Ekonomi ve turizmde koronavirüs etkisi

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası'nın şubat ayı meclis toplantısında ATSO Başkanı Davut Çetin, hem küresel, hem ülke, hem de Antalya ekonomisi üzerine değerlendirmelerde bulundu. Çetin, özellikle korona virüs vakasının dünyaya yayılmaya başladığına dikkat çekti. Facebook ile geçen ay turizm ve ticarette dijitalleşme, bu ay da kadın girişimciler için yapılan toplantıları hatırlatan ATSO Başkanı Davut Çetin, Amazon şirketiyle Avrupa'ya ihracat eğitiminin de önemli bir etkinlik olduğunu belirterek, “Küreselleşme böyle bir şey. 1 trilyon dolarlık şirket Antalya'ya geliyor ve Avrupa'ya ihracat için KOBİ'leri teşvik ediyor" dedi.

ANTALYA MECLİSİ PATARA'DA

Antalya gündemindeki güzel gelişmelerden birinin de Cumhurbaşkanlığı tarafından 2020'nin Patara yılı ilan edilmesi olduğunu belirten Çetin, “Patara'nın dünyaya tanıtılması açısından bu destek faydalı olacaktır. Patara dünyanın ilk meclis binalarından birisine sahiptir ve tarihteki en iyi demokrasi örneği olarak gösterilmiştir. Hatta bir dönem TBMM'nin 100'üncü yıl vesilesiyle Patara'da uluslararası bir organizasyon yapması konuşulmuştu. Biz Nisan ayında Patara'ya Meclis olarak gitmeyi planlıyoruz. Sayın Valimizle odamız ve STK'larımızla birlikte bir Antalya meclisi yapma fikrini de konuştuk. Bu etkinliklerle Patara yılını daha güçlü biçimde kutlamış olacağız" dedi.

RUSYA'DA DOMATES SORUNU

Rusya ile ilişkilerimizin Antalya, hatta Türkiye için büyük önem taşıdığını vurgulayan ATSO Başkanı Çetin, geçen yıl ülkemizi ziyaret eden 7 milyon Rus turistin, 5.5 milyonunun Antalya'ya geldiğini söyledi. Rusya'nın yaş meyve ve sebze ihracatında birinci pazar olduğunu belirten Davut Çetin, Türkiye'nin Rusya'ya yılda 1 milyon ton yaş sebze ve meyveyi doğrudan ihraç ettiğini belirterek, “Basında günlerdir domatesteki 150 bin tonluk kotanın dolduğu ve TIR'ların döndüğü yazılıyor. Bu konularda olumlu gelişmeler görmeyi ümit ediyoruz" diye konuştu.

KORONAVİRÜS TEHLİKESİ

Koronavirüsün dünyayı etkileyen önemli bir olay olmaya devam ettiği ve salgının dünyaya yayılmaya başladığına dikkat çeken Çetin, şöyle konuştu:

“Eğer bu durum devam ederse dünya ekonomisine etki artacaktır. Şu anda bazı sektörlerde Çin'den karşılanamayan talepler Türkiye'ye dönmüştür. Çin'in dünyaya ihracatı elektronik, tekstil, giyim, metal, seramik-plastik ürünleri ağırlıklı. Bu sektörlerimize talep artmaktadır. İhracatçılarımız bu yeni pazarlarda kendilerini göstermek ve kalıcı yer edinmek için çaba harcamalıdır."

MADEN VE ARA MALDA ÇİN SORUNU

Çin'in dünyanın ve bizim tedarik merkezimiz olduğunu da anlatan Çetin, “Bu nedenle bazı sektörlerde ara mal sıkıntısı ve fiyat artışı başlamıştır. Geçen yıl Çin'den ithalatımız 18 milyar doların üzerinde, ihracatımız ise 2.5 milyar dolar. Çin'e ihracatta maden, mermer, gübre, fındık gibi kalemler önemlidir. Madencilik grubumuz bu nedenle sektörde sorun yaşanmaya başladığını yazmıştır. İthalatın elektronik, makina, kimya, kırtasiye, tekstilde ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Bu ithalatın bir kısmı nihai ürün, bir kısmı ara maldır. Özellikle ara mal ithal eden sektörler sıkıntı yaşamaya başlamıştır" şeklinde konuştu.

