Amerika ve CERN Laboratuvarı'nda iki Döşemealtılı

DÜNYANIN en büyük parçacık fiziği laboratuvarları CERN ve Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı'nda (Fermilab) çalışmalar yürüten Dr. Emrah Tıraş (33), ABD'de çalıştığı laboratuvarı gezen annesi Durkadın Tıraş'ın (66), 'Biz senin öğretmen olmanı bekliyorduk' sözünü sosyal medya hesabında paylaşınca binlerce beğeni aldı.

Lowa Üniversitesi'nde çalışmalara başlayan Tıraş, doktora tezini dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı olan CERN'deki CMS deneyi için geliştirdiği dedektör sistemleri ve fizik analizlerini yaptığı nötrino parçacıkları üzerine yazdı.

Ardından bu sistemleri hem CERN'de hem de Fermilab'da test eden Tıraş, Fermilab'taki ANNIE ve NOVA nötrino deneylerinde çalışmak için teklif aldı. Burada çalışmalarına devam eden Dr. Emrah Tıraş, 2018'de ikiz çocukları dünyaya gelince Antalya'da yaşayan anne ve babasını ABD'ye davet etti ve onlara çalıştığı laboratuvarları gezdirdi.

TÜRKİYE'DE NÖTRİNO ARAŞTIRMA MERKEZİ HAYALİ

Dr. Tıraş, annesi Durkadın ve babası Osman Tıraş'a, çalıştığı laboratuvarları gezdirdi ve yaptıkları deneyleri gösterdi. Anne Tıraş, oğlunun çalıştığı laboratuvarı görünce, 'Biz senin öğretmen olmanı bekliyorduk. Sen çok ilerletmişsin, galiba artık öğretmen olmayacaksın' dedi. Annesinin bu sözünü yaklaşık 2 yıl sonra sosyal medya hesabında paylaşan Dr. Emrah Tıraş'ın paylaşımı, binlerce kişi tarafından beğenildi. Dr. Tıraş, Türkiye'de önümüzdeki yıllarda kurulmasını hayal ettiği, simülasyonlarını geliştirdiği uluslararası Nötrino Araştırma Merkezi ve Ar-Ge Dedektörü Projesi'ni gerçekleştirmek istiyor.

'YA AİLEME YARDIM EDECEK YA DA ÜNİVERSİTEYE GİDECEKTİM'

İlk ve ortaokul hayatını Antalya'daki köy okullarında tamamladığını söyleyen Dr. Emrah Tıraş, “Anadolu liseleri sınavını kaçırdım ve Karatay Süper Lisesi'nde okudum. Üniversite sınavında aldığım puan çok yüksek bir puan değildi. Önümde iki seçenek vardı. Puanımın yettiği bir üniversiteye gitmek ya da bir yıl daha hazırlanıp aynı zamanda aileme yardım etmek. Babam pazarcılık ve çiftçilik yapıyordu, aynı zamanda hayvanlarımız vardı ve onlara bakıyorduk. Bir sene daha sınava hazırlanmayı göze alamadım ve Atatürk Üniversitesi Fizik Bölümü'nü kazandım" dedi.

'CERN'DE ÇALIŞMAK İSTİYORUM'

Üniversitenin son iki yılında azimle çalıştığını belirten Tıraş, “İlk iki yıl temel derslerle geçti ve gerçekten bu bölümü okumak istiyor muyum diye düşündüm. Ancak son iki yıl azimle çalıştım. Özellikle TÜBİTAK'ın atom altı parçacıkları ve CERN'i anlatan popüler bilim kitaplarını okudum. Bölümdeki hocalarıma 'CERN'de çalışmak istiyorum' dediğimde bana yardımcı oldular. Son iki yıl hayatım kütüphanede geçti diyebilirim. TÜBİTAK'ın ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın verdiği yurt dışı doktora burslarını kazandım" diye konuştu.

'FERMİLAB'DAN TEKLİF ALDIM'

2009 yılının başında doktora için ABD'ye geldiğini söyleyen Tıraş, “Bir sene sonra 3 okuldan doktora kabulü aldım. Bu okullardan Iowa Üniversitesi'nin CERN'deki deneylerde çok güçlü bir grubu vardı. Ben de bu gruba katıldım ve bir süre sonra araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladım. 2016 yılında da doktora tezimi CERN'deki CMS deneyi için geliştirdiğimiz dedektör sistemleri ve fizik analizlerini yaptığım nötrino parçacıkları üzerine yazdım. Bu sistemleri CERN'de de test ettik. Daha doktora tezimi savunmadan Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı'nda ANNIE ve NOVA nötrino deneylerinde çalışmam için Iowa Eyalet Üniversitesi'nden teklif aldım" dedi.

