Eğik minarenin sırrı çözülecek

Çalışmayı yürüten Jeoloji Yüksek Mühendisi Nurcan Özdemir, eğikliğin 3,11 derece olduğunu belirterek, ''Mimar bu camiye eğik bir minare mi yaptı veya zeminden dolayı mı bu minare eğildiğinin çalışmalarına başladık. Kapsamlı zemin etap çalışmaları yapıyoruz. Yerin 20 ile 30 metre derinliğinde birkaç yerde çalışma başlattık. Her 1,5 metrede denemeler yaparak numuneler alacağız. Bu numuneleri laboratuvarlara göndereceğiz'' dedi. 

Kent merkezinde I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından caminin yanına Horasan harcıyla kırmızı tuğladan yapılan minare, eğikliğinden dolayı dikkat çekiyor. O dönem 'Kızılminare Camii' adı verilen caminin Pisa Kulesi'ne de benzetilen eğik minaresinin neden eğik olduğuyla ilgili çalışma başlatıldı. Çalışmalar, cami ve minarenin tarihi olmasından dolayı Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştiriliyor. 

‘EĞRİ YAPILMIŞ’

Minarenin Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad döneminde, babası Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1220-1237'de yapıldığının rivayet edildiğini belirten İl Müftüsü Hasan Hüseyin Güller, “Ancak esere ait kitabe günümüze kadar ulaşmış değildir. Cami değişik zamanlarda pek çok kez tadilat görmüş ve şu an tadilat işleri Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Minarenin yapılıştan mı yoksa daha sonradan mı eğrildiği konusu hep merak ve tartışma konusu olmuştur. Ancak yaygın olan kanaat şudur ki minare ilk yapılışta eğri olarak yapılmış çünkü yanı başında bulunan ırmağın ters istikametine yapılmış. Olası bir toprak kayması ve olumsuz etkilerden etkilenmemesi için 1973 yılında da çelik halatlarla bağlanmak suretiyle herhangi bir tehlikenin ortaya çıkması önlenmiştir” diye konuştu.

'PİSA KULESİ'NE BENZETİLİYOR'

İl Müftüsü Güller, çeşitli dinlere ve kültürlere ev sahipliği yapmış Aksaray’da Hristiyanlık ve İslamiyet dönemine ait birçok eserin bulunduğunu hatırlattı. Güller, minarenin de Selçuklular döneminde inşa edildiğini belirterek, ''Bu eserlerden biri de eğri minaredir. Anadolu Selçuklu Devleti'nin Aksaray’da inşa ettiği en önemli eserlerden biri olan eğri minarenin yaklaşık 800 yıllık tarihi bir geçmişi vardır. Minare 36 metre yükseklikte ve kırmızı tuğladan yapılmıştır. Aynı zamanda kızıl minare olarak da anılmaktadır. Eğrilik oranı 3.11 olarak hesaplanmış, bu yönüyle İtalya’da bulunan çok ünlü Pisa Kulesi'ne benzetilmesiyle de çok dikkat çekmektedir. Eğri minare yerli ve yabancı turistlerin mutlaka uğradığı mekanlardan birisidir'' dedi.

'İLK DEFA BÖYLE ÇALIŞMA YAPILIYOR'

Her 1,5 metre derinlikte numuneler alınacağını kaydeden Jeoloji Yüksek Mühendisi Nurcan Özdemir de ''Yerin 20 ile 30 metre derinliğinde birkaç yerde çalışma başlattık. Her 1,5 metrede denemeler yaparak numuneler alacağız. Bu numuneleri laboratuvarlara göndereceğiz. Bunun yanında zemin yapısı detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Yıllardır Aksaray’da 'eğri minare' diye konuşuluyordu ve ilk defa böyle detaylı bir çalışma yapılıyor. Zemin çalışmaları sonrası jeoradar yöntemiyle temelini ortaya çıkaracağız. Temeli ne kadar gidiyor. Enini ve boyunu minarenin olduğu yerde herhangi bir boşluk var mı, diye araştırıyoruz sonra eğreti çalışmalarını 48 kanallı cihazımızla yerin altına elektrik veriyoruz. Çok detaylı bir çalışma neticesinde buranın zemin yapısını ve taşıma problemleri var mı, minare neden eğri gibi soruların cevaplarını ortaya çıkarmayı hedefliyoruz'' diye konuştu. 

Erkan ALTUNTAŞ/ AKSARAY, (DHA)