TURİZMİ DE TEHDİT EDİYOR

Koronavirüsün turizme etkilerini de anlatan Davut Çetin, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Turizmde Çin ve Asya ülkelerine Avrupa'dan seyahatler durmuştur. Salgının dünya turizm talebini azaltacak boyuta ulaşmadan durmasını temenni ediyoruz. Eğer bir iki ay içinde salgının yayılması kesilirse İngiltere ve Kuzey Avrupa'dan İspanya, Yunanistan ve Türkiye'ye talep artacaktır. Ancak eğer sorun devam ederse ve virüs yayılırsa dünya ekonomisi ve turizm talebi olumsuz yönde etkilenecektir. Umarız ki, dünya ticaretinde ve finans piyasalarında yaşanan sarsıntı geçici olur."

ANTALYA'NIN KIŞ SORUNU İŞSİZLİK

Antalya'nın önemli bir sorununun, kış aylarında turizmdeki işsizlik olduğunu dile getiren Davut Çetin, işsizlik toplamında halen düşüş görüldüğünü belirterek, “Bu düşüş turizm ve inşaat sektörlerinden kaynaklanmıştır. Eylülden kasıma turizmde konaklamada 128 bin, acentalarda 8 bin 400 istihdam kaybı var. Perakende ticaretteki düşüş de turizmle bağlantılıdır. Konaklama sektörü kayıtlı istihdamın üçte birine yakınını kaybetmiştir. Toplamda 150 bine yakın kaybın turizm bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Antalya'da, Eylül ayında kayıtlı çalışanların sayısı 675 bin, kasım ayında 581 bindir ve 100 bine yakın mevsimlik istihdam azalması söz konusudur" dedi.

KADIN GİRİŞİMCİLERİ KUTLADI

Batı Akdeniz'de kadın ve genç girişimciler kurullarının örnek çalışmalar yaptıklarını belirten Davut Çetin, “Kadın girişimciliğinin desteklenmesi ülke olarak devamlı bir şekilde üzerinde durmamız gereken bir konudur. Ülkemizde 25- 29 yaş grubunda her iki kadından birisi evdedir, ne çalışmaktadır ne okumaktadır. Bir ülkenin en büyük kaynağı insanıdır. Kadınlarımız çalışma hayatında yer almadıkça kalkınamayız. Artık dijital ekonomi evden bile çalışma yaşamına katılma ve üretme imkanı sağlamaktadır. Bu nedenle genç kadınların dijital ekonomiye ilgisini de artırmaya çalışıyoruz. Bu düşüncelerle yarışmaya katılan ve ödül alan kadın girişimcilerimizi tekrar tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum" diye konuştu.

BATI AKDENİZ'İN GİRİŞİMCİ KADINLARI

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası'nın (ATSO) şubat ayı meclis toplantısında, TOBB Antalya Kadın Girişimciler Kurulu'nun, kadın girişimciliğinin geliştirilmesi ve teşvik edilmesine katkı sağlamak amacıyla 'Üretimde, Fikirde ve Girişimcilikte Fark Yaratan Kadınlar' başlıklı Kadın Girişimciler Yarışması'nda Antalya, Isparta, Burdur ve Afyonkarahisar'ın kadın girişimcileri ödüllendirildi.

Dereceye giren kadınların ödüllerini ATSO Başkanı Davut Çetin, Meclis Başkanı Süleyman Özer, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu'nun Antalya, Isparta, Burdur ve Afyon temsilcileri birlikte takdim etti.

Bu dönem Afyon, Isparta ve Burdur'u da kapsayan Batı Akdeniz'in Fark Yaratan Kadın Girişimcileri Yarışması'nda 2019 yılı ödülleri, 'girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın', 'iş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın', 'kültür sanat girişimciliğinde kadın' ve 'yöresine değer kazandıran kadın' olarak dört kategoride verildi.

