RTÜK'e çifte standart sitemi

Doç. Dr. Tanrıöver, "Buradan RTÜK'e selam gönderiyorum. Dizilerde baba kızını dövdüğü zaman hiçbir ceza söz konusu olmazken, babasını döven kızı nedeniyle aile değerleri gerekçesiyle ceza verilebiliyor" dedi.

Antalya'da Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen 'Uluslararası Kadın ve Medya Sempozyumu'nun ikinci ve son gününde, ilk oturum 'Kadın Haklarının Gelişmesinde ve Kadına Yönelik Sosyal Projelerde Medyanın Rolü' adıyla gerçekleştirildi. Yazar ve spiker Ayşenur Yazıcı'nın moderatörlüğündeki oturuma Medya MEDİZ Çalışma Grubu Üyesi Doç. Dr. Hülya Uğur Tanrıöver, Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Aylin Görgün Baran, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Danışmanı Ayşe Keşir, Hürriyet Gazetesi yazarı Zeynep Gürcanlı, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi Başkan Yardımcısı Maria Darmanin, Yunanistan'da yayın yapan Channel TV9'dan Eliza Lympousi konuşmacı olarak katıldı.

Oturumu, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın eşi Münevver Arınç da takip etti.

Prof. Dr. Aylin Görgün Baran, Hacettepe Üniversitesi olarak 172 kadın yapımcı, yönetmen ve yardımcılarından oluşan bir ekip üzerine yaptıkları araştırmanın sonuçlarına göre kadın yapımcı, yönetmen ve yardımcılarının üçte ikisinin yaptıkları işe yabancılaşmış, yaptıkları programlarının toplumsal cinsiyet açısından geleneksel ya da eşitlikçi anlayış noktasında farkında olmadıklarına yönelik bir değerlendirmede bulunduklarını kaydetti. Buna rağmen çalışmaya katılan kadın medya profesyonellerinin toplumda belli bir değişmeyi planladıklarını ifade ettiğini kaydeden Prof. Dr. Baran, "Çoğunluğu, programlarında değişimi vurguladıklarını belirtmişti. Ortaya çıkan tabloda bu işe yeni başlayanlar açısıdan bir umut olduğunu görmek bir anlamda sevindirici oldu" dedi.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Danışmanı Ayşe Keşir, televizyonun ilk evlere girdiği zaman muhafazakar kesimin biraz temkinli yaklaştığını söyledi. Keşir, 15 yıl medya sektöründe çalıştığını ve sadece kadın olduğu için kendisine öncelik, farklılık olsun istemediğini kaydetti. Keşir, "Ama kadın olduğum için bariyerlerle karşılaştım. Hele hele kılık kıyafetiniz farklıysa bariyer bir kez daha artıyor. Benim beklentim, cinsiyetten dolayı oluşan yeni bir bariyerin oluşmamasıdır" diye konuştu.

Doç. Dr. Hülya Uğur Tanrıöver, kadın haklarınnın gelişmesinde medyanın rolünün belli olduğunu söyledi. Medyanın rolünü abartmamak gerektiği uyarısında bulunan Doç. Dr. Tanrıöver, "İki dizi izledi diye boşanan bir kadın varsa bırakın boşansın. Medyanın çizgisel etki kurumları aşılalı bir yüzyılı geçiyor" dedi.

Gerçeğin ne 'medyanın rolü birinci derece belirleyicidir' ne de 'medyanın hiçbir rolü yoktur' şelinde ifade edilen iki düşüncenin tam kesişim noktasında bulunduğunu kaydeden Doç. Dr. Hülya Uğur Tanrıöver, toplumsal cinsiyete duyarlı bir medya dili için ayrımcı, cinsiyetçi olmayan bir söylemi benimseyerek kadın hakları mücadelelerine ve ifadesine olanak verilmesi gerektiğini kaydetti. Medyanın arka sayfa güzeli kadar 'travesti dehşeti' kalıbından kurtulması gerektiğini de kaydeden Doç. Dr. Tanrıöver, "Buradan RTÜK'e selam gönderiyorum. Dizilerde baba kızını dövdüğü zaman hiçbir ceza söz konusu olmazken, babasını döven kızı nedeniyle aile değerleri gerekçesiyle ceza verilebiliyor" dedi.

