ABD Merkez Bankası’nın likiditeyi sıkma adımları, Gezi Parkı olayları, 17-25 Aralık operasyonlarıyla başlayan siyasi belirsizlik ve kurdaki artışı durdurmak için Merkez Bankası’nın yaptığı 5.5 puanlık rekor faiz artırımı, Türkiye tüketicisinin en büyük hayali olan ev sahibi olma hayalini giderek daha zorlaştırıyor. Bankalar geçen haziran ayından bu yana konut kredisi faizlerini iki kata yakın artırırken, aylık kredi faizleri yüzde 0.64’ten, yüzde 1.15’in üzerine çıktı. Hatta bazı bankaların faiz oranları yüzde 1.65’e kadar çıktı. Son artırımların ardından, konut almak için bankadan 10 yıl vadeli 100 bin TL kredi çeken bir tüketicinin toplam maliyetindeki artış 40 bin TL’yi geçti.
FAİZ ÜÇ YILIN ZİRVESİNDE
Konut kredisi faiz oranları ve Hazine bonosu faizlerindeki gerileme, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından art arda gelen not artışlarıyla geçen yıl mayıs ayında yüzde 0.64’e kadar gerileyerek tarihin en düşük seviyesine inmişti. Ancak bu tarihten sonra ABD Merkez Bankası Fed, 2008 krizinden sonra uygulamaya başladığı parasal genişleme politikasını sona erdireceğini duyurdu ve her ay piyasalara tahvil alımı yoluyla verdiği 85 milyar dolarlık rakamı azaltacağını duyurdu. Buna Türkiye’de patlak veren Gezi olaylarının yarattığı siyasi belirsizlik de eklenince konut faizleri de diğer tüm alanlardaki faiz oranları gibi yükselişe geçti.
Aylık yüzde 0.64’lük seviyeden başlayan artış, bankaların yaptığı yükselişlerle bu yılın ocak ayı sonunda yüzde 0.94’e e kadar çıktı. Böylece, 10 yıl vadeli, 100 bin TL’lik kredinin mayısta bin 196 TL olan aylık taksit tutarı ocak sonunda bin 393 TL’ye ulaştı. Ancak dolar kuru, iç siyasi belirsizlikler ve gelişen ülkelerden para çıkışıyla 2.40 TL’ye dayanınca, Merkez Bankası faiz oranlarını 5.5 puan artırınca, tüketici açısından tablo daha da karamsarlaştı. Bankalar bir gecede faiz oranına yüzde 0.1 puan zam yaptı ve şubat başında yüzde 1.05’e yükselti. Ancak bu artış da yetmedi ve ilerleyen günlerde Hazine bonosu faizleri yıllık bazda yüzde 11’i aşıp son 3 yılın zirvesine çıkınca, konut faizleri de aynı şekilde zamlandı. Mart başında konut faizi yüzde 1.15’le 2011’den sonraki en yüksek seviyesine ulaştı.
100 BİN AL, 185 BİN TL ÖDE
Son faiz artırımlarının ardından 10 yıl vadeli 100 bin TL’lik konut kredisinin aylık taksit tutarı bin 540 TL’ye, vade sonunda ödenecek toplam tutar ise 184 bin 800 liraya ulaştı. Gezi olayları öncesinde toplam ödeme tutarının 143 bin 520 TL olduğu düşünüldüğünde konuta gelen zam tutarı 41 bin 820 liraya ulaştı. Bu miktar, konuttaki 8 aylık kredi zammı oranının yüzde 29’a ulaştığı anlamına geliyor.
BÜLENT ONUR ŞAHİN - Taraf /