Süleyman Demirel'in anıt mezarı bitme aşamasında

Yaklaşık 58 bin metrekarelik Çalcatepe'deki 3 bin 500 metrekare alana inşa edilen anıt mezara, 30 metrelik kulenin yanı sıra 9 bölmeden oluşan mini baraj ve yapay şelale yapıldı. Yapımına 2017 yılının Aralık ayında başlanan anıt mezarı da içine alan Çalcatepe, Anıtkabir'den sonra kurulduğu alan bakımından Türkiye'nin en büyük anıt mezarı olma özelliğini taşıyor.

Türk siyasi hayatına damga vuran, 1965- 1993 yıllarında, 7 hükümette toplam 10 yıl 5 ay başbakanlık, 1993- 2000 yıllarında ise 7 yıl süreyle cumhurbaşkanlığı yapan Süleyman Demirel, 17 Haziran 2015'te tedavi gördüğü Ankara'daki hastanede solunum yolu enfeksiyonu ve kalp yetmezliği nedeniyle 90 yaşında hayatını kaybetti. Süleyman Demirel ölümünün ardından doğduğu topraklar olan Isparta'nın Atabey ilçesine bağlı İslamköy'de, kardeşi Şevket Demirel tarafından 2000'den itibaren oluşturulmaya başlanan Çalcatepe'deki anıt mezar alanında defnedildi.

ANITKABİR'DEN SONRA EN BÜYÜK ANIT MEZAR ALANI

Eskiden kayalıklar ve kıraç topraktan ibaret olan Çalcatepe'ye dünyanın dört bir yanından getirilen, bölge iklimine uygun farklı türden ağaç ve fidanlar dikildi. Demirel'in yarım yüzyıldan fazla siyaset ve dünya liderliği iddiasını simgeleyen, 'Dünya Ormanı' adı verilen orman oluşturuldu. 58 bin metrekarelik alana kurulu Çalcatepe, Anıtkabir'den sonra kurulduğu alan bakımından Türkiye'nin en büyük anıt mezarı olarak planlandı. Çalcatepe'ye Demirel'in Türkiye Cumhuriyeti'nin 9'uncu cumhurbaşkanı olmasını simgeleyen 9 suni gölet yapıldı.

ANIT MEZAR PROJESİ BİTME AŞAMASINDA

Ailesi tarafından Çalcatepe'de, Süleyman Demirel'in defnedildiği noktaya anıt mezar yaptırılması için proje hazırlandı. Anıt mezar projesi, 2017'de tamamlanarak, Demirel ailesi tarafından Isparta Valiliği'ne teslim edildi. Valilik öncülüğünde gerçekleştirilen ihalenin ardından aynı yılın Aralık ayında yapımına başlanan anıt mezar, tamamlanma aşamasına getirildi.

30 METRELİK KULE

3 bin 500 metrekarelik alana inşa edilen anıt mezarda, Süleyman Demirel'in kabrinin üzerine 2 'vav' harfinin birleşiminden oluşan simge konuldu. Bunun hemen yanında yükselen tavan bölümüne, 10 bin çınar yaprağının kalıbı alınarak, 250 bin çiviyle tek tek monte edildi. Mezarın üzerini örten iç kolon yüksekliği 26 metre, toplam yüksekliği ise 30 metre olan kule inşa edildi. Anıt mezarın dışında ise Demirel'in 9'uncu cumhurbaşkanlığını simgeleyen, 9 bölmeden oluşan mini baraj ve yapay şelale konuldu.

ISPARTA'YI KUŞBAKIŞI GÖRÜYOR

Süleyman Demirel için yaptırılan anıt mezar, Demirel Külliyesi'ni çaprazdan görüyor. Atabey ve İslamköy Ovası'na hakim mevkideki anıt mezar, Isparta'yı da kuş bakışı görüyor. Tepe, Selçuklu İmparatorluğu döneminden bu yana mezarlık olarak kullanılan ve Demirel'in ataları, eşi Nazmiye Demirel ve diğer hemşehrilerinin bulunduğu mezarlığı da görüyor. Süleyman Demirel Demokrasi ve Kalkınma Müzesi'nin de görüş açısında yer alan anıt mezarın Isparta'yı kuş bakışı görmesi, Demirel'in Isparta özlemini simgeliyor.

