Çevre dostu ozonun kullanım alanı yayılıyor

Özellikle içme suyu dolum tesislerinde makine ve damacanaların dezenfeksiyonunda kullanılan ozon, çevre kirliliğini önleme konusunda da önemli bir unsur olarak görülüyor.

Güçlü okside etme ve çok etkili dezenfekte etme özelliği sayesinde 1990'lı yılların sonunda dünyanın gelişmiş ülkelerinde içme suyu sağlayan arıtma tesislerinde mikrop öldürücü olarak kullanılan 'ozon' Türkiye'de bir çok alanda kullanılıyor. Dezenfeksiyon sonrasında artık ve kalıntı bırakmayan özelliğiyle dikkati çeken ozon, Türkiye'de 2000'li yıllardan itibaren özellikle şişe ve damacanaya su depolaması yapan fabrikalarda sık kullanılmaya başlandı.

Ozon ve oksijen sistemleri üzerine üretim yapan Narlıbahçe Ozonoks firması ortaklarından Nuşan Çelebi, ozon sisteminin gelişmiş ülkelerde SPA merkezleri ve yüzme havuzlarının temizlenmesinde kullanıldığını kaydetti. Çelebi, sistemin ayrıca, soğuk hava depolarının çürüme gazlarından arıtılması, tavuk çiftliklerinin amonyak yükünün azaltılması ve bakteriyolojik hijyen sağlanması, endüstriyel mutfakların kokularının giderilmesi, endüstriyel zehirli atıkların yok edilmesi, seraların bakteriler, zararlılar ve pestisitlerden arındırılması ile kuyu sularının dezenfeksiyonu gibi pek çok alanda kullanıldığını söyledi. Çelebi, ozon sistemlerinin Türkiye'de henüz çok iyi tanınmadığını belirtti.

Dünyada çok geniş yelpazesi olan ozon sistemlerinin Türkiye'de sadece su fabrikalarında kullanıldığını ifade eden Nuşan Çelebi, ozonun atık su, arıtma suyu ile içme suyunda arıtma ve dezenfeksiyon amacıyla kullanılabileceğini dile getirdi. Özellikle tekstil fabrikalarının ciddi boya, kimyasal ve ağır metaller içeren atıklarının ayrıştırılmasında ozon sistemlerinin tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Nuşan Çelebi, şöyle konuştu:

"Tekstil fabrikalarının atık sularındaki kimyasalların sudan ayrılması gerekiyor. Bunu doğa 100-200 yılda yapabiliyor. Atık bırakılması sürekli hale geldiğinde doğa bunun altından kalkamıyor. Böyle olunca sularımız kirleniyor. Halbuki bu atıkların bertaraf edilmesinde ozon kullanılabilir. Ozon bir dezenfektan olmanın yanında çok güçlü bir oksidan. Yani organikleri, inorganikleri çok hızlı bir şekilde okside edebilme kabiliyeti var. Bu şekilde suyun içindeki boyaları çözüyor, yok ediyor. Bu anlamda doğanın yapmaya çalıştığını dışarıda yapıp, suları öyle doğaya vererek doğanın işini kolaylaştırabiliriz."

Ozon sistemlerinin klorla temizlenen havuz sularında da kullanılabileceğine değinen Nuşan Çelebi, bu sayede havuz sularının çok daha etkili ve çok daha hızlı şekilde dezenfekte edilebileceğini kaydetti. Nuşan Çelebi, ilk yatırım maliyeti yüksek olduğu için ozon sistemlerinin havuzların temizlenmesinde tercih edilmediğini vurguladı.

Tarım sektöründe seraların ortam havasının dezenfekte edilmesi, hava yoluyla gelen bakteri ve virüslerin yok edilmesinde ozon sistemlerinin etkili olacağını kaydeden Nuşan Çelebi, firma olarak ozon sistemlerinin kullanılabileceği alanları genişletmek için Ar-Ge çalışmaları yürüttüklerini belirtti. Nuşan Çelebi, kardeşleri Neysan ve Ferzan Çelebi ile birlikte 7 yıl önce kurdukları firmada Türkiye'nin yanı sıra Ortadoğu ülkelerine de ozon sistemleri ürettiklerini anlattı.

Ozon, yani aktif oksijen, bilinen en etkili mikrop öldürücü ve koku gidericidir. Soluk mavi renkte, havadan daha ağır, aşırı reaktif ve dengesiz bir gazdır. Tabiatta, ozonun en genel ve canlı üretimi yıldırım deşarjı sırasında oluşur. Yıldırımlı ve fırtınalı bir havada veya yağmurdan sonra algılanan taze hava kokusu ozondur. Oksijenin varlığında hemen hemen tüm yüksek enerji kaynakları ozon üretebilir veya üretirler. En iyi kaynak, elektrik ve radyasyon enerjisidir. Doğanın kendini arıtmak ve temizlemek üzere kullandığı, atmosferde doğal olarak oluşan ozon gezegen üzerindeki canlıları ultraviyole radyasyonunu absorbe ederek korur. Ozon yeryüzünün otomatik savunma mekanizmalarından biri gibi görünse de aynı zamanda en iyi ve en güçlü tabii temizleyicisidir.

Özgür ÖZTÜRK/ANTALYA, (DHA)