ULUSLARARASI NÖTRİNO DENEYLERİNİN PROJE EKİBİNDE

CERN'den sonraki en büyük hızlandırıcı laboratuvarı olan Fermilab'ta çalışmaya başlayan Dr. Tıraş, “Son 3,5 yıldır Amerika'daki Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı'nda birçok deneyde çalışıyorum. Aynı zamanda CERN'deki çalışmalarımız da devam ediyor. Amerika'daki önümüzdeki 10 yılda kurulması planlanan ve dünyadaki en büyük nötrino deneylerinden olacak olan THEIA'nın proje ekibinde yer alıyorum. Türkiye'de de bir iki deney projem var, bu deneyleri orada da yapmak istiyorum. Erciyes Üniversitesi adına Amerika'ya geldim. Üniversitede kadro alma durumum var. Bu gerçekleştiği takdirde Fermilab ve CERN'deki çalışmalarım devam edecek. Fermilab'daki nötrino deneylerine Erciyes Üniversitesi, Türkiye'den ilk defa aktif katılımcı üniversite olacak" diye konuştu.

'BİZ SENİN ÖĞRETMEN OLMANI BEKLİYORDUK'

Çocukları doğduktan sonra anne ve babasının ABD'ye gelip çalıştığı ortamı görmelerini istediğini söyleyen Dr. Tıraş, “Aktif rol aldığım deneylerin birçoğu yerin altında. Onlara üzerinde çalıştığım deneyleri ve laboratuvarları gezdirdim. Annem görünce çok duygulandı. Annemin ben fizik okurken ileride öğretmen olacağım düşüncesi vardı. Bunun üzerine 'Biz senin öğretmen olmanı bekliyorduk. Sen çok ilerletmişsin, galiba artık öğretmen olmayacaksın' dedi. Benim için de çok duygu dolu bir andı. Bu anı sosyal medyada paylaşınca bu kadar tepki geleceğini tahmin etmiyordum. Ülkemizin insanları çok güzel mesajlar attılar" dedi.

'ÜLKEMİZİ TEMSİL EDİYORUZ'

Üniversitede yıllık plan ve program yapmak gerektiğini belirten Dr. Tıraş, “Asıl düşünmemiz gereken üniversite bitince ne olacak olmalı. Hocaların verdiğiyle yetinmemek gerekiyor. Programlama dili günümüzde çok önemli. Bizim yurt dışındaki kişilerden hiçbir farkımız yok. Sadece biraz daha disiplinli çalışmak gerekiyor. Sosyal medya üzerinden bana yazan öğrencilere vaktim oldukça yardımcı olmaya çalışıyorum. Ülkemizi buralarda temsil etmeye çalışıyoruz. Türkiye'de de gerçekleştirmek istediğimiz projeler var. Ülkeni sevdikten sonra nerede olursan ol ülkene hizmet ediyorsun" diye konuştu.

'ÇİFTÇİLİK YAPARAK OKUTTUK'

Oğullarının çalıştığı yerde her memleketten insan olduğunu söyleyen Durkadın Tıraş ise, “Biz çiftçiyiz, pazarcılık yapardık, süt satardık. Onunla mücadele ettik, o şekilde okuttuk çocuğumuzu. Rabbim gönlümüze göre, ona da yol açıklığı verdi. Çocuğumuz da bu dereceleri buldu. Biz yanına Amerika'ya gittiğimizde onun bu derecelere geldiğini bilmiyorduk. Meğer o daha yükseklere ulaşmış. Çalıştığı yerleri gördük, her memleketten insan var. Biz onu öğretmen geldi, öğretmen gitti diye biliyorduk. Oğlumuzu öğretmen sanıyorduk ama o yükselmiş. Biz onun bu derecelere ulaşmasından çok memnunuz" dedi.

'OĞLUMUZLA GURUR DUYDUK'

Oğlunun aslında öğretmen olmasını istediğini belirten baba Osman Tıraş da, “İlk ve ortaokulu köy okullarında okudu. Liseyi Antalya'da okudu ve Erzurum'da üniversiteyi dereceyle bitirdi. Biz onun öğretmen olmasını istiyorduk ama o yükseldi gitti. Devletimizin bursuyla oralara gitti. Biz çalıştığı yerleri görünce onunla gurur duyduk. Çalıştığı yere indiğimizde 'Oğlum sen bunun altında mı çalışıyorsun' dedim. Meğer o yükseklere gidiyormuş, bizim bundan haberimiz yokmuş. Bizi çok gururlandırdı ama ülkesine dönmesini istiyoruz" diye konuştu.














Semih ERSÖZLER/ANTALYA, (DHA) -