'Kadın Haklarının Gelişmesinde ve Kadına Yönelik Sosyal Projelerde Medyanın Rolü' başlıklı oturumun moderatörlüğünü yapan yazar ve spiker Ayşenur Yazıcı ise 15 yıl çalıştığı sektörde 7 yılını hiç tatil yapmadan geçirdiğini belirtti. Yazıcı, "Buzdolabına zeytinyağlıları koyuyordum. Yoksa tüm aile patatesle beslenecekti. Hiç tatil yapmadım. Bayramlarda eşim tatile gitti. Ya işini kaybedecektiniz, ya kocanınızı. Ben sonuçta kocamı kaybettim. Neyse bir koca buluruz herhalde" diye konuştu.

Hürriyet Gazetesi yazarı Zeynep Gürcanlı, medyada kadın olmanın da bir insan hakkı olduğunu söyledi. Gürcanlı, kadın gazetecilerin tabanda yüzde 35- 40 oranında olmakla birlikte genelde muhabir, fotomuhabir kadrosunda yer aldığını belirtti. Gürcanlı, "Yönetim kademesine geldiğimizde içler acısı bir durum. Biz gazetecilik yapıyoruz ama gazete yapamıyoruz. Gazeteleri genelde erkekler yapıyor" dedi. Kadının konu olduğu haberlerde tanımlama noktasında bayan- kadın ikileminin yer aldığını kaydeden Gürcanlı, "Biz bunu Hürriyet'te aştık" diye konuştu. Yazı işleri toplantılarında haberin unsuru kadınsa diyalogların 'Kadın güzel mi? İyi fotoğraf var mı?' şeklinde yaşandığını belirten Gürcanlı, bu bakış açısını değiştirmenin kadınların gazete yapmaya başlamasıyla mümkün olacağını kaydetti.

SON OTURUM: PROGRAMLAR VE REKLAMLARDA KADIN

Antalya'da dün Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin'in katılımıyla başlayan 'Uluslararası Kadın ve Medya Sempozyumu'nun son oturumu, 'TV Programlarında ve Reklamlarında Kadın' başlığında gerçekleşti.

Oyuncu Meltem Cumbul'un moderatörlüğündeki oturumun konuşmacıları, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mine Gencel Bek, CNN Türk Program Yapımcısı Şirin Payzın, Yumurcak TV Genel Yayın Yönetmeni Meryem Akbal, Medyasofa Girişim Grubu Başkanı Saniye Öztürk, Birleşik Arap Emirlikleri'nde yayın yapan MBC TV'den Khozama Osmat, İtalya'dan AGI Haber Ajansı'ndan Daniela Paolo oldu. Sempozyumun son oturumunu, Başbakan Yardımcısı Arınç'ın eşi Münevver Arınç da takip etti.

KADININ POZİTİF FARKI

Oyuncu Meltem Cumbul, kadınların özellikle sosyal medya aracılığıyla konuşmaya başladığını söyledi. Bunun en somut örneğinin 2011 yılı Nobel Barış Ödülü sahibi Yemenli gazeteci- yazar Tevekkül Karman olduğunu kaydeden Cumbul, kadının kendi doğal özellikleri, uzlaşmacı, nazik, ayrıntıya dikkat eder olmasının, medya için de pozitif fark yarattığını aktardı.

İspanya ve Almanya'da kadın bedeninin kullanımlarına yönelik kısıtlamalar getirildiğini kaydeden Cumbul, İspanya'da sıfır beden kıyafetlerin tanıtımına yasaklar getirilirken, Almanya'da profesyonel mankenler üzerinden ayakkabı ya da kıyafet tanıtımı yerine sıradan vatandaşların kullanılmaya başladığını söyledi. Cumbul, reklamlarda sadece kadın bedeninin değil, güneş yağıyla yağlanmış kaslı erkek vücudunun da kullanıldığını belirterek, "Vücutların sömürülerek neden olduğu toplumsal yıkım ve bozulmalar söz konusu" dedi.

