığını, oradan da örneğin Almanya'ya ihraç ediliyorsa tekrar analiz yapıldığını anlatan Hamdi Güneş, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın bu zorunluluğu getirmesinin nedeninin, bakanlığın kendisini garantiye almak ve bu durumun 'Bana bir laf gelmesin' tarzındaki düşünceden kaynaklandığını öne sürdü.

Sadece Antalya'dan bu dönemde 70 milyon dolarlık biber ihracatı yapıldığını ve domates dışındaki yan ürünleri ile bu rakamın 200 milyon dolar olduğunu belirten Güneş, şunları söyledi:

"İhracat şu an durma noktasına geldi. Güz döneminde bunu yapmanın mümkünatı pek gözükmemektedir. 8 bin 600 analiz yapıldı ve bunların sadece 68'inde kalıntı çıktı. Bu da binde 8 gibi bir rakama tekabül etmektedir ki gayet normaldir, çok değildir. Bu analizler için Antalya il kontrol laboratuarı ve Kumluca'daki laboratuar yetkilendirilmiştir. Bakanlık buralarda analizlerin 1 günde yapıldığını söylüyor ama maalesef bugüne kadar 3 günden aşağıya analiz sonucu alınamamıştır."

Üretilen biberin Avrupa'daki tüketiciye 10 günde ulaştığını belirten Güneş, eleştirilerini şöyle sürdürdü:

"Bir TIR dolusu biberi işleyecek, paketleyecek, ondan sonra analize göndereceksiniz, 3 gün bekleyecek. Bulgaristan kapısına gittiğinde 3 gün de orada bekleyecek. Bulgaristan'dan Almanya'ya 4 gün yol süresi var ve minimum 10 günde ihracat yapılabilecek. Neticede ihraç ettiğimiz biberde 10 günlük süre kalitede çok önemli sorunlara yol açacaktır. Özel laboratuarların analiz ücretlerinin de 600 lira olduğunu hatırlatmak istiyorum."

Hamdi Güneş, soruna ilişkin Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü'ne ihracatçılar olarak 5 maddelik bir çözüm paketi sunduklarını, ancak kabul görmediğini belirtti.

Antalya İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı ise, Bulgaristan'daki uygulamalar nedeniyle biberin 2-5 gün arası bu ülkede beklediğini ve ürünün alıcıya zamanında ulaşmadığını belirterek, "Bakanlığın getirdiği bu uygulama, Türkiye'de de en az 3 gün zaman kaybına yol açacak. Neticede ihraç ettiğimiz biber 10 günde alıcıya ulaşmış olacak" dedi.

İhracatçılar olarak denetime karşı olmadıklarını, sadece ihracata konu ürünlerin değil, iç piyasada tüketilen ürünlerin de aynı hassasiyetle denetimini istediklerini belirten Satıcı, "Bu denetimler ihracatçının hızını kesmemeli. Bu konuda bakanlıkla görüşmelerimiz devam ediyor. 'Hiçbir denetim yapılmasın' diye bir kolaycılığa kaçmadık ve önerilerimiz de gayet mantıklı. Aksi takdirde biber ihracatı yapılamaz hale gelecek. Bu da ne üreticimiz, ne ihracatçımız ne de ülke ekonomisi için iyi sonuçlar ortaya çıkarmayacaktır" diye konuştu.

İhracatçıların kabul görmeyen önerileri şöyle sıralandı:

"Tarım il ve ilçe müdürlüklerinin yaş meyve sebze toptancı halleri ve üretim yerlerinde biber ürünlerinden kontrol amaçlı alınan numune sayılarını artırıp, ilaç bayilerini ve üreticileri bilgilendirmeleri kalıntı sorunun çözümünde etkili olacaktır. İhracatçı Birlikleri olarak yıllık 500 adet zirai ilaç kalıntı analiz yaptırılıp sonuçlarının Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ile paylaşılması. İhracatçı firmaların ihraç edilecek ürünleri kontrol etmek amacıyla ürünü satın almadan önce ya da satın alma aşamasında kendileri analiz yaptırmaları, zirai ilaç kalıntısı içeren ürün tespit edildiği durumda anında tarım il ve ilçe müdürlüklerini bilgilendirmeleri. Numune alma işlemlerinin zaman kaybını önlemek adına firmada görev yapan ziraat mühendisleri tarafından yapılması ve TIR bazında olmak üzere minimum her 10 TIR'da analiz yapılması. Halihazırda yüzde 10'un da üzerinde zirai ilaç kalıntı analizi yaptıran birçok ihracatçı firma bulunmaktadır. 669/2009 EC Sayılı Komisyon yönetmeliği çerçevesinde denetlenen 11 aktif madde için analiz ücretleri makul düzeyde olursa (100 TL gibi), inanıyoruz ki firmalarımız ihraç edecekleri ürünlerin daha büyük kısmını analize tabi tutacaklardır. İhracatçı firmalar tarafından yapılan analiz sonuçlarının Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız başkanlığında oluşturulacak bir komiteyle de değerlendirilmesi sorunların çözümü yönünde önem arz etmektedir."

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)