GİRİŞİMCİLİK VE SOSYAL GİRİŞİMCİLİK

'Girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın' kategorisinde, kadınların kendi ayakları üzerinde durmaları, evlerine ve ülke ekonomisine katkıda bulunmaları amacıyla turunc-u adıyla markalaşan ve Antalya Turizm Gıda Çevre Kadın Girişimi Kooperatifi projesi ile Kesban Kaya birinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, kentleşme yüzünden birçok böcek türünün yok olması nedeniyle, canlılar dünyasına yem üreten 'Böcek Üretimi' projesi ile Funda Gökgöl ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, Isparta'da yaptığı sosyal yardımlar ve yarattığı faydalarla sosyal girişimcilik başarı hikayesi 'El Ele Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği' kurucusu diş hekimi Canan Aydın üçüncü oldu.

İŞ FİKRİ VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

'İş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın' kategorisinde Antalya'dan yarışmaya katılan, TÜBİTAK 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı'na da başvurmuş ve yüzde 100 hibe alarak desteklenmiş, 'Yanık yaralarında kullanılmak üzere anti mikrobiyel foto dinamik tedavi sunan yara örtülerinin geliştirilmesi' projesi ile yüksek kimyager Gül Merve Gençer birinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, Momentum BT UiPath Türkiye de RPA ve ML teknolojisini sanal işgücü üretiminde kullanan, firmanın ilk ve tek kadın partneri olan 'Sanal İşgücü Geliştirme' projesi ile ikinci olan endüstri mühendisi ve firma sahibi Ufuk Peker ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, gazeteci, dergi genel yayın yönetmeni 'Isparta Kum Saati Dergisi' projesi ile üçüncü olan Isparta'nın ilk kadın gazetecisi Arzu Erkorkmaz üçüncü oldu.

KÜLTÜR- SANAT GİRİŞİMCİLİĞİ

'Kültür sanat girişimciliğinde kadın' kategorisinde Kumluca'dan yarışmaya katılan, yaşadığı bölgeyi sanatla tanınır kılmak, sanatla farkındalık yaratmak için 'Uluslararası Sanat Buluşmaları', 'Yaratıcılık ve Doğa Atölye Çalışmaları', 'Sanatla Tedavi', 'Güzelse Yaşıyordur' konu başlıklı projesi ile ressam, yazar, tasarımcı Nur Sağlamer birinci oldu. Kemer'den yarışmaya katılan sanat çalışmalarının yaygınlaştırılması, turizme tanıtım farkındalığı yaratılması amacı ile Kemer Sanat Sokağı'nın kurulmasına öncülük eden, bu alanda sanatsal atölye çalışmaları ve çalıştayların koordinatörlüğünü üstlenen seramik sanatçısı Nagehan Elibol ikinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, Antalyalı ev hanımlarının rol alarak oyunlar sergilediği kadın tiyatro grubunun koordinatörü 'Ben Kadınım' projesi ile Sedef Yıldız üçüncü oldu.

YÖRESİNE DEĞER KAZANDIRAN KADINLAR

'Yöresine değer kazandıran kadın' kategorisinde Antalya'dan yarışmaya katılan, su kabağını kendi tarlasında yetiştirdikten sonra ihracat yapan ve 'Su Kabağı Üretim ve Tasarımı' projesi ile tasarım atölyesi sahibi Hatice Adıgüzel birinci oldu. Afyonkarahisar'dan yarışmaya katılan, kaliteli ürünler üretebilmek amacıyla bölgede bulunan diğer çiftliklerin birlikte hareket etmesini ve daha fazla satış yapmasını sağlayan, Afyonkarahisar'daki tek kadın çiftlik sahibi 'Süt Sığırcılığı' projesi ile Nilgün Yıldırım ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, her ilin/ilçenin kendisine özgü kültür yapılarını gelecek nesillere aktararak tanıtılmasını amaç edinmiş, yüzde 90 oranında geri dönüşüm malzemesi ile üretim yapan 'Yöresel Bebek Yapımı' projesi ile Fatma Çevikbaş üçüncü oldu.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)