Olağanüstü kuraklık alarmı

Meteorolojik kuraklık haritalarında Türkiye'nin büyük bölümünde 'olağanüstü' ve 'çok şiddetli kuraklık' alarmı verildi.

Küresel ısınma, kirlilik gibi etkenlerle sulak alanların her yıl daha da hızlı su kaybına uğraması, yoğun buharlaşma, yağışların azalması, sıcaklıkların artması gibi olumsuzluklar tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de etkili oluyor. Ocak ayından itibaren uzun yıllar ortalamasına göre, daha sıcak geçen 2024 yılında Nisan ayı son 53 yılın en sıcak nisan ayı olarak kayıtlara geçti, yağışlarda yüzde 50'ye varan düşüş gerçekleşti.

OLAĞANÜSTÜ VE ŞİDDETLİ KURAKLIK

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün 2024 Nisan ayı meteorolojik kuraklık durumuna ilişkin haritaları, birçok bölgede olağanüstü ve şiddetli kuraklık yaşandığı gösterdi. Normalin Yüzdesi İndeksi (PNI) haritasına göre Trakya, Çanakkale, Muğla, Mersin'in bazı bölgeleri, Güneydoğu Anadolu'nun batısı, Hakkari ve Van çevreleri haricindeki tüm Türkiye'de 'şiddetli kuraklık (acil durum)' ibaresine yer veriliyor. Türkiye'nin neredeyse yüzde 70'lik kısmının şiddetli kuraklık yaşadığını gösteren bu haritaya göre, geri kalan bölgelerin de yine önemli bölümü orta şiddete ve hafif kurak tehlikesi altında görülüyor.

Standart Yağış İndeksi (SPI) haritasına göre de Orta Karadeniz, Muğla'nın doğusundan Antalya'nın batısına olan bölge, Uşak-Kütahya'nın bir kısmı, Bolu ve Kırşehir'de bazı bölgeler 'olağanüstü kurak' olarak gösterildi. Aynı bölgelerin daha geniş çevrelerine bakıldığında da yine Türkiye'nin büyük kısmının 'çok şiddetli kurak', 'şiddetli kurak', 'orta kurak' tehlikesi yaşadığı görülüyor.

YAĞIŞLAR YÜZDE 50 AZALDI

Türkiye geneli nisan ayı yağışı, normalinin ve geçen yıl nisan ayı yağışının altında gerçekleşti. Nisan ayı normali (1991-2020) 57,5 kilogram, 2023 yılı nisan ayı yağışı 86,8 kilogram iken 2024 yılı Nisan ayı yağışı metrekareye 28,5 kilogram oldu. Yağışlar normaline göre yüzde 50, geçen yıl nisan ayı yağışlarına göre yüzde 67 azaldı.

BİRÇOK İLDE AZALMA YÜZDE 80'İ AŞTI

Nisan yağışları Bilecik, Bursa, Kastamonu, Samsun, Amasya, Tokat, Giresun, Rize, Trabzon Rize, Artvin, Ardahan, Burdur, Afyonkarahisar, Denizli ve Antalya sahil kesiminde yer yer yüzde 80'in üzerinde azalma gösterdi. İller içinde normaline göre en fazla azalma, yüzde 85 ile Artvin ve Ardahan'da ölçüldü.

KARADENİZ'DE SON 64 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİ

Tüm bölgeler normalinin altında yağış alırken, en fazla azalma gösteren bölge yüzde 84 ile Karadeniz oldu. Bölgenin 2024 yılı Nisan ayı yağışları son 64 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. En az yağış 8,5 kilogram ile Ardahan'da kaydedilirken, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon, Bayburt, Artvin ve Ardahan'da son 64 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti.

EN FAZLA HAKKARİ YAĞIŞ ALDI

İl geneli yağışlarda en fazla yağış 95,7 kilogram ile Hakkari'de yaşandı. En fazla artış ise yüzde 61 ile Çanakkale'de oldu. İstanbul Avrupa Yakası, Kırklareli, Çanakkale ve Mersin Mut çevrelerinde yüzde 60'ı aşan artışlar kaydedildi.

YAĞIŞLI GÜN SAYISI 5,9 GÜNE DÜŞTÜ

Türkiye genelinde nisan ayında 1991-2020 normali 10,8 gün olan yağışlı gün ortalaması bu nisan ayında 5,9 yağışlı güne düştü. Yağışlı gün sayıları Ege Bölgesi, İç Anadolu'nun ve Akdeniz Bölgesi'nin batısı, Bolu, Bursa, Bilecik, Mersin, Şanlıurfa, Mardin, Bingöl, Siirt, Şırnak ve Artvin çevrelerinde 5 günün de altına düştü. Edirne, Kırklareli, Samsun, Ordu ve Trabzon çevrelerinde 10-15 gün aralığında gerçekleşti.

BÖLGELERE GÖRE YAĞIŞLAR

Bu yılın nisan ayında, normaline göre bakıldığında yağışlarda Marmara'da yüzde 58 azalma gerçekleşti. Ege'de yüzde 67, Akdeniz'de yüzde 70, İç Anadolu'da yüzde 65, Karadeniz'de yüzde 84, Doğu Anadolu'da yüzde 65, Güneydoğu Anadolu'da yüzde 36 azalma yaşandı. 

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)-