Akdeniz foklarının yuvası iki mağaraya zincirli koruma

Antalya'da doğa harikası koylara sahip. Hem tur tekneleri hem de özel yat turlarının en gözde bölgelerinden Kaş ve Demre ilçelerinde Kekova Adası ve çevresindeki koylarda bulunan mağaralar, aynı zamanda nesli tehlike altındaki Akdeniz foklarının da yuvası. Turistik ve gezi amaçlı teknelerin bu mağaralara girmeleri, dünya nüfusu sadece 900, Türkiye'deki nüfusu da 120 civarında olan Akdeniz foklarının neslini ve geleceğini tehdit eden en önemli nedenlerden biri.

'CAN GÜVENLİĞİ NEDENİYLE YASAKTIR'

Akdeniz'de Sualtı Araştırmaları Derneği'ne bağlı Akdeniz Foku Araştırma Grubu'nun (SAD-AFAG) uzun yıllardır devam eden koruma çalışmaları kapsamında, Akdeniz foklarının Akdeniz'deki en önemli iki yuvası konumundaki Kaş ilçesindeki Mavi Mağara ve Demre'deki Korsan Mağarası, turistik teknelerin girişine kapatıldı. İki mağaranın girişi zincirlendi ve üzerine ilçe kaymakamlıklarına ait 'Mağaraya girmek can güvenliği nedeniyle yasaktır' yazısı asıldı.

FOKLARI KORUMA PROJESİ

Mağaraların korumaya alınmasının; Kaş Kaymakamlığı, Demre Kaymakamlığı, Antalya Sahil Güvenlik Grup Komutanlığı, ilçelerin jandarma komutanlıkları, Doğa Koruma ve Milli Parklar 6'ncı Bölge Müdürlüğü, AKUT gibi kurumların da desteğiyle SAD-AFAG ekipleri tarafından sürdürülen, Akdeniz Fokunun Muğla ve Antalya Kıyılarında Somut Adımlarla Korunması COMSTR3 Projesi kapsamında önemli bir adım olduğu kaydedildi.

'FOKLARIN SON DERECE TEDİRGİN OLDUĞUNU GÖRDÜK'

SAD-AFAG Koordinatörü Cem Orkun Kıraç, bu hayvanların, doğumhane veya yatak odaları denilebilecek bu mağaralarda yaşadığına dikkati çekerek, "Hem Korsan Mağarası hem Mavi Mağara'da sayıları, 4-5 arasında değişen Akdeniz fokları yaşıyor. Bütün açıklamalarımıza ve bilgilendirmelere rağmen bir grup var. Bu gruba bunun önemini anlatmamızın olanağı olmadığı için yavrulamada tereddütte bulunan anne Akdeniz foklarının üremesini engelliyor. Çünkü bunu mağara içindeki kızılötesi foto tuzaklar gösterdi. İçeride fokların son derece tedirgin olduğunu gördük ve fiziki önlem almak gerektiğine kanaat getirdik" dedi.

MAĞARALARA GİRİŞ MEVZUATTA DA YASAK

Akdeniz foklarını yok eden etmenlerin aynı zamanda Akdeniz'i de yok eden etmenler olduğuna dikkati çeken Cem Orkun Kıraç, "Buralar, Akdeniz fokunun yaşam alanları olduğu için zaten mevzuatta da yasak. Yasağı geçelim, genel olarak nesli azalan bir canlı ve yaşam alanlarına girilmemesi gerekiyor. Korsan Mağarası ve onun gibi bütün kıyı mağaraları, Akdeniz fokunun yaşam alanlarının kalbi diyebiliriz. Tek başına mağaraları korumak yetmez elbette. Ancak mağaralar Akdeniz foklarının yavrulama ve yavrularını büyütme alanları olduğu için bütün deniz ve kıyı ekosisteminde en önemli yeri kaplıyor" diye konuştu.

'AKDENİZ FOKUNU KORUMAK, AKDENİZ'İ KORUMAKTIR'

Sadece tur tekneleri olarak düşünmemek gerektiğini anlatan Kıraç, şöyle konuştu:

"Dalış okulları ve otellerin sürat tekneleri ve günübirlik tekneler olarak bu sektörel paydaşlar kıyıları kullanırken bazen hoyratça davranabiliyor. Bu mağaralara giriş-çıkışlar sırasında özellikle dişi, anne foklar yavrulayamıyor ve yavrularını emziremiyor. Çok üzülüyoruz. Bu konuda resmi girişimler de yapıyoruz ancak turcular ve içindeki turistlerin bunu talep etmediğini kendimiz de görüşerek öğrendik. Tur kooperatifleri de bunu istemiyor ve onlar için bir risk ama acentelerin satışları ve müşteri memnuniyetini artırmak amacıyla yasa dışı olduğunu bildiklerini halde ne yazık ki satış yaparken turlara baskı yaptıklarını öğrendik. Bu önlemin gerek Mavi Mağara gerek Korsan Mağarası'na teknelerin girişini çok büyük oranda etkileyeceğini düşünüyoruz. Bu aslında fiziki bir bariyerden öte psikolojik bir bariyer. Bence her 2 mağara için de yüzde 90'ın üzerinde başarı olacağından eminim. Kekova'daki Korsan Mağarası'ndaki 6 tekne ayrıldıktan sonra girmeye teşebbüs dahi etmeden mağaraya paralel geçerek transit devam etti. Bu da bizim faaliyetimizin oldukça başarılı olduğunu gösteriyor. Akdeniz fokunu korumak, Akdeniz'i korumaktır."

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)