KADINLARIN TERCİHİ POPÜLER DİZİ

CNN Türk'ten Şirin Payzın, 'Televizyonlarda kadın muhabir, yönetici, yapımcı var mı, daha fazla sayıda kadın yönetici olsa kadının meselelerine yaklaşımda, haber dilinin, program içeriklerinin belirlenmesinde farklılık yaratır mı?' sorularına verilecek cevaplar içinde televizyonun, diğer medya araçları arasında bir adım önde olduğunu söyledi.

Türkiye'nin iki büyük haber kanalı CNN Türk ve NTV'nin Ankara temsilcilerinin kadın olduğunu belirten ve sektörde kadın çalışanlardan örnekler veren Payzın, Doğan TV Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ'ın kadınlarla çalışma konusunda hassasiyetinin de bu konuda etkili olduğunu söyledi.

Şirin Payzın, "Kadınlarla çalışamaz değil, kadınlar kadınlarla çalışır. Medyada kadın- erkek fırsat eşitliğini sağlamış durumdayız" dedi. Payzın, kendisinin kadını konu edinen programlarının da en düşük reytingi aldığını belirterek, kadınların popüler dizileri tercih ettiğini söyledi.

SÜPER KADIN TİPLEMESİ

Prof. Dr. Mine Gencel Pek, medyada kadın temsillerinin çok fazla değişmediğini, kadının iyi eş, iyi anne ya da bedenini teşhir eden kadın tiplemeleri içinde yer aldığını söyledi. Reklamlarda kadının temsil biçimleri arasında en dikkat çeken tiplemenin 'süper kadın' olduğunu belirten Prof. Dr. Bek, "Bu hem evde hem de işte başarılı olan kadınlar. Çoğunuza olumlu bir şekilde gelebilir ama aslında eşitsizliği çok fazla artıran bir tipleme. Süper kadın hepimizin karşı çıkması gereken bir temsil" diye konuştu. Kadın sorununa bakış açısında aileyi kutsayan 'muhafazakar ahlakçı' tutumun toplumu ileriye götürmediğini de savunan Prof. Dr. Bek, "Eğer şiddetin olduğu ailede bir çocuk yaşamak zorunda kalıyorsa batsın o aile" dedi.

KADIN BEDENİ VE RUHUYLA KULLANILIYOR

Yumurcak TV Genel Yayın Yönetmeni Meryem Akbal, kanalının, sadece çocuk kanalları arasında değil, tüm televizyon kanalları arasında en çok seyredilenler listesinde olduğunu söyledi. Çizgi filmlerin de baskın kadın temsillerinin aksine, yaşlı, kilo almış, biraz bakımsız bir anneyi göstermeyi tercih ettiklerini belirten Akbal, "En çok çocuklar tarafından tüketilen çikolata, cips, meşrubat reklamlarında dahi kadının bir cinsel obje olarak nasıl kullanıldığı ortada. Kadın bedeni ve ruhuyla kullanılıyor" diye konuştu.

ÇÖZÜM İÇİN KURAN-I KERİM'E BAKMAK

Medaysofa Girişim Grubu Başkanı Saniye Öztürk ise "Beşiği sallayan el dünyaya hükmeder" dedi. Öztürk, bu söz anlaşılmadığı takdirde kadın bedeninin nesneleştirilmesinin, kadına yönelik şiddetin önlenemeyeceğini savundu.

Saniye Öztürk, "Meseleye bir de Kuran-ı Kerim'in penceresinden bakmalı. Kuran'da kadın ve erkek savaşan iki taraf değil, birbirini koruyan ve kollayan taraflar olarak yer almaktadır" dedi.

Konuşmaların ardından Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın eşi Münevver Arınç, katılımları dolayısıyla panelistlere porselen vazo hediye etti.

Emre BAYLAN- Antalya/DHA