DEMİREL, ANIT MEZAR İÇİN NELER SÖYLEMİŞTİ?

Dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, hayattayken, Isparta'ya gelişinde anıt mezar alanını incelemiş ve şunları söylemişti:

"Bu proje dünyada bir numunedir. Çalcatepe geçmişte kayalıklardan ve kıraç topraktan ibaret bir alandı. Kardeşim önderliğinde yürütülen çalışmalar sayesinde bu hale geldi. Buradaki çamlar dünyanın en şanslı çamları. Çamın dünyada sulandığı tek yer burası. Burası Şevket beyin eseridir. Benim hemşehrilerim de kendisine kucak açmıştır. Hep yardımcı olmuşlardır. Kıraç tepe, bugün Türkiye'nin yeşil envanterine girmiştir. Bu bir ülkenin topraklarına yapılabilecek en büyük iyiliktir."

PROJENİN DETAYLARI

Anıt mezarın yapımını üstlenen firmanın yetkilisi Gürsoy Akçay, projenin detaylarını Demirören Haber Ajansı (DHA) muhabirine anlattı. Anıt mezarın betonarme anlamında çok özel yapı olduğunu belirten Akçay, mezarın özelliklerinden de bahsederek, şöyle konuştu:

"Sayın Cumhurbaşkanı'mızın mezarının başında lahit betonu var. Burada 2 'vav' harfi birleşiminden oluşmuş bir yapı var. Yaprak desenlerinin bulunduğu müzenin tavan kısmı var. Buraya yaklaşık 10 bin çınar yaprağını 250 bin çiviyle tek tek monte etmiş bulunmaktayız. Onun için işçilik olarak birebir brüt betonlarda tek tek işlenmiş yapılar görebilirsiniz. Betonarmenin mastırı burada yapılmış bulunmaktadır. Genelde akademisyenlerin gelip görmesi gereken çok önemli bir yapı oldu. Yukarı doğru bakıldığında yuvarlak kolonlarımız var. Bunlar yaklaşık 26 metreye kadar çıplak bir şekilde çıkıyor. Tabi bu yapılar eğik olduğu için yapımı da oldukça zordu; ama sonuç olarak çok güzel bir eser yaptığımızı düşünüyoruz."

KULENİN YÜKSEKLİĞİ 30 METRE

Anıt mezarın kule yüksekliğinin 26 metre olduğunu kaydeden Gürsoy Akçay, en üstte bulunan kalkan ile birlikte yaklaşık 30 metreyi bulan yapı yüksekliği olduğunu söyledi. Betonarmenin yanında sadece ilave olarak titanyum çinko kaplama malzemesi kullandıklarını belirten Akçay, "Bu da çok uzun vadeli dayanımı olduğu ve betonun rengine yakın bir renk olduğu için çok güzel birleşim sağlıyor" dedi.

Anıt mezarın dışında baraj kısmı olduğunu belirten Akçay, "9'uncu cumhurbaşkanımız olduğu için 9 tane bölmeyle oluşmuş baraj kısımları var. Bunun yanında yapay şelale var. Su yukarı kısmından dökülerek geliyor, en son baraj kısmında sonlanıyor" diye konuştu.

TEMİZLİK VE SON RÖTUŞLAR YAPILIYOR

Anıt mezarın bulunduğu alınan 3 bin 500 metrekare olduğunu vurgulayan Gürsoy Akçay, Çalcatepe'nin ise 58 bin metrekarelik alan olduğunu kaydetti. Anıt mezarın ince rötuş işlerinin yapıldığını belirten Akçay, "Yüzde 99 oranında tamamlamış durumdayız. Anıt mezar içinde elektrik kablolarının bulunduğu alanlara Sayın Cumhurbaşkanı'mızın özel sözlerinin bulunduğu tablolar gelecek. Genel temizlik ve rötuşları yapıldığı için zarar görmesin, diye takmıyoruz; ama daha sonra tablolar da yerini alacak" dedi.

Ali ÇEVİKBAŞ- Nurettin ARKAN/ISPARTA, (DHA)